Παραδοσιακές σπουδές.

Εμένα δεν με ενοχλεί καθόλου μα καθόλου η προσπάθεια των ξένων να αποδώσουν/ερμηνεύσουν ελληνικά τραγούδια παραδοσιακά. Με τιμά κιόλας ως έλληνα.
Έχω όμως πρόβλημα όταν οι παραποιήσεις γίνονται από έλληνες και μάλιστα, σχετικούς με την παράδοση.

Επίσης, για μένα δεν υπάρχουν σπουδές στην παράδοση με την κλασική έννοια των σπουδών. Παρακολουθώ δηλαδή την ύλη της σχολής , δίνω εξετάσεις και παίρνω πτυχίο.

Τι σημαίνει λοιπόν, έχω σπουδάσει παραδοσιακή μουσική; Τι εννοεί ο κάθε ένας ή στην τελική, τι καταλαβαίνει ο κάθε ένας μας όταν το ακούει;

Πολύ σωστά το θέτεις, Δημήτρη. Η σωστή έκφραση έπρεπε να είναι “έχω ασχοληθεί με την παραδοσιακή μουσική” και αυτό εννοεί, φαντάζομαι, και ο Mydas, στο θέμα του “Ζαλόγγου”. Το ίδιο ισχύει και για μένα, στον όποιο (μικρό) βαθμό ισχύει. Η μόνη περίπτωση που μπορεί κανείς να πει ότι έχει σπουδάσει παραδοσιακή μουσική είναι όταν έχει αποφοιτήσει από μουσικό λύκειο, όπου υπάρχουν προγράμματα φοιτήσεως, εξετάσεις και απολυτήριο, όχι όμως το ακαδημαϊκό Δίπλωμα / Πτυχίο.

Τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν διαθέτουν τμήμα παραδοσιακής μουσικής, όπου να διδάσκεται η μουσική αυτή βάσει προγράμματος σπουδών και να χορηγείται και πτυχίο μετά τις επιτυχείς εξετάσεις (“Επιτυχίο”, που έλεγαν κάποιοι παλαιότεροι…). Τα τουρκικά διαθέτουν, και μάλιστα στα τμήματα αυτά δίνεται μεγάλο βάρος για λόγους εθνοτικής πολιτικής. Αυτό έχει σχέση με την κατάσταση της παραδοσιακής μουσικής στις δύο χώρες, τις εποχές όπου ιδρύονταν πανεπιστήμια ώστε να μοιάσουμε και εμείς στους Ευρωπαίους. Εκείνες λοιπόν τις εποχές, στην Ελλάδα δεν είχαμε κανένα πρόβλημα με την παραδοσιακή μουσική, όσον αφορά στην επάρκεια των υπηρετών της. Αντίθετα, η μουσική αυτή ήταν παραγκωνισμένη από τους μορφωμένους αστούς, που διαμορφώνουν και τα προγράμματα σπουδών στα πανεπιστήμια. Στην Τουρκία, με την εδραίωση εθνοκεντρικού κράτους και την “εθνοκάθαρση” όπως αυτή εφαρμόστηκε στον 20όν αιώνα, και αφού ξεπεράστηκαν τα αρχικά προβλήματα για δημιουργία εθνικής ταυτότητας (δες και φιλμάκι “Be happy, it’s an order") σύντομα φάνηκε η έντονη μουσική πενία από τη δυσκολία των μουσουλμανικών πληθυσμών να εκφραστούν ελεύθερα σε μουσική και χορό, σε συνδυασμό με την απόσυρση από το προσκήνιο των μη τουρκικών, χριστιανικών εθνοτήτων. Έτσι, ο μόνος τρόπος ήταν η “καλλιέργεια” παραδοσιακής τουρκικής μουσικής και χορού μέσω των πανεπιστημίων. Αυτό έχει και σοβαρά προβλήματα, γιατί εφαρμόστηκαν μέθοδοι τεχνητής παραγωγής “μουσικής παράδοσης” (χορογραφημένοι χοροί και κατευθυνόμενες μουσικές σπουδές μέσω εθνοτικών κριτηρίων, οι Kurt και Ursula Reinhard έχουν αρκετά ασχοληθεί με το θέμα αυτό).

