Ο χαρακτηρισμός της καθαρεύουσας ως «γελοίας» είναι υπερβολικός, τη στιγμή που υπάρχει μια πλούσια βιβλιοθήκη κειμένων που, γλωσσικά αριστουργήματα δεν μπορώ να τα χαρακτηρίσω τα περισσότερα, αλλά σίγουρα έχουν σημαντική λογοτεχνική αξία.
Επίσης, να θυμίσω στα νεώτερα στην ηλικία παιδιά που ταυτίζουν αυτή τη γλώσσα με τη χούντα, ότι η καθαρεύουσα υπήρξε η επίσημη γραπτή γλώσσα του συνόλου σχεδόν της Ελληνικής Γραμματείας στο 19ο αιώνα και αρκετά αργότερα, και χρησιμοποιήθηκε όχι μόνο στα στρατόπεδα και στα δικαστήρια (μισητά και τα δύο) αλλά σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.
Πρόκειται βέβαια για μια γλώσσα φτιαχτή, αλλά τουλάχιστον οι γραμματιζούμενοι την χρησιμοποιούσαν σωστά και χωρίς γελοιότητες. Ένα μικρό επεισόδιο: στην παγωμένη χειμωνιάτικη Αθήνα κάποια κυρία του καλού κόσμου συναντάει τον Τίμο Μωραϊτίνη, γνωστό λόγιο που τον καλούσαν σε αρκετά σαλόνια. Ο διάλογος:
Γελοία δεν είναι λοιπόν μια γλώσσα που έχει τη δυνατότητα να χειρίζεται επαρκώς και τα κατʼ ανάγκην στριφνά κείμενα ενός δικαστηρίου αλλά και την καθημερινότητα. Γελοίος το λιγότερο, αλλά κυρίως εκ του πονηρού, είναι ο ένας και μοναδικός λόγος για τη δημιουργία της: όχι η σύνδεσή μας με τους Αρχαίους Ημών Προγόνους, αλλά η ανάγκη να καταδειχτεί στον αμόρφωτο κοσμάκη το ότι πρέπει να υπάρχει κάποια διαφορά ύψους μεταξύ της δικής του και της κορμοστασιάς των σπουδαγμένων και εξουσιαζόντων.
Είναι νομίζω άνευ σημασίας να αναπαράγουμε τις διαφωνίες και τις διαμάχες άλλων εποχών.
Κύρια συνιστώσα της νεοελληνικής είναι χωρίς αμφιβολία η δημοτική,αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να απορρίψουμε και να μην αξιοποιούμε και το λόγιο κομμάτι της γλώσσας μας στο όνομα του καθαρού τύπου της δημοτικής.
Και βέβαια είναι τελείως άδικο να παραβλέπουμε το έργο των καθαρολόγων λογίων του ιθ’ αιώνα,οι οποίοι αξιοποιώντας τις μεγάλες δυνατότητες της ελληνικής για παραγωγή και σύνθεση έπλασαν πάμπολλες νέες λέξεις,προκειμένου να εκφρασθούν οι ανάγκες κι έννοιες του σύγχρονου κόσμου.Αναφέρω ενδεικτικά:χρηματιστήριο,ποδήλατο,ένεση,δημοσιογράφος,πολιτισμός.Επίσης επανέφεραν πολλές αρχαίες λέξεις,που δεν εχρησιμοποιούντο πλέον,με διαφορετική όμως σημασία απ’ αυτή που είχαν στην Αρχαιότητα.Χαρακτηριστικά:λεωφορείο,καθηγητής,ξενοδοχείο,κατάστημα.Αυτός ο λεξιλογικός εμπλουτισμός αποτελεί μέγιστη προσφορά των λογίων κι όχι βέβαια τυμβωρυχία.
Δεν παραβλέπω και τις πολλές αρνητικές όψεις του λογιωτατισμού,ότι υπήρχαν λόγιοι που μες στον σχολαστικισμό και τη μικρόνοιά τους απέρριπταν ως ανελλήνιστο και τον Σολωμό,δυστυχώς όμως κι η δημοτική έχει τους καθαρευουσιάνους της,που στο όνομα μιας καθαρής δημοτικής θέλουν να παρεμβαίνουν ρυθμιστικά στη γλώσσα εκκαθαρίζοντάς την από οτιδήποτε δεν ακολουθεί τον τύπο της ‘‘γνήσιας’’ δημοτικής.Και βέβαια δύσκολα αυτοί οι καθαρολόγοι της δημοτικής θα δεχθούν ότι δίπλα στον Σολωμό στέκει ένας ακόμη μεγάλος ποιητής,ο Ανδρέας Κάλβος,ο οποίος,αν και αρχαιότροπος στις γλωσσικές του επιλογές,ιδεολογικά ήταν προοδευτικός και φιλελεύθερος.
