Παράδοξα των σχολικών βιβλίων

Δημοσίευμα της εφημερίδας Μακεδονία.Το αλίευσα απο την σελίδα,www.alfavita.gr.

14/10/2007

Σχολικά βιβλία Προσφέρουν δωρεάν διαφήμιση

“Το σύνολο των νέων βιβλίων, ιδίως αυτά της Γλώσσας και των Μαθηματικών, και από άποψη εμφάνισης αλλά κυρίως από άποψη περιεχομένου είναι προσαρμοσμένα στην ιδεολογία της αγοράς και των συμπαρομαρτούντων της”, τονίζει ο δάσκαλος Γιάννης Δελής

Τη στιγμή που απαγορεύεται η προβολή παιδικών διαφημίσεων σε ώρες που τα παιδιά παρακολουθούν τηλεόραση, έρχονται τα σχολικά βιβλία να αναπληρώσουν το κενό. Σε πολλά από τα νέα σχολικά βιβλία χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα γνωστά καταναλωτικά προϊόντα

Της Φιλομήλας Δημολαΐδου

Διάσπαρτα στα νέα σχολικά βιβλία είναι, σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς, τα παραδείγματα διαφημίσεων διαφόρων προϊόντων. Συνήθως, τα εν λόγω παραδείγματα περιλαμβάνονται στα βιβλία της Γλώσσας, καθώς η τελευταία προσεγγίζεται σε μεγάλο βαθμό μέσα από τέτοιου είδους χρηστικά κείμενα αντί από λογοτεχνικά κείμενα, τα οποία καλλιεργούν τη γλώσσα ως εργαλείο σκέψης. Γενικά, σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς, στα νέα βιβλία η έμφαση δίνεται στη χρήση της γλώσσας αποκλειστικά ως επικοινωνιακού εργαλείου.

“Το σύνολο των νέων βιβλίων, ιδίως αυτά της Γλώσσας και των Μαθηματικών, και από άποψη εμφάνισης αλλά κυρίως από άποψη περιεχομένου είναι προσαρμοσμένα στην ιδεολογία της αγοράς και των συμπαρομαρτούντων της, όπως τα κυρίαρχα καταναλωτικά πρότυπα, η τηλεόραση, η πληροφόρηση αντί της γνώσης, η διαφήμιση, οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις κ.ά. Εισάγουν την ωφελιμιστική αντίληψη για τη γνώση”, τονίζει ο δάσκαλος Γιάννης Δελής.
Έτσι, στα βιβλία του δημοτικού, σύμφωνα με τον κ. Δελή, η διδασκαλία της Γλώσσας μετατοπίζεται από τα λογοτεχνικά και άλλα δόκιμα κείμενα στα βιογραφικά σημειώματα, στις επιστολές, στις προσκλήσεις σε πάρτι, στις οδηγίες χρήσης οικιακών συσκευών και ηλεκτρονικών παιχνιδιών ή σε συνταγές μαγειρικής, ενώ στα Μαθηματικά η ύλη των βιβλίων έχει διογκωθεί, έχει μετατοπιστεί διαδοχικά στις μικρότερες τάξεις, αυξάνοντας έτσι το βαθμό δυσκολίας τους, δημιουργώντας συγχύσεις, φέρνοντας την αγορά και τα πρότυπά της μέσα στην τάξη, χωρίς να καλλιεργείται η ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Όλο αυτό το διάστημα οι εκπαιδευτικοί συνέλεξαν αρκετές άμεσες ή έμμεσες διαφημίσεις προϊόντων στα σχολικά βιβλία. Σύμφωνα με τον κ. Δελή αλλά και το ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών, τα σχολικά βιβλία παρουσιάζουν τα εξής παράδοξα:

  • Θες να μάθεις προστακτική; Μάθε πρώτα να μαγειρεύεις. Είναι η επίσημη πρόταση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για να μάθουν τα 12χρονα παιδιά γραμματική. Παραθέτει, μάλιστα, κάτω από τη συνταγή που διδάσκει την… προστακτική, τα πλήρη στοιχεία της μαγείρισσας, όπως και τον εκδοτικό οίκο. Ο τσελεμεντές είναι πλήρης και αποτελεί την τέταρτη ενότητα, με τίτλο “Διατροφή”, του βιβλίου Γλώσσας της Στ’ δημοτικού.

