Ποιός ξέρει πότε περίπου έχει καθιερωθεί αυτή η λέξη στον κόσμο του ρεμπέτικου?
Και τι σημασία έχει αυτό, Μάρθα μου; Ο κόσμος του ρεμπέτικου (του δημιουργικού, όχι του σημερινού της παθητικής αναπαραγωγής) έζησε για λιγότερο από ένα αιώνα, δηλαδή μικρό χρονικό διάστημα, κάποιο χρόνο μέσα στον 19ο αιώνα και μέχρι περίπου το τέλος της δεκαετίας του 1950. Τώρα, αν καθιερώθηκε η λέξη το 1915 ή το 1896 (με την ειδική σημασία που της δίνουν οι «ρεμπέτες», τι πρόκειται να αλλάξει;
Δε νομίζω να αλλάξει κάτι(ποτέ δε ξέρεις), αλλα σίγουρα πολλά θα αλλάξουν αν πάψουμε να αναρωτιόμαστε… οπως άλλοστε κάνει και το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας που νομίζει οτι το “να μ’ αγαπάς” είναι του Ρόκου. Τι σημασία να έχει…;
Στα 100 χρόνια διάρκεια οι χαρακτηρηστικοί ορισμοί έχουν άλλαξει μέρικες φορές…Εξαφαίστηκαν οί κουτσαβάκηδες και ξαφνικά εμφανίστηκαν οι “μάγκες”, και η λέξη κουτσαβάκης πήρε άλλη σημασία, κτλ. Πρέπει να πω ότι εμένα μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον!
Το Να μ αγαπάς δεν είναι του Ρόκου δηλαδή??
Με το συμπάθειο Νίκο… αλλά τόσο πολύ είχα καιρό να γελάσω!
Είναι του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κι εγώ διάβαζα το πόστινγκ του Κυριαζή κι έλεγα σιγά και μη…
Μόλις έχει παίξει ο Ρόκος το “Να μ’ αγαπάς”.
Μενεγάκη: “Πολύ ωραίο το τραγούδι σου Στέλιο μου”.
Ρόκος: “Δεν είναι δικό μου, είναι του Παύλου Σιδηρόπουλου”.
Μενεγάκη: “Του Παύλου Σιδηρόπουλου; Ε τότε πολλά φιλιά στον Παύλο Σιδηρόπουλο”…
(χωρίς σχόλια)
Ρε πλάκα έκανα μη με πείτε και Μενεγάκη τώρα 
…
Μέγας, αγγλικά Major, μετα την υπηρεσία του Κολοκοτρώνη στον αγγλικό στρατό με το βαθμό του Major, αναφέρεται σε γραπτά της εποχής ως μακγιώρος ,δηλ ταγματάρχης. Μπορεί και απο πιό παλιά να αναφέρονταν οι ταγματάρχες έτσι, δεν ξέρω.Στο δίτομο λεξικό των εκδόσεων Ριζου, αναφέρεται το τάγμα ελληνικού ατάκτου στρατου το 1821, ως μάγκα και ο απλός οπλίτης ως μάγκας.Αποδεδειγμένα, πολλοί εξ αυτών περιέπεσαν στην ένοπλη παρανομία τις επόμενες δεκαετίες λόγω αντιθέσεων με τη βαυαροκρατία.Επίσης αποδεδειγμένο οτι αγαπούσαν τα τρίχορδα και φυσικά την μποέμικη ζωή.
Όλα αυτά περί unofficial militia τα ξέρουμε, και την μετεξέλιξη σε ένοπλες συμμορίες το ίδιο. Νομίζω όμως πως η Μάρθα ρωτάει κάτι άλλο. Πότε “αστικοποιήθηκε” αυτός ο χαρακτήρας.
Πάντως Γιώργη, αυτό που ΔΕΝ ήξερα, είναι το major->μαγκιώρος… Έπαθα ζημιά τώρα… Από μαγκιώρος πώς προέκυψε η λέξη μάγκας;
Πάνος
Το “Να μ’ αγαπάς” δεν είναι του Σιδηρόπουλου, αλλά του σκηνοθέτη Αντρέα Θωμόπουλου (στίχοι και μουσική), και το τραγουδάει ο Παύλος στην ταινία του δεύτερου “Ο Ασυμβίβαστος”.