Αυτό βέβαια αντιβαίνει στο βολικό και υπεραπλουστευτικό σχήμα σύμφωνα με το οποίο από τη μια βρίσκονται οι συντηρητικοί καθαρολόγοι κι από την άλλη οι προοδευτικοί δημοτικιστές.Ας μην ξεχνάμε,όμως, ότι ο αρχηγέτης του δημοτικισμού,ο Ψυχάρης,πολιτικά και ιδεολογικά ήταν άκρως συντηρητικός κι ευνοούμενος της βασιλικής δυναστείας,ενώ τη δημοτική συμπαθούσε κι ο Μεταξάς,ο οποίος και προώθησε την έκδοση της γραμματικής του Τριανταφυλλίδη.
Και το παράδοξο είναι ότι τις χειρότερερες εκφάνσεις της καθαρευουσιάνικης σύνταξης τις υιοθέτησε η παλιά γλώσσα της αριστεράς.Αναφέρομαι στην επίσημη κομματική γλώσσα,καθώς και σε αυτή πολλών θεωρητικών κειμένων,η οποία με τις σκοινοτενείς προτάσεις,την κατάχρηση της ονοματικής σύνταξης ,τις πολλές γενικές είχε ως αποτέλεσμα μια γλώσσα ξύλινη,άρρυθμη,κατ’ όνομα μόνο δημοτική,που αμφιβάλλω κατά πόσον ήταν σε θέση οι απλοί αριστεροί να την καταλάβουν.
Εν πάση περιπτώσει ούτε η δημοτική είναι χυδαία,όπως είχε πει ο έξοχος Λορέντζος Μαβίλης,ούτε όμως κι η λόγια γλώσσα αυτόχρημα κακή και συντηρητική.Γι’ αυτό το καλύτερο ,που έχουμε να κάνουμε, είναι μακριά από προκαταλήψεις και φανατισμούς να αφήσουμε τη γλώσσα μας να τραβήξει τον δρόμο της κι εμείς να την απολαμβάνουμε και να την αξιοποιούμε σ’ όλο της το εύρος.
Γελοία δεν είναι λοιπόν μια γλώσσα που έχει τη δυνατότητα να χειρίζεται επαρκώς και τα κατʼ ανάγκην στριφνά κείμενα ενός δικαστηρίου αλλά και την καθημερινότητα. Γελοίος το λιγότερο, αλλά κυρίως εκ του πονηρού, είναι ο ένας και μοναδικός λόγος για τη δημιουργία της: όχι η σύνδεσή μας με τους Αρχαίους Ημών Προγόνους, αλλά η ανάγκη να καταδειχτεί στον αμόρφωτο κοσμάκη το ότι πρέπει να υπάρχει κάποια διαφορά ύψους μεταξύ της δικής του και της κορμοστασιάς των σπουδαγμένων και εξουσιαζόντων.[/QUOTE]
Ευτυχώς Παναγιώτη δεν νομίζω ότι στην κοινωνία μας σήμερα, πλέον, προσπαθούν κάποιοι να αναζωπυρώσουν ένα ξεπερασμένο θέμα. Μην κοιτάς εμάς εδώ, μας αρέσει να «τσακωνόμαστε» και τελικά καλό είναι αυτό όταν δεν ξεπερνάει κάποια όρια, που δεν τα ξεπερνάει παρά σε σπανιότατες περιπτώσεις.