  • Το βιβλίο Γλώσσας της Στ’ δημοτικού περιέχει και άλλες ενδιαφέρουσες ενότητες, για παράδειγμα στις σελίδες 53-60 του α’ τόμου υπάρχουν κείμενα για τη διαφήμιση και τους διαφημιστές, όπου παρατίθενται διαφημίσεις γνωστής σοκολάτας, γάλακτος σε σκόνη και… ανθότυρου. Επιπλέον, στη σελίδα 42 υπάρχουν “Οδηγίες χρήσης καφετιέρας”, ενώ στις σελίδες 48-49 τα παιδιά καλούνται να πάνε “μια βόλτα στον Γουέμπι”, προβάλλοντας συγκεκριμένα παιδικά σάιτ.

  • Στην ύλη του βιβλίου Γλώσσας της Ε’ δημοτικού περιλαμβάνεται μια ολόκληρη σελίδα (ενότητα 11, σελ. 78) με οδηγίες περί ηλεκτρονικού ποδοσφαίρου για την κονσόλα Play Station 2 του γνωστού Μπιλ Γκέιτς. Στο μάθημα της Γλώσσας οι μαθητές διδάσκονται πώς παίζεται το παιχνίδι, ενώ στις επόμενες σελίδες καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις πάνω στο κείμενο, το οποίο εντάσσεται σε μια ενότητα αφιερωμένη στα παιχνίδια, μέσα από τα οποία τα παιδιά υποτίθεται πως διδάσκονται τις εγκλίσεις των ρημάτων, τα απρόσωπα ρήματα και τις κλίσεις των επιθέτων.

  • Στο Βιβλίο-Τετράδιο Εργασιών Μαθηματικών της Στ’ δημοτικού υπάρχει άσκηση, στην οποία αναφέρεται: Ο Μπίλι Γκέιτς, ιδρυτής της Mikrosoft, κερδίζει 5 λεπτά του δολαρίου κάθε δευτερόλεπτο. Πόσα χρήματα κερδίζει σε 1 λεπτό, σε 1 ώρα, σε 1 ημέρα, σε 1 μήνα και σε 1 χρόνο;"

    ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ

  • Αγαπημένο παράδειγμα των σχολικών βιβλίων είναι ο… “Τιτανικός”. Για παράδειγμα, στη σελίδα 25 του βιβλίου της Στ’ δημοτικού υπάρχει μια άσκηση που δίνει στοιχεία για τη χωρητικότητα του πλοίου, πόσες βάρκες είχε και τι χωρητικότητα είχε η καθεμιά από αυτές και ζητά να υπολογιστεί “Πόσοι θα γλίτωναν αν γέμιζαν οι βάρκες;”

  • “Ο Γιώργος έφερε στην τάξη δυο φωτογραφίες που βρήκε στο διαδίκτυο (από την ταινία “Καταιγίδα” της Warner Bros). Παρουσίαζαν ένα μεγάλο πλοίο, που είχε γείρει στο πλάι, ενώ από παντού το χτυπούσαν μανιασμένα τα κύματα του ωκεανού. Ένα ελικόπτερο διάσωσης τραβούσε μέσα σε ένα καλάθι δυο ναυαγούς. Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν. Αλλά και ο δάσκαλος δεν έχασε την ευκαιρία. ‘Ξέρετε παιδιά’, τους είπε, 'κι ο Απόστολος Παύλος κάποτε κινδύνεψε με τον ίδιο τρόπο, όταν χρειάστηκε να ταξιδέψει από τη φυλακή της Καισαρείας, όπου βρισκόταν, ως τη Ρώμη, για να δικαστεί εκεί. Όμως, με τη βοήθεια του Θεού κατάφερε να σωθεί όχι μόνο ο ίδιος αλλά και όσοι ήταν μαζί του”. Πρόκειται για απόσπασμα από την ενότητα “Αγωνιζόμαστε με χαρούμενη διάθεση” των Θρησκευτικών Ε’ δημοτικού.

    Πλαίσιο
    Βιολογία Τα… μεταλλαγμένα

Προβολή των μεταλλαγμένων τροφίμων γίνεται μέσα από το νέο βιβλίο Βιολογίας της Γ’ γυμνασίου, όπως έχει καταγγείλει ο καθηγητής Γενετικής του ΑΠΘ και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης.