Στη σημερινή Ελλάδα, με δεδομένη πλέον την πλήρη αποκοπή από την παράδοση και τη διατήρηση μόνο επιλεκτικών στοιχείων της που συχνά μάλιστα παραποιούνται από τους αυτόκλητους δασκάλους μουσικής και χορού, νομίζω πως είναι πλέον ώριμη η σκέψη για δημιουργία σχετικών τμημάτων στα πανεπιστήμια. Όμως αυτό συνεπάγεται και αρκετούς κινδύνους, που σχετίζονται με την επιλογή του κατάλληλου διδακτικού προσωπικού και με πολλά ακόμα θέματα.

Πάντως, Τμήμα “Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής” έχει ήδη το Τ.Ε.Ι. Ηπείρου και το πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Όπως και μερικά Ωδεία, κρατικά ή μη. Κάποια από αυτά προσφέρουν προς την κατεύθυνση της παραδοσιακής μουσικής, και με θεωρητικά μαθήματα και με την εκμάθηση λαϊκών οργάνων.
Υπάρχουν αντίστοιχα μαθήματα βέβαια και στα Μουσικά Σχολεία.

Έχοντας διδάξει σε Μουσικό Σχολείο, λέω ότι δεν συμφωνώ με αυτή την άποψη. Μην πω κιόλας ότι ισχύει το αντίθετο.

Πρώτον, διότι κατά την ταπεινή μου άποψη στα σχολεία αυτά δεν γίνεται σωστή δουλειά. Και πώς να γίνει σωστή δουλειά όταν δεν έχουν σκοπό να προωθήσουν αυτό το είδος της μουσικής. Το κράτος αδιαφορεί για την παράδοση. Πώς να γίνει δουλειά όταν σε σχολείο Μουσικό, βάζουν διευθυντή φιλόλογο, μαθηματικό ή ότι άλλη ειδικότητα πλην του μουσικού!!! Έπρεπε να είναι υποχρεωτικά μουσικός.
Πώς να γίνει δουλειά πάνω στην παραδοσιακή μουσική όταν όλα τα μουσικά σχεδόν έχουν μόνο ευρωπαϊκή χορωδία ή υποχρεωτικό μάθημα το πιάνο.
Θα μού πεις ότι έχουν και τον ταμπουρά. Ε, σιγά τα ωα κι άμα κάνει κάποια μαθήματα ταμπουρά μέσα στο σχολείο αλλά σπίτι του παίζει μπουζούκι!!! Αλλά και σολίστας ταμπουρά να γίνει κάποιο παιδί πού θα του χρησιμέψει; Θα στηρίξει πανηγύρι στην καρδίτσα ή στην φλώρινα. Κοροϊδευόμαστε;
Στο μουσικό Αγρινίου (είναι και Πρότυπο) έπρεπε να έχουν το κλαρίνο ή το λαούτο υποχρεωτικό. Στην κρήτη την λύρα ή το λαούτο, στην καβάλα τον κεμετζέ κ.λ.π. Υποχρεωτικό παραδοσιακό όργανο το κάθε όργανο της περιοχής που αντιπροσωπεύει το σχολείο.

Δεύτερον, διότι με το διάβασμα αποκτάς την θεωρητική γνώση μόνο. Λείπει η πράξη, η εμπειρία, η τριβή με το αντικείμενο. Και ένα παιδί της πόλης, μιας και εκεί είναι τα μουσικά, πού θα βρει αυτή την δυνατότητα; Προς το παρόν, δεν θα το αναλύσω περαιτέρω.

Και τρίτον, στα παραδοσιακά όργανα δεν υπάρχουν προγράμματα φοιτήσεως. Ο κάθε καθηγητής κάνει ότι θέλει. Τους ονομάζουν μάλιστα, εμπειροτέχνες. Με απλή υπεύθυνη δήλωση ότι γνωρίζουν το όργανο που δηλώνουν, μπαίνουν στα σχολεία. Και βλέπεις κοπελίτσα με πτυχίο πιάνου, να “διδάσκει” μαντολίνο μόνο και μόνο γιατί το δήλωσε!!! Ούτε την πένα δεν ξέρει να κρατήσει.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά λοιπόν, μόνο παραδοσιακά δεν μαθαίνουν στα μουσικά. Και όλα τα ανωτέρω είναι μία γενίκευση των απόψεών μου.