Δεν ξέρω όμως αν η αναμφισβήτητη προσφορά νεολογισμών κλπ. που συνεισέφερε η καθαρεύουσα θα αντέξει στη ζυγαριά το αντίβαρο, που είναι η αναπόφευκτη αγκύλωση της σκέψης και ο εθισμός μας να γλωσσοπλάθουμε σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά καλούπια, αφού αυτά χρησιμοποιήθηκαν στη δημιουργία των όρων της καθαρεύουσας. Αυτό δυστυχώς υπάρχει ακόμα και σήμερα και πρέπει να κυλίσει πολύ ακόμα νερό στο αυλάκι ώσπου να αποδεχτούμε π.χ. τη λέξη ξεζουμιστήρι (ώπ, ήδη μου την υπογράμμισε!) ή να αντικαταστήσουμε π.χ. σε συμβόλαια ενοικίασης τις λέξεις ενοικιαστής και ιδιοκτήτης με τα νοικάρης ή νοικοκύρης. Ο ανεμιστήρας (αντί ανεμιστήρι) έχει καθιερωθεί για αρκετές δεκαετίες, άλλαξε μόνο η κλίση του στη δημοτική. Όπου να ΄ναι θα καθιερωθεί και ο Ατμομάγειρας.
Σκέφτεσαι πόσο πολύ θα είχαν «βγει από τα ρούχα τους» κάποιοι προοδευτικοί λόγιοι των αρχών του 20ού αιώνα όταν πρωτοείδαν το νεολογισμό Λεωφορείον; (ας κουνηθώ απʼ τη θέση μου, αχρείαστα να ΄ναι κάθε είδους φορεία…). Είναι βέβαια εκτός τόπου το να σκέφτεται κανείς με εικασίες, αλλά γιατί να μην υποθέσουμε ότι υπό άλλες συνθήκες θα είχε δημιουργηθεί κάποια λιγότερο εξαμβλωματική λέξη για την απόδοση του όρου omnibus;
Ευτυχώς πάντως, «βρισκόμαστε σε καλό δρόμο». Κάποτε θα έρθει και η δημοφιλία.
Η ρίζα της λέξης απόπου βγαίνει το ευρό ή ευρώ, είναι ευρώπ- ( Ευρώπ-η, ευρωπ-αΪκός κ.ά). Θέλώ να πώ ότι κακώς από τη ρίζα της λέξης αφαιρέθηκε το πι. Έτσι η λέξη χάνει την ετυμολογία της. Για το ομικρον ή ωμέγα θα μαλώσουμε?
Το νέο νόμiσμα θα μπορούσαν να τον πουν Ευρώπιο (europio) και όλα καλά. Τα κακά με το συγκεκριμένο νόνισμα είναι άλλα και δεν έχουν σχέση ούτε με την ορθογραφία, ούτε με την ετυμολογία.
Ήθελα να προτείνω να γίνει ένα καινούργιο θέμα αλλά όπως βλέπω έγινε και μάλιστα με κάμποσες συμετοχές. Φαίνεται πως στο φόρουμ 24 ώρες είναι πολλές. Η συζήτηση προχώρησε σε θετικές γνώμες αλλά χρειάζεται και λίγο ιστορία. Είχα ετοιμάσει δύο ντοκουμέντα το ένα στην αρχή της καθαρεύουσας όταν δεν είχε βγει καν το όνομάτης και το δεύτερο στην αρχή του τέλουςτης.
-με το πρώτο θέλω ν’ αποδείξω ότι η καθαρεύουσα δεν είναι γλώσα όπως λέμε ιταλικά, ισπανικά, ή αρχαία εληνικά
-με το δεύτερο ότι η χούντα ή τουλάχιστον ο Παπαδόπουλος κι ο τότε υπουργός παιδείας ήθελαν να λύσουν το γλωσικό πρόβλημα.
Δηλαδή η δημοτική δεν είναι μόνο μια συνιστώσα της νεοεληνικής όπως λέει ο Παναγιώτης αλλά είναι η εληνική γλώσα που έχει ένα τυπικό (γραματική και συντακτικό) και μια τεράστϊα αφομιωτική ικανότητα ώστε να μπορεί να παίρνει λέξεις από άλλες γλώσες. Έχει λοιπόν χωνεμένες λέξεις από τα γαλικά, τα λατινικά, τα τούρκικα, τα αγγλικά και βέβαια κι απ’ τ’ αρχαία εληνικά είτε κατευθείαν είτε περασμένες από το καθαρευουσιάνικο εργοστάσϊο.
Ένα μόνο παράδειγμα που δείχνει νομίζω τη ισχή της αφομοιωτικότητάςτης. Τα αρσενικά ουσϊαστικά σε –ες είναι μόνο λέξεις που προέρχονται απ’ τα τούρκικα ή απ’ τα γαλικά.
