Δεν μιμούμαι την παράδοση,τη σέβομαι…»
Ο Γιώργος Κουμεντάκης μιλά για το διάσημο σχήμα και τη σμυρναίικη έμπνευσή του
Παρασκευή, 17.10.08
AUDIO
Ακούστε τα σμυρναίϊκα που βασίστηκε ο Γ. Κουμεντάκης για το καινούριο του έργο και δείτε βίντεο από το Kronos Quartet
Μιλάει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής και ακούγεται αληθινά ενθουσιασμένος, απόλυτα γεμάτος. Ο συνθέτης Γιώργος Κουμεντάκης, μόλις ολοκλήρωσε τις τριήμερες πρόβες που έκανε στο Σαν Φρανσίσκο με το Kronos Quartet, το περίφημο μουσικό σύνολο που εδώ και 30 χρόνια γεφυρώνει με μοναδική επιτυχία την κλασική με τη σύγχρονη μουσική, και επιστρέφει στην Ελλάδα για τη συναυλία που θα δώσουν μαζί τη Δευτέρα στο θέατρο Παλλάς. Θα παρουσιάσουν, ανάμεσα σε άλλα, το καινούργιο δικό του έργο “Point of No Return”, εμπνευσμένο από τα σμυρναίικα, τα ρεμπέτικα και τη φωνή της μεγάλης ρεμπέτισσας της Αμερικής Μαρίκας Παπαγκίκα. Τη δημιουργία του έργου ανέθεσαν οι ίδιοι οι Kronos στο διακεκριμένο Ελληνα συνθέτη.
Πώς πήγαν οι πρόβες σας με το Kronos Quartet;
Ηταν μια αληθινά μοναδική εμπειρία. Αν και έχω δουλέψει με πολλές και διαφορετικές ορχήστρες, η συνύπαρξη με το Kronos Quartet ήταν μια πρωτόγνωρη μουσική εμπειρία. Η οποιαδήποτε αλλαγή ή παρατήρηση στον τρόπο που θα ερμηνεύσουν ένα κομμάτι αποτελεί γι’ αυτούς ιεροτελεστία. Μέσα από συμφωνίες ή διαφωνίες λειτουργούν μοναδικά. Η σχέση μεταξύ τους είναι ιδανική και επί ίσοις όροις.
Εκτός από τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους, τι είναι αυτό που τους διατηρεί στην κορυφή;
Μετά από 30 και πλέον χρόνια που δουλεύουν μαζί, έχουν καταλάβει ότι οι διαφορετικές μουσικές συνδέονται μεταξύ τους λόγω ποιότητας και όχι λόγω είδους. Πέταξαν όλα τα κλισέ και τα συμπλέγματα για το τι θεωρείται σοβαρό και τι όχι, και έκαναν πράξη αυτή την αντίληψη διατηρώντας πολύ υψηλή ποιότητα, την οποία υπηρετούν χωρίς υποχωρήσεις. Βρίσκονται πάντα στην κορυφή, παίζοντας πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους έργα, χωρίς καμία προκατάληψη.
Πώς νιώσατε που ένας Αμερικανός, ο Ντέιβιντ Χάρινγκτον, ιδρυτής του Kronos Quartet, σας πρότεινε να γράψετε έργο πάνω σ ένα σμυρναίικο τραγούδι;
O Ντέιβιντ Χάρινγκτον, που δίνει την κατεύθυνση σε όλο το σύνολο και παίζει βιολί, στην πρώτη μας συνάντηση στο Βουκουρέστι, μου πρότεινε να πάρω ένα σμυρναίικο τραγούδι που είχε τραγουδήσει η Μαρίκα Παπαγκίκα και πάνω σε αυτό να συνθέσω το έργο μου. Εδειχνε συγκλονισμένος από το χρώμα της φωνής της και από τον τρόπο που τραγουδούσε. Ταυτίστηκα με την ιδέα του, γιατί οι «νότες» της Παπαγκίκα είναι και για μένα ένα μοναδικό ταξίδι, ένα κάλεσμα σε έναν καινούργιο κόσμο, μια ρωγμή στο παγκόσμιο συναίσθημα.
Η παραδοσιακή μουσική είναι πηγή έμπνευσης;
Η παραδοσιακή μουσική είναι μέσα στα ακούσματά μου. Μεγάλωσα στην Κρήτη, όπου η κρητική μουσική είναι έντονη και ακολουθεί την καθημερινότητα των ανθρώπων. Επίσης, έχω ακούσματα βυζαντινής μουσικής, γιατί ο παππούς μου ήταν ψάλτης, ενώ η γιαγιά μου ήταν Μικρασιάτισσα. Τα τελευταία χρόνια η ελληνική παραδοσιακή και λαϊκή μουσική έχει γίνει η κινητήρια δύναμη της μουσικής μου. Ομως τα παραδοσιακά στοιχεία τα βλέπω μέσα από την προσωπική μου ματιά. Δεν τα μιμούμαι, τα σέβομαι και τους δίνω άλλη οπτική και σύγχρονη υπόσταση.
Πώς το εφαρμόσατε αυτό στο “Point of No Return”;
Το “Point of No Return” βασίστηκε σε δυο τραγούδια από τις ηχογραφήσεις της Μαρίκας Παπαγκίκα, πριν από το 1920 στη Νέα Υόρκη: στο «Μανάκι μου, Μανάκι μου» σε ρυθμό 9/8 και στον αμανέ «Σμυρναίικο μινόρε». Στη σύνθεσή μου θέλησα να εκφράσω τον τρόπο που τραγουδούσε τα τραγούδια της Σμύρνης και το χρώμα της φωνής της, στον τρόπο που παίζουν τα έγχορδα. Επανεφευρίσκω, ανασυντάσσω και ανασυνθέτω παραδοσιακά μουσικά θέματα. Οι μεγάλες ή μικρές δόσεις προσωπικής έκφρασης δεν αφήνουν κανένα περιθώριο επιστροφής στα ήδη κεκτημένα.
Σαββοπούλου Δέσποινα
Ελεύθερος Τύπος