Κλείνω με το εξής. Πριν 2-3 χρόνια πήραν εντολή όλα τα σχολεία της χώρας να δηλώσουν όνομα-τίτλο που θα ήθελαν να έχουν.
Κάλεσε συνέλευση καθηγητών η διευθύντρια και μαζευτήκαμε να καταθέσουμε προτάσεις.
Ήταν λογικό να προταθούν ονόματα ντόπιων ανθρώπων του πολιτισμού γενικότερα. Μεταξύ άλλων λοιπόν, εγώ πρότεινα το “Χρήστος Ζώτος”, το "Χαράλαμπος Μαργέλης" και το “Αριστείδης Μόσχος”.
Ένας γυμναστής επίσης, πρότεινε το “Γιάννης Βασιλόπουλος”.

Ε! λοιπόν, ήταν οι μοναδικές προτάσεις για όνομα από τον παραδοσιακό χώρο!!!

Για την ιστορία αναφέρω το όνομα που διάλεξαν… “Ρωμανός ο Μελωδός”!!! Ελληνικότατο και παραδοσιακότατο!!!

υ.γ. Ευτυχώς, Ελένη που υπάρχουν κι αυτά.

Oύτε εμένα με ενοχλεί, απλά δεν μου αρέσει γιατί όποιος το ακούει σχηματίζει λάθος γνώμη για την παραδοσιακή μας μουσική.

Για μένα, σημαίνει ότι είμαι για πάνω από 10 χρόνια στο ψαλτήρι του δασκάλου μου.

Κάνεις λάθος. Απλά παίρνει μια γεύση από ελληνική μουσική. Και δεν μιλάω για το συγκεκριμένο τραγούδι μόνο. Αλίμονο εάν θεωρούνταν εκπρόσωποι του ελληνικής παραδοσιακής μουσικής κάποια γαλλική ή γερμανική χορωδία.

Τότε δεν μιλάμε για παραδοσιακή μουσική αλλά για βυζαντινή. Το να γνωρίζεις τους ήχους πάρα πολύ καλά και όλα το Λειτουργικό απ’ έξω, δεν σε κάνουν γνώστη της παραδοσιακής μουσικής.
Η παραδοσιακή μουσική εκτός από την στείρα θεωρία των ήχων είναι και ύφος, είναι ιδιαιτερότητες από χωριό σε χωριό, είναι ρυθμός, είναι μεράκι. Να χορεύεις και να κλαις, να τραγουδάς και να “χάνεσαι”.
Να κάνεις 500 χιλιόμετρα σε μια βραδιά για να ακούσεις κλαρίνα. Να ψάχνεις το εορτολόγιο για να μην ξεχάσεις κάποια γιορτή μεγάλη, άρα και πανηγύρι.
Αν είσαι μουσικός, να παίξεις σε κάποια.

Να ζεις μέσα σε όλα αυτά και να συμμετέχεις κατ’ εξακολούθηση.

Αυτό για μένα είναι “σπουδές” πάνω στην παραδοσιακή μουσική.