Δημοσϊεύω σε συνειμένο κείμενο xaritini1.doc (59,5 KB) προστοπαρόν τον πρόλογο που έγραψε ο Σουρής (Ἐν Ἀθήναις, τῇ 25 Μαρτίου 1864) για το μυθιστόρημάτου Χαριτίνη. Έκανα και τη μετάφραση και βάζω τα κείμενα στην ίδια σελίδα για να δούμε ποια πιάνει το λιγότερο χώρο. Η δημοτική ενοείται αλλά όχι με τρόπο ενδεικτικό (τρεις σειρές λιγότερο). Και δεν μπορούσε να ήταν αλιώς γιατί η καθαρεύσα, ή μάλλον αυτοί που τη γράφουν, έχει την τάση να χρησιμοποιεί μετοχές και ουσϊαστικά που απαιτούν άλλα επεξηγηματικά ουσϊαστικά στη γενική πτώση. Αυτό κάνει τις φράσεις μακροσκελείς και άτονες. Στη δημοτική που δεν έχει μετοχές κι αρχίζει να εξορίζει (για να χρησιμοποιήσω την ορολογία του Σουρή) και τις γενικές είμαστε υποχρεωμένοι να βάζουμε ρήματα που κάνουν τις φράσεις δυναμικές και σύντομες.
Το κείμενο του Σουρή μπορεί να θεωρηθεί συστατική, γενεσϊακή δϊακύρηξη της καθαρεύουσας (χωρίς τον όρο) και χρειάζεται ορισμένες παρατηρήσεις :
-ο Κοραής δε νομοθέτησε, δεν ήταν ούτε υπουργός ούτε στρατηγός, μελέτησε τη γλώσα κατάγραψε τους κανόνεςτης κι έτσι δημϊούργησε τη γραματικήτης
-τα εληνικά της εποχής ήταν αρκετά απομακρυσμένα από τ’ αρχαία ώστε να συγκρίνονται με τα ιταλικά
-η εισαγωγή των γραματικών όρων έγινε για να πλησϊαστεί η Ευρώπη (διαβάστε το ταξίδιμου του Ψυχάρη για να δείτε πώς έγινε το πλησίασμα).
Η καθαρεύσα όμως νομοθετήθηκε. Ένας μικρός υπολογισμός μας δείχνει ότι η κυβέρνηση και τα δϊάφορα κέντρα της εξουσίαςτης έβαζαν περίπου 400 αρχαίες λέξεις το χρόνο, δηλαδή μια, και πολλές φορές περισότερες, τη μέρα. Κι ο Σουρής προσθέτει δοτικές και παρακείμενους που είναι όμως όροι της γραματικής. Δηλαδή η καθαρεύουσα όχι μόνο δεν είχε γραματική αλλά δεν μπορούσε να έχει. Κάθε τόσο κάποιος έβαζε έναν τύπο άλλος μπορεί να έβγαζε γιατί δεν του άρεζε ή γιατί υπήρχε αντίθεση. Οι γραματικές όμως γίνονται παντού με τον τρόπο που χρησιμοποίησε ο Κοραής, ο Ψυχάρης, ο Τρϊανταφυλίδης.
Σχετικά με τις λέξεις που χρησιμοποιώ.
Ποιος μπορεί να πει ότι η καθαρεύουσα της χούντας είναι πιο γελοία απ’ τη δϊακύρηξη του Σουρή ; η χούντα όμως ήταν πιο πολύπλοκη. Νά μια δήλωση του Παπαδόπουλου (8 ιανουαρίου του 1972) για να συγκρίνουμε :
Η επικρατούσα κατάστασις εις την εκπαίδευσιν περί το γλωσικόν, είναι απαράδεκτος. Η Κυβέρνησις αντιμετωπίζει το θέμα, το οποίον είναι τεράστιον. Η μελέτη του έχει ανατεθή εις επιτροπάς καθηγητών ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και άλλων ειδικών. Αναμένονται τα πορίσματα. Έχομεν επίγνωσιν της σοβαρότητος του θέματος και δι’ αυτό το εξετάζομεν με βαθείαν περίσκεψιν.
Η τυμβωρυχία είναι ίσως υπερβολική λέξη. Οι παρακείμενοι οι δοτικές κι οι 8000 λέξεις δεν είχαν τάφο, είχαν αχρηστευτεί και πεταχτεί όπως πετάμε μια τηλεόραση που δε μας δείχνει πια εικόνες.
Θα προσθέσω όμως την έκφραση βιασμός της γλώσας που είναι παράδειγμα για την ερμηνεία της λέξης στο λεξικό του ινστιτούτου Τρϊανταφυλίδη.
