Μάρκος και λογοκρισία

Επ’ ευκαιρία της νέας αυτής ανάσυρσης, μια ερώτηση:

(Στο πρώτο παράθεμα, τα λόγια είναι του Δομένικου)

Από ποιο τραγούδι του Βαμβακάρη προέρχεται η μελωδία στο Βαπόρι απ’ την Περσία;

Άκυρο:

Προφανώς από την Πλημμύρα, ε;

ναι. που και πάλι θα μπορούσε να είναι από οποιονδήποτε τέτοιο χαβά του δρόμου.

1 «Μου αρέσει»

Το έχει πει πράγματι ο Τσιτσάνης, επέλεξε την πλημμύρα γιατί του άρεσε.

Από την “Πλημμύρα” φαίνεται να πήρε και τον τίτλο του τραγουδιού του “Με παρέσυρε το ρέμα”. Ο Μάρκος τραγουδάει στην “Πλημμύρα” …Με παράσυρε το ρέμα…Μάνα μου δεν είναι ψέμα. Ο Τσιτσάνης το πήρε και το ενέταξε στο τραγούδι που τραγουδάει με την Χαρούλα Λαμπράκη.

Θα ήθελα να κάνω δυο-τρία σχόλια για όσα ελέγχθησαν πάρα πάνω χωρίς να μπαίνω σε πολλές λεπτομέρειες.

Κανένα τραγούδι του Μάρκου δεν λογοκρίθηκε εκ των υστέρων. Σχόλια και υπαινιγμοί πολλοί για τα πρώιμα τραγούδια του (τα χασικλίδικα), αλλά λογοκρισία δεν δέχτηκαν.

Από τα χέρια του πέρασαν πολλά λεφτά. Είτε από τα δικαιώματα των δίσκων του, είτε από τα κέντρα που δούλευε, είτε από τις αρπαχτές που γίνονταν κατόπιν προσκλήσεως σε γλέντια. Και δεν αφορά μόνο τον Μάρκο αυτό το τελευταίο.

Είναι εκτός πραγματικότητας το σχόλιο για την συμβολή του Μπιθικότση στην επαναφορά στα λαϊκά πράγματα του “ξεχασμένου” Μάρκου το 1959. Αν δεν ήταν ο Τσιτσάνης υπεύθυνος των λαϊκών ηχογραφήσεων της Κολούμπια, ίσως ο Μάρκος να μην έκανε ποτέ την δεύτερη καριέρα του στο λαϊκό τραγούδι. Οπότε κάθε πικρία της οικογένειας έναντι του Τσιτσάνη δεν έχει βάση.

Ο Τσιτσάνης πράγματι είχε τις περισσότερες διενέξεις. Λογικό από την στιγμή που είχε τέτοιο όγκο έργου και λογικό γιατί συνεργάστηκε με όλους σχεδόν τους μουσικούς και στιχουργούς μεταπολεμικά. Μάλιστα από το 1970 περίπου και μετά, η αμφισβήτηση προς τον Τσιτσάνη εντάθηκε. Η αμφισβήτηση φυσικά είχε να κάνει με το στιχουργικό του έργο. Ας μην σχολιάσω την περίπτωση της Ιωάννας Γεωργακοπούλου που βρέθηκε με δεκάδες τραγούδια στο όνομα της.

Ο Τσιτσάνης, όσων αφορά τον Καλδάρα και το τραγούδι “Μάγκας βγήκε για σεργιάνι”, που ήταν η αιτία της μετέπειτα κόντρας τους που είχε πολλά επεισόδια, αναγνώρισε ότι ήταν του Καλδάρα αν και στην ετικέτα του δίσκου υπάρχουν τα ονόματα και των δύο. Τόνισε όμως ότι αν δεν το είχε ηχογραφήσει τον Ιούνιο του 1946, όταν ακόμα η λογοκρισία ήταν κοιμωμένη, δεν θα το γνώριζε κανείς. Δεν θα το ήξερε κανείς. Σε βάρος όπως είπε δικών του τραγουδιών που δεν μπόρεσε να ηχογραφήσει.

Μάλιστα κατά τον Σώτο Αλεξίου, ο Απόστολος Καλδάρας όταν ήταν στο απόγειο της δόξας του την περίοδο της Ινδοκρατίας, αποκάλεσε τον Τσιτσάνη “Ξοφλημένο” μπροστά στην λογίστρια της Κολούμπια.

Γι΄αυτό ο Τσιτσάνης τον “πέρασε” γενεές δεκατέσσερις, το 1967 όταν πλέον ήταν γνωστή η συμβολή του Καλδάρα (και όχι μόνο) στην μετατροπή των λαϊκών ινδικών ασμάτων σε “ατόφια” Ελληνικά.

Ο Τσιτσάνης τον αποκάλεσε ευθέως κλέφτη (όπως και τον Μπάμπη Μπακάλη) και ζήτησε να υπογράψουν δήλωση στην οποίο θα δεσμεύονταν ότι τα τα “Ινδικά” τραγούδια που είχαν ως συνθέτες “'Έλληνες” δημιουργούς ήταν δικά τους. Φυσικά όλοι κάνανε την κορόϊδα.

Αυτά…από μνήμης

2 «Μου αρέσει»

Ακριβώς όπως τα λέει ο Φώτης είναι. Ιδιαίτερα για τη δεύτερη καριέρα του Μάρκου. Τι θα έλεγε δηλαδή ο Μπιθικότσης, όταν τον φώναξαν να τραγουδήσει: -Α, όχι, εμένα αφήστε με απέξω;

1 «Μου αρέσει»