Το θέμα είναι ενδιαφέρον.
Πρώτα απο όλα, περι μουσικών σχολείων και τη σχέση τους με την παραδοσιακη(αλλα και την μουσική γενικότερα). Μπήκα στο Μουσικο Κέρκυρας την δεύτερη χρονιά που λειτούργησε. Οπως πολύ σωστά λέει ο κύριος Πολίτης, υπήρχε ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο είχε σκοπό να μας διδάξει βυζαντινή, υποχρεωτικό πιάνο και παραδοσιακό όργανο(μαντολίνο) καθώς και οργανο επιλογής. Οχι μόνο αυτά αλλα στο πρόγραμμα υπήρχαν και πτυχεία, τα οποία υποτίθεται θα ήταν ισότιμα ωδείων.Στις διάφορες συνελεύσεις γονέων κλπ καθώς και στα 2 πρώτα χρόνια λειτουργείας του σχολείο θεωρούταν βέβαιο οτι μέχρι να φτάσουμε 3τη λυκείου ο ανάλογος νόμος θα είχε ψηφιστεί, τεθεί υπο εφαρμογή, κλπ…Προφανώς, όταν πλησίασε ο καιρός να αποφοιτήσουμε κανείς πλέον δεν μιλούσε καν για πτυχεία, βεβαιώσεις ή ακόμα και πρόγραμμα σπουδών. Το όλο θέμα ναυάγησε. Πιστεύω οτι τα ιδιωτικά ωδεία βάλαν το χεράκι τους εκει πέρα για να μην χάσουν πελατεία, αλλα δεν μπορώ να γνωρίζω σίγουρα.
Τώρα, όσων αφορά το πως πρέπει να σπουδάζεται η παραδοσιακή, είναι πράγματι πολύ δύσκολο θέμα. Μου αρέσει η ιδέα νόμιμης αναγνώρισης των ικανοτήτων παραδοσιακών μουσικών, κυρίως γιατι αυτό μπορεί στο μέλλον να βοηθησει την παιδεία και σταδιακά να υπάρξουν περισσότεροι “πραγματικοί” παραδοσιακόι που πληρούν τις προυποθέσεις και νόμιμα να διδάξουν σε σχολεία. Επίσης, εαν χρησιμοποιηθεί σωστά, μπορεί η ομοιογένεια της ύλης να δημιουργήσει μια δυνατότερη αίσθηση “σχολής”, αν και σίγουρα όλοι βλέπουμε κινδύνους σε αυτό.Ενα καλό παράδειγμα είναι η Ινδική μουσική η οποία ονομάζεται απο τους ιδιους Κλασσική Ινδική Μουσική και διδάσκεται σε επίπεδο πανεπιστημίου, με ανάλογα χαρτιά, βεβαιώσεις και συγκεκριμένη ύλη, χωρίς απαραίτητα να χάνεται η ελευθερία και η ελαστικότητα.
Νομίζω οτι και πάλι καταλήγουμε στο ότι, όπου προσπαθούμε να βάλουμε την παράδοση σε καλούπια θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να περπατήσουμε μέσα σε ένα ναρκοπέδιο γιατί, στην προσπάθειά μας για πρόοδο μπορεί να μεταβάλλουμε την φυσική ροή της.

Καλημέρα!!
Επιτρέψτε μου να τοποθετηθώ, καθώς έχω βιώσει το θέμα τόσο βιωματικά (χρόνια θητείας σε Ικαρία, Ορεινή Κρήτη και Ήπειρο), όσο ακαδημαικά (στο Τει Ηπείρου) αλλά και επαγγελματικά ( καθώς διδάσκω σε σχολείο).
Επειδή δε ζούμε πλέον σε κοινότητες, αλλά στην πόλη με όλη μέρα το web ανοιχτό, δεχόμαστε πληθώρα επιρροών και ερεθισμάτων. Δηλαδή: Εγώ τα καλοκαίρια ζούσα με την παραδοσιακή μουσική των περιοχών που προανέφερα και διασκέδαζα στα πανηγύρια, και τους χειμώνες μου, όταν δεν έβγαινα ακόμη άκουγα όλη μερα στο σπίτι κλασσική και νέο κύμα από τους γονείς, και όταν μεγάλωσα " καλλιεργήθηκα" με punk και metal στα κακόφημα μπάρ :slight_smile: και αργότερα με ρεμπέτικα σε διάφορα ταβερνεία.
Λοιπόν εγώ πιστεύω πως όλες αυτές οι διαφορετικές μουσικές εμπειρίες αναπόφευκτα φαίνονται και στο παίξιμό μου αλλά και στον τρόπο που διδάσκω. Αλλά πιστεύω πως έτσι θα πρέπει να είναι. Γιατί και οι άλλοι γύρω μου, ακροατές και μαθητές λίγο πολύ έχουν τα ίδια ποικίλα ερεθίσματα. Πώς αλλιώς θα καταλάβουν, θα νοιώσουν, και ενίοτε θα ταυτιστούν?
Για μένα, το πρόβλημα είναι η στείρα και επιφανειακή αποτύπωση κάποιων μουσικών στοιχείων μόνο και μόνο για να φανεί κάπως διαφορετικό και εναλλακτικό και ο αχταρμάς, πράγμα που συμβαίνει πολύ συχνά στην έθνικ μουσική. Ας μην ξεχνάμε πως μουσική δεν είναι μόνο το τάδε όργανο και ο τάδε ρυθμός, αλλά και το πνέυμα που την περικλύει, αυτό που θέλει να δηλώσει.