Νομίζω ότι έγινε παραξήγηση, τη λέξη τη χρησιμοποίησε ο Παναγιώτης στο θέμα ρεμπέτικη φρασεολογία και άγνωστες λέξεις #984 που κανονικά έπρεπε να είχε μεταφερθεί εδώ
Καμία αντίρρηση ότι οι χουνταίοι και άλλοι εξουσιαστές χρησιμοποίησαν μια γελοία καθαρεύουσα εγώ απλώς τον απάντησα γιατί νομίζω ότι γελοία δεν είναι η χούντα ούτε βέβαια ο Παπαδόπουλος αφού προσπάθησε να λύσει το γλωσικό πρόβλημα που είχε δέσει ο Σουρής πριν από 108 χρόνια. Εάν μια γλώσα, που δεν είναι γλώσα για μένα, δεν είναι γελοία, δεν είναι γελοία σε καμιά χρήσητης. Το πολύ πολύ να πεις ότι ο τάδε δεν ξέρει να μιλάει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Παπαδόπουλος μιλάει πολύ καλά και οι επιτροπές που οργάνωσε ετοίμασαν το δρόμο για να λύσει το πρόβλημα ο Καραμανλής.
Δεν θα συμφωνήσω καθόλου, Σπίρο. Ο Παπαδόπουλος ήταν γελοίος, όχι επειδή μιλούσε καθαρεύουσα. Ήταν από μόνος του γελοίος (το μόνο που του αναγνωρίζω είναι ότι, όπως και ο ίδιος είπε, «παίξαμε τα κεφάλια μας» και αυτό προϋποθέτει α ρ χ ί δ ι α που τα είχε, μόνο που το προϊόν τους δεν χρησιμοποιήθηκε για γονιμοποίηση). Δεν ήξερε να εκφραστεί, όποια γλώσσα και αν είχε χρησιμοποιήσει. Δεν ήξερε, τρομάρα του, τι σημαίνει γλωσσικό πρόβλημα και πώς θα λυθεί αυτό. Τις επιτροπές που αναφέρει δεν τις άκουσα ποτέ και, ειρήσθω εν παρόδω, το πρόβλημα το έλυσε ο Ράλλης, όχι ο Καραμανλής. Και δεν κατάλαβα, με ποιο τρόπο προσπάθησε να λύσει το γλωσσικό πρόβλημα η χούντα;
για τον Παπαδόπουλο δε θα δϊαφωνήσω, ούτε μ’ ενδϊαφέρει σαν άτομο αν το σκεφτώ, αλλά υποθέτω ότι τους λόγουςτου κάποιος τους έγραφε
νόμιζα ότι το 1975 πρωθυπουργός ήταν ο Καραμανλής πάντως ήταν η δεξϊά
για τις επιτροπές είναι εύκολο να δϊαπιστωθεί αν πραγματικά οργανώθηκαν
τα ντοκουμέντα που έχω είναι μια έρευνα του Ελεύθερου κόσμου, που ήταν τότε η επίσημη εφημερίδα, με δηλώσεις του υπουργού παιδείας και συνεντεύξεις με καμιά δεκαπενταριά δϊανοούμενους της Αθήνας
ο τίτλος είναι δημοτική η καθαρεύουσα ; το γλωσσικό πρόβλημα σε νέα φάσι
δεν ξέρω τι θα πει φάουλ αλλά ξέρω την πάπισα Ιωάννα και τη διαβάζω πότε-πότε
το ότι όμως ο Ροϊδης υποστήριξε τη δημοτική τον τοποθετεί απ’ την άλλη μεριά των συνόρων
ξέχασες τον Καβάφη που είναι βέβαια σπουδαίος
το ότι υπάρχουν σημαντικοί λογοτέχνες που τη χρησιμοποίησαν δε σώζει την καθαρεύουσα υπάρχει όμως τώρα πρόβλημα με τα κείμενάτους που όσο πάει γίνονται και πιο δυσκολονόητα
Τέλος πάντων, το θέμα δεν είναι το αν η καθαρεύουσα είναι γελοία (που είναι), αλλά το ότι είναι ΠΛΑΣΤΗ. Και σημαντικό είναι ότι δεν πρόσφερε ΠΟΤΕ καμία βοήθεια, αλλά αντίθετα συνέβαλε στο να μείνει ακόμη περισσότερος κόσμος “αδιάβαστος”, στο να μη διαβαστούν αρκετά αριστουργήματα, στο να απομακρυνθεί γενικότερα ένας κόσμος από το βιβλίο, στο… Τέλος στο να μιλάμε σήμερα μία γλώσσα μικτή, όπου για τη σύνταξή της πηγαίνεις και ψάχνεις σε γραμματικές και συντακτικά, χωρίς φυσικά να είναι βέβαιο ότι θα βρεις κάποιον “οδηγό χρήσης”.