Στη σελίδα 124 του βιβλίου η συγγραφική ομάδα παρουσιάζει δύο φωτογραφίες που εικονίζουν ντομάτες, μόνο που στη μία εικονίζονται κατακόκκινες και ελκυστικές για τον καταναλωτή και στην άλλη σάπιες και μαυρισμένες. Στις λεζάντες σημειώνεται πως οι πρώτες είναι ντομάτες γενετικά τροποποιημένες και οι δεύτερες μη γενετικά τροποποιημένες. Στην ίδια σελίδα η συγγραφική ομάδα του βιβλίου υποστηρίζει πως η τροποποιημένη σοδειά δεν κινδυνεύει από παράσιτα, έχει μικρότερο κόστος παραγωγής και το προϊόν φτάνει στον καταναλωτή σε χαμηλότερη τιμή, ενώ στη σελίδα 13 υποστηρίζει ότι οι γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες έχουν μεγαλύτερη απόδοση και μπορούν να προσφέρουν λύσεις σε πολλά κοινωνικά προβλήματα, όπως σε αυτό το υποσιτισμού.

Προβολή των μεταλλαγμένων τροφίμων γίνεται μέσα από το νέο βιβλίο Βιολογίας της Γ’ γυμνασίου, όπως έχει καταγγείλει ο καθηγητής Γενετικής του ΑΠΘ και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης

Θα σχολιάσω το θέμα αναφερόμενος μόνο στο ‘‘παράδοξο’’ του βιβλίου της Βιολογίας της Γ Γυμνασίου μια και η ειδικότητά μου το επιτρέπει.

Είναι από τις χαρακτηριστικές αυτές περιπτώσεις που αβασάνιστα εξάγονται συμπεράσματα επιλέγοντας τμήμα ενός κειμένου από ένα εγχειρίδιο χωρίς να παρουσιάζεται το σύνολο του περιεχομένου του.
Το περίεργο μάλιστα είναι ότι τον σχολιασμό τον κάνει ένας κατεξοχήν γνώστης του θέματος, καθηγητής γενετικής σε πανεπιστήμιο.

Για να βάλουμε λοιπόν τα πράγματα στη θέση τους , το συγκεκριμένο κείμενο είναι τμήμα του κεφαλαίου 6 του βιβλίου και συγκεκριμένα της παραγράφου 6.2 που αναφέρεται στα επιτεύγματα της βιοτεχνολογίας και της γενετικής μηχανικής.

Αφου λοιπόν αναφέρεται στην γονιδιακή θεραπεία, στην παραγωγή φαρμάκων ορμονών και εμβολίων, αναφέρεται και στα γενετικά τροποποιημένα φυτά χωρίς σε καμιά περίπτωση να γίνεται προβολή των ‘’ μεταλλαγμένων ‘’ όπως κακώς και λανθασμένα αναφέρεται.

Αναφέρεται λοιπόν στο κείμενο κατά λέξη:
Η δημιουργία γενετικά τροποποιημένων φυτών, και όχι μεταλλαγμένων όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση , είναι πραγματικότητα εδώ και αρκετό καιρό χάρη στις μεθόδους της γενετικής μηχανικής. Στα φυτά αυτά έχουν προστεθεί γονίδια που, για παράδειγμα, τα καθιστούν ανθεκτικά σε ορισμένα παράσιτα. Όταν καλλιεργούμε τέτοια φυτά, δεν χρειάζεται να κάνουμε χρήση παρασιτοκτόνων. Η σοδειά μας δεν κινδυνεύει, τουλάχιστον από τα παράσιτα, το κόστος παραγωγής μειώνεται και το προιόν φτάνει στον καταναλωτή σε χαμηλότερη τιμή.

Ο τίτλος της αμέσως επόμενης παραγράφου 6.3 του ίδιου κεφαλαίου είναι:
Προβληματισμοί από την αξιοποίηση των επιτευγμάτων της γενετικής - Βιοηθική.

Παραθέτω αυτούσια την παράγραφο σαν σε φωτογραφία μια και δεν μου επιτρέπει η ηλεκτρονική μορφή του βιβλίου να το αντιγράψω σε κείμενο:

Πιστεύω ότι θα έχει αρκετό ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς τις σελίδες αυτές αρκεί να πάει στην διεύθυνση

ÐÁÉÄÁÃÙÃÉÊÏ ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ.

Τα βιβλία της βιολογίας αλλά και άλλων αντικειμένων των φυσικών επιστημών των τελευταίων χρόνων είναι Ελληνικότατα επιστημονικά συγγράματα γραμμένα από συγγραφικές ομάδες επιστημόνων που πριν φτάσουν στα χέρια των παιδιών και ορισμένων πρόχειρων κριτών ‘‘δημοσιογραφικού τύπου’’ έχουν ήδη κριθεί από έγκυρους κριτές και έχουν εκδοθεί με την άδεια του εκάστοτε Υπουργείου Παιδείας.