Όσον αφορά τις σπουδές στην παραδοσιακή μουσική στην Ελλάδα: Νομίζω πως μία σχολή (τουλάχιστον για μένα έτσι ήταν) σου δίνει τις κατευθύνσεις, για να εμβαθύνεις εσύ στο πεδίο. Δηλαδή σου λέει διάβασε αυτά κι αυτά τα βιβλία ώστε να αποκτίσεις κριτική ικανότητα, να μπορείς να συγκρίνεις, αλλά και να πάρεις τις κατάλληλες πληροφορίες για το θέμα, άκου αυτά τα cd , για να ξέρεις τι περίπου παίζει, αλλά, τουλάχιστον στη δική μου σχολή, ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια ήταν το βιωματικό. Δηλαδή μας λέγανε πηγαίνετε σε πανηγύρια, σε ρεμπετάδικα, σε γλέντια, για να καταλάβετε τι γίνεται. Εμείς ό, τι και να σας πούμε δε θα είναι παρά η ανάμνηση από εμάς και από κάποιους άλλους ανθρώπους που ασχολήθηκαν με αυτό.

Τέλος (συγνώμη αν σας κούρασα), στο σχολείο: Στη χορωδία φέτος ήμασταν 15 φωνές, ένα λαούτο, ένα πιάνο, ένα τουμπελέκι και μια φλογερα, και τα τραγούδια ήταν παραδοσιακά. Και επειδή διαλέξαμε όλοι μαζί τα κομμάτια, τα όργανα και τον τρόπο που θα τα πούμε, βγήκε πάρα πολύ ωραίο! Τα παιδιά δεν ήθελαν να τελειώσει, παρά το άγχος τους. Νομίζω πως αν σέβεσαι όχι μόνο την παράδοση, αλλά και τα βιώματα και την προσωπικότητα των παιδιών, όχι μόνο δε βαριούνται, αλλά μπορεί να είναι και η αφορμή να αρχίσουν να ασχολούνται με το αντικείμενο.

Μπραβο κοπελλα μου , γεια στο στομα σου , το ειπε και ο συντονιστης μας Δημητρης Ν.
“τρεχαμε στα πανηγυρια , καναμε 500 χιλ. για να μη χασουμε , κοιτουσαμε το εορτολογιο” κλπ.

Και οι μουσικες , ειδικα οι παραδοσιακες , ειναι αδελφωμενες με εθιματα οπως τα λενε στα χωρια
τα οποια ευτυχως ακομα και σημερα τα περισσοτερα επαναλαμβανονται για να μην εξαφανιστουν …

Καθε χρονο , για να δωσω ενα παραδειγμα , σε καποια χωρια γινεται του Αγιου Χαραλαμπου
στις 10 του Φλεβαρη το εθιμο του γαμου και της γυναικοκρατιας , οπου μενουν οι ανδρες στα
σπιτια να κανουν τις δουλειες και οι γυναικες αναπαριστανουν το γαμο , οπου ακουγονται
Θρακιωτικα τραγουδια , παιγμενα με γκαιντα , κλαρινο , ουτι και αλλα οργανα …

Και με πολύ αξιόλογους καθηγητές!!! Κ στο ΤΕΙ κ στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας!!! Νομίζω ότι για το ΤΕΙ υπάρχει κ θέμα στο φόρουμ…

Άλλο ΤΕΙ και άλλο πανεπιστήμιο. Και για να μην παρεξηγηθώ, χρειάζονται και τα δύο. Και τα μουσικά σχολεία χρειάζονται και αυτά. Το από ποιούς επανδρώνονται (ΤΕΙ, πανεπιστήμια, λύκεια κλπ.) και το αν δουλεύουν σωστά, είναι άλλη κουβέντα.

Κατά τη γνώμη μου, δεν έχει σημασία και τόσο η ειδικότητα αυτού που εκτελεί χρέη διευθυντή σε ένα Μουσικό Σχολείο.

Αρκούν η εργατικότητα, το όραμα, το πάθος και η προσωπική έφεση προς τη μουσική.

Με αυτά τα όπλα, μια χαρά θα στηρίξει το θεσμό των Μ.Σ. και θα συμβάλλει με την προσωπικότητά του και στην ενθάρρυνση των μαθητών και στη γνωριμία της δουλειάς και του ταλέντου τους μέσα από εκδηλώσεις με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

Η Βυζαντινή είναι η Εκκλησιαστική Μουσική, η οποία δεν έχει και τις τραγικές διαφορές από την Κοσμική Μουσική (Δημοτική). Μιλάμε για ίδιες κλίμακες, κλπ. Η βασική διαφορά τους είναι στο ύφος.