Καθαρεύουσα: Μια γλώσσα που δε ΜΕ αφορά.
Συμφωνώντας με το Νίκο Πολίτη, θεωρώ τη καθαρεύουσα πολύτιμο κομμάτι του γλωσσικού μας πλούτου. Τα ελαττώματά της δεν την μειώνουν καθόλου στα μάτια μου (και στ΄ αυτιά μου).
Πολύ καλή προσπάθεια ΣΠΥΡΟ μου η μετάφραση του κειμένου.Και μόνο ότι καταγίνηκες με αυτήν την εργασία αυτό σε τιμά.Μετάφραση όμως σημαίνει ερμηνεία λέξη προς λέξη.Και φυσικά ίδιες γραμματοσειρές ,και κελιά ,από την στιγμή που αναγκαστικά το κείμενο είναι ηλεκτρονικά γραμμένο,για να μπορέσουμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα.Μπορεί όμως το πράγμα να γίνει και πιό απλά.Όταν μίλησα για περιεκτικότητα εννοιών και ίσως δεν έγινα κατανοητός, εννοούσα π.χ. όπως μεταφράζεις εσύ την λέξη “διατηρηθέντα” μεταφρ.“που είχαν διατηρηθεί” δηλαδή την οικονομία του λόγου, η οποία αποτυπώνεται και γραπτώς.
Θεωρώ “τίμια” την άποψη του ΑΡΗ που σε τελική ανάλυση λέει “ΑΥΤΗ Η ΓΛΩΣΣΑ ΔΕΝ ΜΕ ΑΦΟΡΑ”.
Νομίζω ότι δεν αφορά σχεδόν κανένα, ή πολύ λίγους στο φόρουμ,και στην κοινωνία γενικότερα.
Ούτε νομίζω τέθηκε θέμα δημοτικής-καθαρεύουσας ως προς το πιά είναι καλύτερη της άλλης.Στις περισσότερες των περιπτώσεων σπάνια τα πράγματα είναι άσπρο-μαύρο.Έιμαι οπαδός της δημοτικής,και ξετρελλένομαι όταν ταξιδεύω και ακούω διάφορες “ντοπιολαλιές” και ιδιοματισμούς.
Από την άλλη όμως ξαναλέω ότι όποιος έχει γνώσεις καθαρεύουσας,μιλάει καλύτερα την δημοτική.Κι αυτό γιατί γνωρίζει περισσότερες λέξεις.
Είπαμε είναι γεγονός ότι η καθαρεύουσα κουβαλά επάνω της “αμαρτίες”.Από την στιγμή που δεν τίθεται θέμα καθομιλουμένης γλώσσας,πράγματι το θεωρώ ευτελές να μιλάμε γι αυτήν,λες κι αυτή φταίει για τις αμαρτίες που της φορτώσαν.
Και φυσικά υπάρχουν και κάποιοι άλλοι,-σίγουρα λιγότεροι-που τους ενδιαφέρει,που διαβάζουν κείμενα που έχουν γραφεί σε καθαρεύουσα,και φυσικά για να την κατανοήσουν πρέπει να την έχουν μελετήσει.Θα τους αρνηθoύμε και αυτό το δικαίωμα; Γιατί κατα την άποψή μας η γλώσσα είναι γελοία,και όχι οι άνθρωποι που της φόρτωσαν τις όποιες αμαρτίες;
Μακριά από μένα οι όποιες συνδέσεις με αρχαιοελληνικολαγνικές προσεγγίσεις του θέματος.
Θεωρώ ότι η δημοτική είναι η γλώσσα που έχει επιλέξει ο ΕΛΛ.ΛΑΟΣ,είναι γλώσσα ζωντανή,εξελίσεται,αν και θάθελα να μην είχε τόση αλλοτρίωση απο την αγγλική.Και αυτό όμως ακόμη δεν είναι τόσο κακό,γιατί ότι μένει ιστορικά καλώς μένει.Και η καθαρεύουσα για τον χρόνο που υπήρξε καλώς υπήρξε.Αυτό θα το κρίνει η ιστορία εν τέλει.
