“βουναλάκια σκίζω” (ραχόπα σκίζω)
“μην έπαθε ο καρπός σου” (νια ο καρπό μ’ ελάεν)
Τι σημαίνουν αυτές τις λέξεις (μέ άλλα λόγια)
ευχαριστώ
Μάρθα, μόνο κάποιος Πόντιος θα σου απαντήσει σίγουρα. Από τις ελάχιστες γνώσεις που έχω εγώ, τα μεν ραχόπουλα (ραχούλες στις υπόλοιπες ελληνόφωνες περιοχές) τα διασχίζει κανείς, δηλαδή τα περπατάει σε όλο τους το μήκος, ενώ το αν ελ(λ;)άεν ο καρπό δεν μας διευκρινίζει αν ο καρπός αυτός είναι της γής ή του ανθρώπινου χεριού και «έλλαγεν», κάτι άλλαξε δηλαδή σε αυτόν και έπαθε κάτι. Ολόκληρο το κείμενο θα βοηθούσε ίσως καλύτερα.
δεν δίνεις αρκετές πληροφορίες, νομίζω ότι το “νια ο καρπό μ ελάεν” πρέπει να είναι από το παλιό τραγούδι “το χαμέμηλον” ( το χαμομήλι) και η φράση σημαίνει ότι ο καρπός μου δεν άλλαξε δηλ. δεν χάλασε.
τα ραχόπα σχίζω, ναι, σημαίνει ότι τα “διασχίζω”
ότι άλλη απορία έχεις ευχαρίστως να σου απαντήσω, είμαι πόντια και η αδερφή μου ξέρει σχεδόν όλα τα ποντιακά τραγούδια
Έχετε δίκιο…θα σας γράψω τους σχετικούς στίχους>
- τραγούδι
“βουναλάκια σκίζω κ’ έρχομαι την καρδιά σου να χτίσω
ο δρόμος σου πολύ μεγάλος, τα γόνατά μου δε λυπάμαι”
δηλαδή> διασχίζω τα βουνά …
τι σημαίνει "την καρδιά σου να χτίσω?
- άλλο τραγούδι>
τι έπαθες κοντομηλιά και στέκεις μαραμένη?
μήπως δίψασε η ρίζα σου, μην έπαθε ο καρπός σου?
ψάχνω λόγια για την έκφραση “μην έπαθε ο καρπός σου”
Σας ευχαριστώ πολύ!
εάν οι στίχοι που παραθέτεις είναι η μετάφραση των ποντιακών, θα βοηθούσε περισσότερο ΄να γράψεις τους ποντιακούς στίχους . γιατί σε ελεύθερη μετάφραση και ανάλογα με τους υπόλοιπους στίχους το “θα χτίσω την καρδιά σου” μπορεί να σημαίνει θα ΄"γιατρέψω" την ραγισμένη καρδιά σου ή ότι θα την χτίσω για να την απομονώσω για μένα, νή να την κάνω βωμό…σε κούφανα, έ… αλλά οι πόντιοι είναι πολύ αισθηματίες…:088:
πάλι έχεις δίκιο!
περιμένω την ερμηνεία σου!
Ραχόπα σκίζω κ’ έρχομαι το κάρδοπο σ’ να χτίζω
τα στράτα σης πολλά μακρά θα γόνατά μ’ κι τσίζω.
το άλλο>
Και ντ’ έπαθες χμόμξλον και στέκεις μαραιμένον?
Γιάμ’ η ρίζα σ’ εδίψασεν, γιάμ’ ο καρμπός ελλάεν
διόρθωση>
και ντ’ έπαθες χαμόμηλον
λόφους διασχίζω και έρχομαι να “φτιάξω” την καρδούλα σου (να την κάνω καλά, σε αντίθεση με το “εχάλασες το καρδόπο μ΄”, που σημαίνει πλήγωσες, ράγισες την καρδούλα μου), ο δρόμος είναι πολύ μακρυς αλλά δε λυπάμαι τα γόνατά μου.
τι έπαθες χαμομηλάκι μου και στέκεσαι μαραμένο? μήπως δίψασε η ρίζα σου ή μήπως αλλαξε (χάλασε, μεταμορφώθηκε:088:) ο καρπός σου?
Σου ευχαριστώ πάρα πολύ για την βοήθεια σου. Έκανα μια μετάφραση για ένα σεμινάριο ποντιακών χορών στην Ελβετία. Μπορείς να μου πεις κάτι για τον Μηχάλη Καλιοντζήδη? Θα μιλήσει για την ποντιακή μουσική ιδιαίτερα σε σχέση με το χορό.
Ο Μιχάλης Καλιοντζίδης είναι πολύ καλός λυράρης και τραγουδιστής αλλά μάλλον περισσότερο του “νεοποντιακού” τραγουδιού και όχι του τόσο του αυστηρά παραδοσιακού. :080:
μπορείς να μπεις στο www.radiopontos.gr όπου θα βρεις διάφορα sites ποντιακών συλλόγων :088:
Μάρθα, βλέπω ότι ζεις στο Μόναχο. Θα πάω για 1 εβδομάδα στο Βερολίνο. Έχεις καμία πρόταση για κανένα καλό στέκι εκεί? (από μπυραρία ή …γερμανικό ρεμπετάδικο-χα…χα…-ή φαγητό?) τα υπόλοιπα τα έχω μελετήσει στους σχετικούς οδηγούς…
Πρώτα θα ήθελα να σου πω ευχαριστώ για την σελίδα που ανέφερες. Σχετικά με τον λυράρη δεν ξέρω τι να πω, γιατί δεν ξέρω τι είναι αυστηρό παραδοσιακό στυλ. Σίγουρα έχει σχέση με τη σημερινή ζωή, έμαθα ότι οι ποντιακοί χοροί στην Ελλάδα, δηλαδή μετά το 1922, έχουν αλλάξει πάρα πολύ, δηλαδή οι προτιμήσεις τών ανθρώπων στα γλέντια έχει αλλάξει. Και έχει και σχέση με τα ελεκτρικά όργανα και τα μικρόφωνα, γιατί αυτό το γεγονός δημιούργησε αλλαγές και στην ανθρωπινή φωνή.
Το Βερολίνα θα σου αρέσει, είναι μια εξαιρετική ζωηρή πόλη. Για στέκια δεν ξέρω, θα βρεις αμέτρητα στο κέντρο, πιστεύω ότι “η σκηνή” βρίσκεται ιδιαίτερα στο πρωιν ανατολικό μέρος.
το “παραδοσιακό” στυλ είναι η αναπαραγωγή των παραδοσιακών τραγουδιών όπως τα παίζανε παλιά, με τα ίδια όργανα και τους ίδιους στίχους. Το “νεοποντιακό” είναι τα ποντιακά τραγούδια που γράφονται σήμερα, με ηλεκτρικό ήχο, διάφορα μουσικά όργανα και σύγχρονους στίχους. Συνήθως τα παίζουνε στα “ποντιακά” μαγαζιά όπου παίζουνε και διάφορα “σκυλάδικα”. Όποιος θέλει να ακούσει παραδοσιακή ποντιακή μουσική (εκτός από τα διάφορα ιδιωτικά γλέντια ή τους γάμους) πρέπει να πάει στη Θεσσαλονίκη στο “Παρακάθ΄” του Κώστα Σιαμίδη, όπου σερβίρουν και ποντιακά φαγητά.
Το Βερολίνο μου άρεσε πολύ, καταπληκτικά μουσεία, γευστικότατα καπνιστά χοιρινά και υπέροχη “φρέσκια” μπύρα ( αν και εγώ πίνω συνήθως ρακή…) 