Και το ψαλτήρι, είναι μία πολύ καλή δυνατότητα για τριβή μέσα στην πόλη!

Από εκεί και ύστερα, η ενασχόληση με την Δημοτική είναι προσωπική, συζητώντας και με πιο έμπειρους -γιατί εκεί (στο ψαλτήρι) έρχονται και επαγγελματίες μουσικοί οι οποίοι ασχολούνται και με την παραδοσιακή και επωφελούμαι έτσι από την εμπειρία τους!

Γιατί “σπουδή” είναι η συνεχής ενασχόληση και τριβή. Ακριβώς αυτό εννοούσα κ. Νίκο. Με έχετε καταλάβει!

Αυτό ακριβώς είναι το κλειδί και χαίρομαι που βασικά το έχουμε όλοι καταλάβει. Βέβαια, όσο περνούν τα χρόνια γίνεται όλο και πιο δύσκολη αυτή η συνεχής τριβή. Αν όμως συγκρίνουμε με άλλες χώρες, είμαστε ακόμα σε πολύ καλύτερο σημείο αφού μπορούμε έστω να μιλάμε για πρακτική ενασχόληση και μάλιστα, είμαστε σε καλύτερη φάση από π.χ. τριάντα χρόνια πριν, όταν στις αθηναϊκές ταβέρνες γούρλωναν τα μάτια ακούγοντάς μας να παίζουμε προπολεμικά ρεμπέτικα ή δημοτικά, καταλαβαίνοντας την αστική μας προέλευση.

Ακριβώς αυτό. Γι’ αυτό, όσο και να ψάλει κανείς δεν γίνεται τραγουδιστής και το αντίστροφο βέβαια. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Άλλο το “ψέλνω” κι άλλο το “τραγουδάω”.

Μόνο για ψαλμούς όμως. Διαφορετικά θα ίσχυε και το αντίθετο. Δηλαδή, όσο πιο πολύ παίζεις στα πανηγύρια τόσο καλύτερος ψάλτης γίνεσαι. Εσύ το βλέπεις λογικό αυτό;

Εκεί έρχονται και ψάλουν φαντάζομαι. Δεν ανοίγετε κουβέντα για τσάμικα και ζωναράδικα λόγου χάρη. Το καλύτερο είναι να τους πηγαίνεις για ουζάκι μετά την εκκλησία!!!

Συμφωνώ και συμπληρώνω.
Τριβή όμως, όχι μόνο μέσα από τα βιβλία και τα cd στο σπίτι.

Φίλε Δημήτρη Ν.
Κατ’αρχάς να πούμε ότι : “Ψάλλω” και “τραγουδώ” είναι έννοιες υπάλληλες της ένοιας “Aδω”
Γενικά έχουμε:
Ψάλλω = Αδω εκκλησιαστικούς ύμνους
Τραγουδώ = Αδω κοσμικά τραγούδια

Οστόσο απο την στιγμή που η Θεωρία της παραδοσιακής και της εκκλησιαστικής μουσικής είναι ίδιες
(κλίμακες κλπ), ένας ο οποίος είναι γνώστης αυτης , μπορεί να διακρύνει τουλάχιστον εύκολα,
αν ένα κομμάτι , είτε αυτό είναι κοσμικό είτε είναι εκκλησιαστικό, εκτελείται σωστά ή όχι.
Αμα ξέρει κανείς καλά ένα απο τα δύο είδη, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο , η μετάβαση
απο το εκκλησιαστικό στο κοσμικό και τούμπαλιν , γίνεται σχεδόν αυτόματα.

myda και για μενα ειναι διαφορετικες εννοιες μεσα στο μυαλο μου …
τραγουδω ψαλμους? ισως , αλλα θελει και την “ειδικη” φωνη , δεν μπορει
ο οποιοσδηποτε να ψαλλει , οχι δεν μπορει …
να τραγουδησει ομως , εστω και φαλτσα μπορει …
πες μου εναν με μια τυχαια φωνη , που στα καλα καθουμενα αρχιζει να
ψαλλει , εκτος κι αν ειναι θρησκοληπτος ή ψαλτης …
τραγουδι ομως , εστω και παραφωνα , ακους συχνα απο καποια χειλη …
ειναι κατι πιο προσβασιμο για να βγαλει ο αλλος την χαρα , την λυπη ,
τα συναισθηματα του …
ο ψαλτης ειναι ψαλτης που ομως μπορει να ερμηνευσει και κοσμικα τραγουδια …
ο κοσμικος θα πει μονο κοσμικα , ετσι νομιζω εγω , εαν ειναι να εκφραστει με τραγουδι ,
αλλα σε καμμια περιπτωση δε θα ψαλλει …