Για μένα το κακό είναι ο φανατισμός,Ο όποιος φανατισμός και αυτό το λέω γενικά, όχι προσωπικά σε κάποιον,γιατι ο φανατισμός βάζει παρωπίδες και σε κάνει να μην βλέπεις αντικειμενικά.Θα αναφέρω παραδειγματικά, μουσουλμανικό κράτος κρατά παπύρους ανεκτίμητης ιστορικής ,επιστημονικής και καλλιτεχνικής αξίας,κρυμμένους και δεν τους κυκλοφορεί,γατί είναι γραμμένοι προ προφήτη.
Αυτό με κάνει και τρέμω.
Ευχαριστώ για την πρώτη πρόταση, Κώστα. Με τη δεύτερη όμως δεν συμφωνώ, αν και δεν θα είμαι τόσο ριζικός όσο ο Άρης. Το είπα και παραπάνω (για τις λέξεις), το ξαναλέω και για ολοκληρωμένα έργα: οποιοδήποτε από τα γραμμένα στην καθαρεύουσα λογοτεχνικά κείμενα θα ήταν, υποθέτω, ωραιότερο αν είχε εξ αρχής γραφτεί σε μία σωστή δημοτική (όχι βέβαια την εξ ίσου τεχνητή μαλλιαρή της υπερβολής).
Και για το κείμενο του Νίκου ν.
«Θεωρώ “τίμια” την άποψη του ΑΡΗ που σε τελική ανάλυση λέει “ΑΥΤΗ Η ΓΛΩΣΣΑ ΔΕΝ ΜΕ ΑΦΟΡΑ”.».
Η άποψη αυτή Νίκο είναι βεβαιότατα και τίμια και αποδεκτή, αλλά μπορεί να ισχύσει μόνο για κάποιους που η δουλειά τους δεν σχετίζεται με την έρευνα της γλώσσας. Αλίμονο αν ισχύσει και για την κοινωνία γενικότερα, όπως λες παρακάτω. Θα συμφωνήσεις, φαντάζομαι ότι οι δάσκαλοι, οι φιλόλογοι γενικότερα και βεβαίως όλα τα εκπαιδευτικά και παρεμφερή ιδρύματα δεν μπορούν να μην ασχολούνται σοβαρότατα και με την καθαρεύουσα, όσες αμαρτίες και αν αυτή κουβαλά. Το λες άλλωστε και ο ίδιος, λίγο πιο κάτω, μόνο που είναι υποχρέωση, όχι δικαίωμά τους.
Αν και απευθύνεσαι στο Νίκο, θα πρέπει -αν το φέρει η στιγμή- να σε γνωρίσω με τους τέσσερις φιλόλογους που έχω στο σπίτι μου, ν’ ακούσεις από πρώτο χέρι την άποψή τους.
το όνομάμου είναι σπίρος ή Σπίρος
οι γραμματοσειρές, το μέγεθος των στοιχείων και οι δυο πίνακες είναι ακριβώς τα ίδια, πράγμα που μπορεί να επαληθευτεί εύκολα
μετάφραση έκανα, αν είχα κάνει παράφραση, δηλαδή αν έλεγα τα ίδια με δικάμου λόγια, το κείμενο θα ήταν πολύ πιο σύντομο γιατί το αρχικό κείμενο είναι πολύ κακογραμένο μ’ επαναλήψεις και έμεσες εκφράσεις
Όπως είπα και αλού η δημοτική δεν είναι συνιστώσα αλλά η εληνική γλώσα κι έχει τεράστϊα ικανότητα να χωνεύει λέξεις κι εκφράσεις που προέρχονται από άλλες γλώσες. Τα παραδείγματα που αναφέρει ο Παναγιώτης δείχνουν αυτό ακριβώς. Στην πραγματικότητα η εισαγωγή δεν είναι έργο των καθαρολόγων λογίων. Υπάρχει πάντοτε, και παντού, μια ομάδα ανθρώπων στην κορυφή της κοινωνίας που αποφασίζει και επιβάλει, ή προσπαθεί να επιβάλει, αυτά τα πράγματα. Θα την ονομάσω λογϊοκρατική κάστα.
