Απαντώ, κατά δύναμιν, στην παράκληση του #18.
Καταρχάς, να ξεδιαλύνω ότι μίλησα για «κάποιο βάθος». Άρα, το αντίθετο δεν είναι το «επιδερμικά» ούτε η απεύθυνση επίσης θα έπρεπε να είναι (τάχα μου) σε «επαΐοντες» και σε όσους το κατέχουν «σε βάθος», αλλά σε όσους το κατέχουν «σε κάποιο βάθος».
Πάμε παρακάτω: τα ερωτήματα περί της φερόμενης συμβολής του Ξένου στο ρεμπέτικο είναι άκυρα εκ γενετής, διότι δεν ετέθη ποτέ ούτε από τον ίδιο ούτε από κανέναν ούτε από μας εδώ τέτοιο ζήτημα (και πως θα μπορούσε να τεθεί;)
Η επόμενη παράγραφος του #18, είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα του Ξένου: ότι δηλ. υπήρξε διαχρονικός και αδιάλλακτος πολέμιος του ρεμπέτικου.
Ας σχολιάσω, κατά δύναμιν, λοιπόν το βασικό ερώτημα που τίθεται (έτσι όπως –παραδειγματικά- διακλαδίζεται σε 2 υποερωτήματα) και ας αρχίσω από το δεύτερο υποερώτημα. Το υποερώτημα αυτό, εάν το αντιλαμβάνομαι ορθά, είναι κι αυτό άκυρο: πώς θα μπορούσε ο Ξένος να συνθέσει κάτι που να έχει έστω και την παραμικρή συνάφεια με το «μουσικοχορευτικό γίγνεσθαι/είθισται του μάγκα της εποχής», πόσω μάλλον να επιφέρει και ενδεχόμενες (μετ) αλλάξεις; Άλλο μουσικό σύμπαν κατοικούσε ο Ξένος, αυτό της κλασικής μουσικής, και σε αυτό το πολιτισμικό πεδίο επιχείρησε να δώσει έργο μουσικό και έδωσε ό,τι κατάφερε. Όχι μόνο. Ο μουσικοχορευτικός κόσμος του μάγκα της εποχής και ο μουσικός κόσμος του Ξένου ήσαν κόσμοι εξίσου εχθρικοί όσο και παράλληλοι: πουθενά δεν υπήρχε τρόπος να συναντηθούν, διότι ήταν τόσο εχθρικός ο συνθέτης προς το ρεμπέτικο, που δεν ήταν ποτέ δυνατό να «αλληθωρίσει» προς τα εκεί δημιουργικά ως μουσουργός, όπως έκανε για ένα μικρό φεγγαράκι ο Σκαλκώτας, για παράδειγμα.
Πάμε και στο πρώτο υποερώτημα (εάν το κατάλαβα σωστά). Εάν τυχόν υπήρξε ταλιμπάν τζιχαντιστής σε σημείο να μπορεί να ματαιώνει ηχογραφήσεις ή να κάνει έτσι ώστε να πίπτει η παραγωγή της εποχής σε 78άρια, αποτελεί άλλο ένα άκυρο ερώτημα, διότι ήταν αποδεδειγμένα πολιτισμένος άνθρωπος και δεν θα κατέφευγε ποτέ σε τέτοια μυθιστορηματικά ανομική συμπεριφορά.
Ας δούμε και το κεντρικό ερώτημα του #18: εάν διαβάζω σωστά, υποθέτω ότι ερωτάται εάν η πολεμική που άσκησε διαχρονικά ο Ξένος στο ρεμπέτικο κατόρθωσε να έχει βροντώδη/άμεση αρνητική επίπτωση, με αποτέλεσμα τον συθέμελο κλονισμό του ρεμπέτικου σύμπαντος. Και αυτό το βασικό ερώτημα πάσχει στον πυρήνα του, διότι εκλαμβάνει έναν μουσουργό-μονάδα ως εκστρατευτικό σώμα τατάρων εισβολέων, που με βροντώδεις αλαλαγμούς γκρεμίζουν συθέμελα -ατάκα κι επί τόπου- ένα ολόκληρο αστικολαϊκό πολιτισμικό σύμπαν.
Αλλά ας αφήσω τους, κατʼ εμέ, άκυρους προβληματισμούς και ας προσπαθήσω να εκθέσω -«έστω και αδρά»- σε τι συνίστατο, κατά την αντίληψή μου, πραγματολογικά ο «αγώνας» του Ξένου κατά του ρεμπέτικου:
1)Ξεκινάει το 1947 στον Ριζοσπάστη να εκθέτει τις απόψεις του ενάντια στο είδος
2)Είναι πιθανόν την ίδια πάνω κάτω εποχή να σχεδιάζει σχετικό μουσικοπολιτιστικό πρόγραμμα του ΚΚΕ που προέβλεπε τα εξής:
«-Τέλεια απαγόρευση αναμεταδόσεων των ρεμπέτικων από ραδιοφωνικούς σταθμούς, για να μην καταστραφή το κοινωνικό μουσικό γούστο
-Τελεία απαγόρευση εκτελέσεών των στην ύπαιθρο για να μην καταστραφή η δημώδης.
-Παράλληλη απαγόρευση στα τότε ΚΨΜ του στρατού, αλλά και πλήθος άλλων συμπληρωματικών μέτρων, όπως κατάργηση των μεγαφώνων στα νυκτερινά κέντρα». (πηγή: Στ. Κουκουναράς, Λαϊκισμός και μουσική, 2009, η πιθανολόγηση περί Ξένου είναι του συγγραφέα, τα περί προγράμματος κατά μαρτυρία «αρχαϊκού» κομμουνιστή των αρχών του 1950)
3)Το 1961 στην Αυγή ανανεώνει τις επικρίσεις του 1947
-
Το 1965, ως Πρόεδρος του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου μιλάει για τον «ασύδοτο εμπορισμό» και καλεί το κράτος, τον Τύπο και όλες τις καλλιτεχνικές και πνευματικές οργανώσεις να «ξεσηκώσουν σταυροφορία για τη διάδοση της αληθινής λαϊκής μουσικής και για τον περιορισμό του ρεμπέτικου».
-
Το 1975 καταγγέλλει τα σχέδια της «αντίδρασης», που διαφημίζει «καταπτωσιακή μουσική όπως είναι το ρεμπέτικο τραγούδι. Το είδος αυτό του τραγουδιού με τη χυδαιοποίηση των λαϊκών στοιχείων αποπροσανατολίζει και υποβιβάζει τον άνθρωπο, γιʼ αυτό και ο λαός μας το καταδικάζει με την αδιαφορία του»
-
Το 1984 επανέρχεται με αυστηρές κατηγορίες εναντίον του ρεμπέτικου
7)Το 1990 στο προαναφερθέν ντοκιμαντέρ λέει τα προαναφερθέντα
- Σε βιογραφικό του σημείωμα (που δημοσιεύθηκε το 2003) κάνει μεταξύ άλλων μνεία στον αγώνα του «ενάντια στον εμπορικό, κατευθυνόμενο λαϊκισμό των ρεμπέτικων και των υποπροϊόντων τους που κατεβάζουν το διανοητικό και αισθητικό επίπεδο του λαού μας».