Η παραδοσιακή δεν έχει θεωρία, ο κάθε βοσκός που άνοιγε 5 τρύπες σε ένα καλάμι έπαιζε παραδοσιακή μουσική. Εκ των υστέρων ερχόμαστε εμείς να εξηγήσουμε θεωρητικά αυτά που δημιούργησε ο κάθε βοσκός. Και η θεωρία της εκκλησιαστικής μουσικής είναι ελλιπής γιατί δεν καλύπτει ούτε την οργανική μουσική (ειδικά την συνύπαρξη περισσότερων από ένα όργανα και τα πολυφωνικά όργανα) ούτε τους χορευτικούς ρυθμούς που είναι βασικότατο στοιχείο της παραδοσιακής όπως την αντιλαμβάνονται οι εκτελεστές και το κοινό της. Η εκκλησιαστική θεωρία προσπαθεί να καπελώσει την κοσμική παραδοσιακή μουσική τώρα που η παραδοσιακή δεν “παραδίδεται” πλέον από γενιά σε γενιά αλλά διδάσκεται. Για το τελευταίο που λες επίσης διαφωνώ και θα σου φέρω συγκεκριμένο παράδειγμα. Ο Γκουβέντας με τον Τσιαμούλη ηχογράφησαν τον 2ο και 3ο αντρικό καρτζιηλαμά, κυπριακούς χορούς. Εσύ που είσαι ψάλτης μπορεί να καταλάβεις ότι οι νότες που παίζουν είναι σωστές και όχι φάλτσες, αλλά μη ξέροντας το χορό δε θα καταλάβεις ότι τον παίζουν πολύ αργά και δεν χορεύεται όπως τον παίζουν, μη έχοντας ακούσει κυπραίους λαουτάρηες δεν θα καταλάβεις ότι ο Τσιαμούλης δεν έχει ψάξει ιδιαίτερα το παραδοσιακό κυπριακό ύφος στο λαούτο και απλά παίζει συγχορδίες κλπ κλπ. Όπως και εσύ σαν ψάλτης αν πας σε άλλο τόπο με ιδιαίτερο ύφος, π.χ στο πατριαρχείο ή στη Ζάκυνθο, θα βρεθείς έξω από τα νερά σου

Όντως… Καμια σχεση με την Βυζαντινη Μουσικη οπως την εχουμε συνηθισει!!!
Ακομα κ το Κερκυραικο ιδιωμα δεν εχει φτασει σε αυτο το σημειο… Αν κ το βλεπω να καταληγει εκει…
(Για την Ζακυνθο μιλαω…)

Σε μεγάλη κουβέντα μπήκαμε… Φυσικά και η θεωρία πάντα έπεται της πράξης, είτε στην παραδοσιακή είτε σε οποιαδήποτε μουσική. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ειδικά η παραδοσιακή μουσική δεν έχει θεωρία. Ο Σίμων Καράς έχει γράψει τόμους ολόκληρους, όπου πραγματεύεται την ελληνική εκκλησιαστική και παραδοσιακή μουσική ως ένα σύνολο, με ενιαία προσέγγιση. Δεν αφήνει δε απ’ έξω ούτε τους ρυθμούς, που μάλιστα με τη βοήθεια του Θρασύβουλου Γεωργιάδη ταξινομεί με πολλή λεπτομέρεια, ούτε την οργανική συνοδεία, είτε πρόκειται για ρυθμική συνοδεία με συγχορδίες είτε για ετεροφωνική προσέγγιση σολαρίσματος. Βέβαια, οι προσεγγίσεις του χρησιμοποιούν τη (μοναδική υπάρχουσα) παρασημαντική, που επιτρέπει μία μόνο μελωδική γραμμή αλλά είναι υπερεπαρκής για την συντριπτική πλειοψηφία των κοσμικών τραγουδιών, φωνητικών ή σκέτων οργανικών. Για ενορχηστρωτικές παρτιτούρες δυτικού τύπου βέβαια δεν κάνει, για να σας προλάβω…