Πώς είμαστε σίγουροι για κάποιο τραγούδι ότι είναι ρεμπέτικο ;

Περικλή, μιας και προέτρεψα τον Πέτρο να μην μπλέκεται (να μην μπερδεύτεται, θα ήταν σωστότερα λεγμένο), δεν θέλησα να φέρω ένα άλλο παράδειγμα που εμένα με προβληματίζει έντονα όταν προσπαθώ να προσδιορίσω τα χαρακτηριστικά του ρεμπέτικου. Θα το παραθέσω τώρα, μιας και κολλάει και σ’ αυτά που κι εσύ λες:

Είναι ρεμπέτικο, αυτό το κομμάτι, όπως θα ήθελε να μας προϊδεάσει το εισαγωγικό (αλλά συντομότατο και εντελώς ουδέτερο) ταξιμάκι ; Εγώ νομίζω πως όχι, δεν θα φωνάξεις επί τούτου εξωρεμπετικό μουσικό να σου παίξει καστανιέτες, αν θέλεις να δόσεις ρεμπέτικο ύφος. Ή μήπως το κλαρίνο το βοηθάει να θεωρηθεί ρεμπέτικο; Ποτέ ο Τσιτσάνης (και όλοι τους, λίγο – πολύ) δεν δήλωσε ότι υπηρετεί το ρεμπέτικο και μόνο αυτό.

Όπως υπονοήσαμε και στην αρχή αυτού του θέματος και ο Μπάμπης (φαντάζομαι) κι εγώ, δεν είναι καθόλου εύκολο να ταξινομήσεις την λαϊκή μουσική σε κατηγορίες, και το ρεμπέτικο είναι και αυτό λαϊκή μουσική.

1 «Μου αρέσει»

κατ’αρχήν, μαριλένα καλώς ήρθες!
σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο ομόκεντροι “κύκλοι” που θα μπορούσαν να ορίσουν το ρεμπέτικο. ο ένας είναι ο ευρύς που περιλαμβάνει από μικρασιάτικα μέχρι τα πρώιμα λαϊκά του '50 (όπως το λέμε στα μαγαζιά δηλαδή) και ο άλλος ο στενότερος του πειραιώτικου, που το ορίζει ως το τραγούδι της φυλακής και του τεκέ από τα τέλη του 19ου αιώνα, που στην δισκογραφία πέρασε με την τετράδα του πειραιώς και κάποιους ακόμα.
το κομμάτι που έβαλες στην αρχή, θα μπορούσε να ενταχθεί σε ένα μαγαζί με ποικίλο πρόγραμμα “ρεμπέτικου”, αλλά από μόνο του δεν θα το χαρακτήριζε κανείς ως τέτοιο. εδώ η πρώτη εκτέλεση βάσει της οποίας θα το κατέτασσα στα ελαφρά:

2 «Μου αρέσει»

Αν θέλεις να κάνεις τη διάκριση ανάμεσα σε τραγούδια 1ης εκτέλεσης, προσωπικά τα ξεχωρίζω ως εξής, με τις σχετικές εξαιρέσεις πάντα:
Ρεμπέτικα λέω αυτά που έχουν βασικά όργανα, κιθάρα & μπουζούκι, ή μόνο μπουζούκι ή μπουζούκια & μπαγλαμά.
Σμυρνέικα, αυτά που δεν έχουν μπουζούκι, αλλά βιολί.
Λαϊκά, όσα έχουν ηλεκτρικό ήχο. Δηλαδή έχουν ηχογραφηθεί με ενισχυτές.
Αυτά χοντρικά.
Να φέρω και ένα παράδειγμα πάλι με τον ίδιο τραγουδιστή.

Ρεμπέτικο

Αυτό το χαρακτηρίζεις εσύ όπως θέλεις.

Δεν ξέρω για την Σίφνο,για τα Κύθηρα όμως…φοξ ανγκλέ,…και άγιος ο Θεός. Χασαποσέρβικο δεν υπάρχει.Μόνον φοξ ανγκλέ.

1 «Μου αρέσει»