Δεν αντέχω να μασάμε τα διάφορα κείμενα των ξένων, και ν’ αγνοούμε την ίδια τη δική μας ιστορία. Major φυσικά και προέρχεται από το “μέγας”, ο μάγκας όμως είναι μάλλον Αρβανίτικη λέξη. Και σημαίνει Άτακτος και ενίοτε Τακτικό αντάρτης του βουνού στην Ελληική Επανάσταση. Μαγγιώρος (και όχι μαγκιώρος) είναι ο “κάπος” ας πούμε της μάγκας ή μαγκίας, της συμμορίας δηλαδή των Ατάκτων, που δεσμεύονται με τον λόγο της μπέσας. Ο μαγγιώρος είναι φυσικά αυτός που θα οδηγήσει τους μάγκες σε τακτική οργάνωση, και ενίοτε πρισκαμβάνονται όλοι μαζί ως μισθοφόροι από τους Κοτζαμπάδηδες, ως… σεκουριτάδες. Ο κάπος της μαγκίας που προσέλαβε ο Πετρόμπεης, είχε και τ’ όνομα Μαγγιώρος.
Μετά την Ανεξαρτησία (1932), οι μάγκες - Αγωνιστές της Επανάστασης εγκαταλήφθηκαν στην τύχη τους, και κατάντησαν ζήτουλες στου Ψυρρή. Είναι αυτοί που θα χαρακτηρισθούν από τους αστούς και υποτιμητικά ως “κουτσαβάκηδες”, επειδή στο βάδισμά τους έγερναν από το βάρος του όπλου ή της μάχαιρας που κουβαλάγανε. Κάποιοι απ’ αυτούς έγιναν χωροφύλακες, και κάποιοι άλλοι ληστές!
Από κει και πέρα η Ιστορία πήρε το δρόμο της.
Όσο γιά τις ορολογίες, Μάρθα, οι “μάγκες” λέγονται και “κλέφτες”, “ελεεινοί στρατιώτες”, “μόρτες” (το 1856, με τη χολέρα), “τραμπούκοι” (το 1896 περίπου, που τους χάριζαν οι πολιτικοί από ένα πούρο μάρκας TRAMBUCCO γιά τους χρησιμοποιήσουν ως κλάκα), κ.λ. κ.λ.
Εx ungue leonem…
Πολύ ενδιαφέρον αυτές τις πληροφορίες, ευχαριστώ πάρα πολύ.
Μιας και το θέμα εχει να κάνει με την γλώσσα, έχετε ακούσει ποτέ την λέξη <font color=“ff6000”>καλαμπόρτζης</font>?
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην kuzuryuu 25 Ιανουάριος, 2006)
Υποτιμητικα , ο αδαής οργανοπαίχτης συνήθως λέγεται για μπουζουξήδες.
Ετσι το ειχα κι εγω στο μυαλο μου το είχα ακουσει από έναν μικρασιατη αλλα δεν ημουν σιγουρος γιατι το συνεδεα με το καλαμπούρι.
Φχαριστω!
Έστω και πολλά χρόνια μετά, ας διορθώσουμε ένα σημείο:
Το Major δεν προέρχεται από το μέγας.
Το major (προφ. «μάγιορ» - γράφεται και maior) είναι λατινική λέξη. Είναι συγκριτικό του magnus «μεγάλος», άρα σημαίνει «μεγαλύτερος». Το ακριβές αντίστοιχο στα αρχαία ελληνικα είναι «μείζων», όπως με τις κλίμακες: ματζόρε = μείζονα, που κυριολεκτικά θα πει «μεγαλύτερη».
Το λατινικό major επιβιώνει σε νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες ως maggiore (ιταλ.), majeur (γαλλ. κι από κει major αγγλ.) κλπ., με σημασία περισσότερο ή λιγότερο κοντινή στην αρχική.
Πίσω από τις ελληνικές λέξεις μέγας και μείζων και από τις λατινικές magnus και major/maior βρίσκεται μια κοινή ρίζα. Από την κοινή ρίζα προέρχονται το ελληνικό και το λατινικό (και από το λατινικό τα άλλα των νεότερων γλωσσών), δεν προέρχεται το λατινικό από το ελληνικό.