Αυτή η λογϊοκρατική κάστα λοιπόν είχε προσπαθήσει να επιβάλει, γιατί ήταν απαραίτητες στην κοινωνία, τις λέξεις ένεσις ενέσεως, το χρηματηστήρϊον τω χρηματηστηρίω (δυστυχώς δεν έχω υπογεγραμένες), ο καθηγητής του καθηγητού τους καθηγητάς και άλλα τέτοια αγρίμια. Η δημοτική γλώσα όμως, πολύ πριν γίνει επίσημα εληνική, τα εξημέρωσε βάζοντάςτα μέσα στο τυπικότης κι έτσι έγιναν εληνικές λέξεις. Αυτές τις λέξεις μας προβάλει ο Παναγιώτης για να τονίσει, χωρίς να το θέλει βέβαια, την αφομοιωτικότητα της εληνικής γλώσας.
Η λογϊοκρατική κάστα υπάρχει πάντα φυσικά και κάνει, ίσως με λιγότερο θράσος, τα ίδια.
Έγινε ήδη μια συζήτηση για το άκλιτο ευρώ που τώρα χωνεύτηκε πια απʼ την εληνική γλώσα και οι λογϊοκρατικοίμας μας επιτρέπουν να λέμε το ευρό τα ευρά.
Υπάρχει και η λέξη ΜΜΕ που ακόμα μας ταλαιπωρεί. Στη μεταπολεμική περίοδο υπήρχε η λέξη κουκουές κουκουέδες για τα μέλη του κομουνιστικού κόματος (ΚΚΕ). Δε φαίνεται να δημϊουργείται κανένας μουμουές, ίσως γιατί η έκφραση χρησιμοποιείται πιο πολύ από την ιντελιγκέντσια. Ακούγεται όμως πότε-πότε μήντϊα (από τους αμερικανόπληκτους ενώ η λέξη είναι λατινική κι έχουμε στα εληνικά το μέντιουμ) ή μέντϊα (όπως σʼ όλες τις τις γλώσες εκτός απʼ τα εγγλέζικα). Σε μερικά χρόνια μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα εμπλουτιστεί η εληνική γλώσα με τις λέξεις μεντιοθήκη, μεντιολογία, πολυμέντια, πολυμεντιακός, μεντιολογία, μεντιοκρατία, μεντιακός κι ίσως κι άλλες γιατί είναι απαραίτητες.
Στην πραγματικότητα, η καθαρεύουσα δεν είναι τίποτε άλλο από ένα γλωσσικό υβρίδιο, ένα συνονθύλευμα από γλωσσικά στοιχεία παρμένα από διάφορα στάδια της ιστορίας της Ελληνικής γλώσσας.
Για τους λόγους της επικράτησής της - για ένα μεγάλο διάστημα - και για την επιμονή στη διδασκαλία της ακόμα και στο Δημοτικό, αναφέραμε και σε προηγούμενα μηνύματα.
Η μελέτη της, καταναγκαστική τις περισσότερες φορές…, δείχνει πως δεν μπόρεσε να θρέψει μια δυνατή φιλολογία [οι περιπτώσεις του Παπαδιαμάντη, Βιζυηνού κ.λπ. είναι απλά η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα], φυσικά ούτε και μουσική, πώς θα μπορούσε, άλλωστε;
Η χρήση της σε επίσημα έγγραφα, π.χ. νομικής φύσης μπορεί να είναι προσεγμένη και να ρέει ο λόγος, όπως συνηθίζουμε να λέμε.
Αλλά, όταν αναγκάζονταν να την χρησιμοποιούν απλοί άνθρωποι, για λόγους υπηρεσιακούς, καταλήγουμε σε έναν αχταρμά γλωσσικό, όπου μπερδεύονται γλυκά αρχαιοελληνικές φράσεις, αλλά και … βωμολοχίες…
Έτσι και ο φουκαράς νωματάρχης Πετράκης, σε μια αναφορά του προς το τμήμα χωροφυλακής Κιλκίς, με ημερομηνία 7 Απριλίου 1923, σχετικά με καταδίωξη ληστών είχε γράψει: "Λαμπυριζούσης και σελαγιζούσης της σελήνης παρά λίμνην της Δοϊράνης εωράκαμεν τους ληστάς.
Κράζων δε “σταθήτε ρε π******, γ*** το στ**** σας” και απαντησάντων "Κλ**** μας τ’ ******, απέδρασαν»…
:019:
