Κώστας Μπέζος / Α. Κωστής

Δίκιο έχεις Νίκο, “Παναγία μου, πιάστε με” λέει. Άρα μάλλον εννοεί “φρενάρετέ με, δεν σταματάω με τίποτα”. Εγώ νόμιζα ότι “πιάστηκε” η γλώσσα του από τη δυσκολία του ατέλειωτου γλωσσοδέτη.

Εγω νομιζω πως εννοει οτι ειναι για τρελοκομειο, με βαση το τραγουδι νοηματικα δενει περισσοτερο.

Μόλις βρήκα και ανεβάζω ευθύς αμέσως μερικά σκίτσα του Κ.Μπέζου από την εφημερίδα ΠΡΩΪΑ του Οκτωβρίου 1937. Εκτός από καλός μουσικός ο Κωστής Μπέζος ήταν και εξαιρετικός σκιτσογράφος.

Δεν έχει ερευνηθεί το σύνολο της εφημερίδας οπότε θα προκύψουν και νέα σκίτσα του.

Φίλες και φίλοι του φόρουμ εδώ και λίγες μέρες ο καλός φίλος Αυγέρης (fakk) ανέβασε στο sealabs πολλά τραγούδια του Κ.Μπέζου που μέχρι τώρα δεν τα είχαμε ακούσει. Είναι τα λεγόμενα ελαφρά του Μπέζου με τις χαβάγιες του. Τα τραγούδια βρίσκονται στην πρώτη σελίδα και συγκεκριμένα εκεί που λέει Τελευταία 45 τραγούδια που προστέθηκαν στη βάση δεδομένων. Μιλάμε από το τραγούδι “Πες μου” μέχρι το τραγούδι “Νύχτες γλυκές”. Επίσης μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία για την ταβέρνα του Λαΐνη απ΄όπου εμπνέυστηκε ο Κ.Μπέζος το ομόνυμο τραγούδι, καθώς και μερικές ετικέτες από τα ελαφρά του Μπέζου.

http://rebetiko.sealabs.nethttp://rebetiko.sealabs.net/viewtopic.php?f=89&t=5355&p=32760#p32760

http://rebetiko.sealabs.net/viewtopic.php?f=55&t=5358&p=32773#p32773

Τα τραγούδια αυτά προέρχονται από το LP / CD «Κώστας Μπέζος και τα Άσπρα Πουλιά» που δεν έχω ακόμα καταφέρει να αγοράσω και να απολαύσω.

Νίκο αν εννοείς αυτά τα τραγούδια https://olvidorecords.bandcamp.com/album/kostas-bezos-and-the-white-birds
δεν περιέχονται σε αυτόν τον δίσκο κανένα από αυτά του Αυγέρη.

Ο Κωστής Μπέζος (αρχείο 1) έφυγε από την ζωή στις 14 Ιανουαρίου 1943 και πρόλαβε να ζήσει μόλις 38 χρόνια. Κατάφερε στην σύντομη ζωή του να αφήσει πλούσια καλλιτεχνική παρακαταθήκη. Μουσικός, τραγουδιστής, δημοσιογράφος, σκιτσογράφος, μεταφραστής, σκηνογράφος ήταν μερικές από τις ιδιότητες του.

Την επόμενη του θανάτου του, στην εφημερίδα " Η ΠΡΩΪΑ" που σκιτσογραφούσε, αναγγέλθηκε ο θάνατος του (αρχείο 2-3).

Μία μέρα μετά την αναγγελία θανάτου, ο Κώστας Βάρναλης στην καθημερινή του στήλη “Τέχνη και ζωή” στην ίδια εφημερίδα, έγραψε λίγα λόγια για τον συνάδελφο του Κωστή Μπέζο (αρχείο 4). Το κείμενο του Βάρναλη μαζί με άλλα χρονογραφήματα του συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο “Κώστας Βάρναλης Χρονογραφήματα Φέϊγ-Βολάν της Κατοχής” από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε επιμέλεια του Γιώργου Ζεβελέκη (σελίδες 307-309).

Σαράντα μέρες (40) μετά τον θάνατο του, στην “ΠΡΩΪΑ” στις 21/2/1943, μαθαίνουμε ότι θα πραγματοποιούνταν μεγάλη έκθεση καλλιτεχνικών ενθυμίων του Κ.Μπέζου (αρχείο 5-6).

Στα εκθέματα του Κωστή Μπέζου βρίσκονταν, ανάμεσα στα άλλα, σκίτσο του με την Ζοζεφίνα Μπέικερ με ιδιόχειρη υπογραφή της (αρχείο 7).

Λόγω του θανάτου του Κωστή Παλαμά και της επικείμενης κηδείας του, τα εγκαίνια της έκθεσης με καλλιτεχνήματα του Κ.Μπέζου, μεταφέρθηκαν μερικές μέρες αργότερα (αρχείο 1).

Έτσι στις 4 Μαρτίου 1943 έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης για τον Κωστή Μπέζο που λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος παρατάθηκε για μερικές μέρες (αρχεία 2-3-4-5-6)

Θλιβερός αποχαιρετισμός όμως. Ούτε σύζυγον, ούτε πατέρα, πόσο μάλλον παππού…

Και πώς κατάφερε να τα μπερδέψει έτσι ώστε σήμερα, ή μάλλον μέχρι πολύ πρόσφατα, να είναι άγνωστος και μυστηριώδης στους ίδιους τους θαυμαστές του!!

Δεν τα μπέρδεψε αυτός, ο Δημητριάδης «τα μπέρδεψε»: Οι σημερινοί θαυμαστές του τον θαυμάζουν (οι περισσότεροι, υπάρχουν εξαιρέσεις!) για τα (ελάχιστα) ρεμπέτικου ύφους κομμάτια του. Σʼ αυτά υπέγραφε ως «Κωστής» και στην Ελλάδα δεν έγιναν καν γνωστά την εποχή τους. Τα ανακάλυψαν Κουνάδης - Παπαϊωάννου την εποχή του revival……

Τώρα Νίκο μου θυμίζεις μια απορία που από καιρό ήθελα να εκφράσω:

Εδώ είμαστε τόσος κόσμος που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ασχολούμαστε με το ρεμπέτικο. Εκτός φόρουμ, άλλοι τόσοι και περισσότεροι. Υπάρχει αντίστοιχος κόσμος που να ασχολείται, με τους ίδιους τρόπους, με τις άλλες μουσικές που κυκλοφορούσαν τα ίδια χρόνια;

Αφήνω τους μουσικούς, γιατί στο ρεμπέτικο, όπως λες, υπήρξε το ριβάιβαλ. Αλλά συστηματικοί ακροατές, ερευνητές, συλλέκτες, ή άλλως γνώστες, ή και απλοί ακροατές που να λένε όμως π.χ. «εγώ ακούω κυρίως προπολεμικά ελαφρά», υπάρχουν;

Θα είχαν πολλά να μας μάθουν για περιπτώσεις σαν τον Μπέζο, τον Νταλγκά, τον Κατσαρό, την Παπαγκίκα και όσους άλλους εκείνης της εποχής έπαιζαν ποικίλο ρεπερτόριο. Εμείς τους ξέρουμε κυρίως σαν ρεμπέτες.

#51. Στο youtube υπάρχουν τουλάχιστον δυο χρήστες (εδώ και εδώ) οι οποίοι έχουν ανεβάσει πολλά βίντεο από την περίοδο εκείνη. Σε μερικά, υπάρχουν σχόλια από κάτω που φαίνεται ότι είναι από ανθρώπους που την έχουν ψάξει. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι πιο οργανωμένο. Φαίνεται πάντως ότι ζουν ανάμεσά μας.

Βεβαίως και δεν μπορεί να μην υπάρχουν κάποιοι που ασχολούνται σοβαρά με τις εκτός λαϊκών ειδών μουσικές του πρώτου μισού του 20ού αώνα, το κουτρούφι ήδη ανακάλυψε κάποιους. Όμως χωρίς αμφιβολία, αυτοί που ασχολήθηκαν με τα ελαφρά του Μπέζου (και ασχολήθηκαν σοβαρότατα και με άριστα αποτελέσματα!) μάλλον δεν θα το είχαν κάνει, αν δεν τον είχαν ήδη γνωρίσει από τα αποτελέσματα της συνεργασίας του των ετών 30 και 31 με τον Δημητριάδη. Η μοναδική, εκτός της παραπάνω, περίπτωση να πέσει κάποιος αρκετά μεταγενέστερος στον Μπέζο και τα Άσπρα πουλιά, θα ήταν ίσως η σχέση του με τη Δανάη Στρατηγοπούλου.

Πρέπει επίσης να σημειώσουμε το αναμφισβήτητο ότι μπροστά σ’ εκείνους που σήμερα ασχολούνται με το ρεμπέτικο, οι ασχολούμενοι με την ελαφρά ή τη “σοβαρά” μουσική φαντάζουν πολύ ολιγάριθμοι.

Φυσικά και υπάρχουν συλλέκτες που επικεντρώνονται στα ελαφρά της παλιάς εποχής. Δεν ξέρω αν είναι λίγοι ή πολλοί, πάντως είναι κάμποσοι για τους οποίους έχω ακούσει και πιθανώς άλλοι τόσοι που δεν ξέρω.

Θυμήθηκα τώρα ότι σε ραδιοφωνική εκπομπή στον 105.5 αφιερωμένη στις χαβάγιες του Μπέζου (επ’ αφορμής της κυκλοφορίας “Kostas Bezos and the White Birds”) με καλεσμένους τον Δημήτρη Κούρτη και τον Σταύρο Κουρούση, ο τελευταίος είχε επισημάνει από τη μία ότι ο Κουνάδης ήταν αυτός που ταύτισε για πρώτη φορά τον “Α. Κωστή” με τον Κώστα Μπέζο και από την άλλη ότι κάποιοι συλλέκτες του ελαφρού με τους οποίους ο Σταύρος ήρθε σε επαφή “δείξαν ότι το γνωρίζαν αυτό εδώ και καιρό”.

Συμφωνώ απόλυτα. Ο ένας από τους χρήστες youtube που αναφέρθηκαν είναι ο Μαυραγάνης που επίσης συλλέγει παρτιτούρες ( http://palia.kithara.gr ). Από ερευνήτριες και ερευνητές νομίζω έχω ξανααναφέρει παλιότερα την διατριβή της Αγγελικής Κουφού για το ελληνικό ταγκό. Το μουσικό λεξικό του Καλογερόπουλου είναι πολύ καλή πηγή για το θέμα που ο συγγραφέας δείχνει να το γνώριζε καλά, με βάση τα λήμματα που είχα δει στη musipedia. Για το ρεπερτόριο του μαντολίνου και της μαντολινάτας ο Γιώργος Γουμενάκης έχει κάνει σημαντική δουλειά με το αρχείο του Νικόλαου Λάβδα.
Προσωπικά έχω μια μικρή συλλογή παλιών ελληνικών παρτιτούρων κιθάρας που καλύπτει όλα τα είδη της εποχής, ταγκό, οπερέττα, δημοτικά κλπ., νομίζω τα ταγκό είναι τα πιο ‘λειτουργικά’ σαν σόλο κομμάτια από τις διασκευές εποχής. Έχω βρει ψηφιοποιημένο υλικό από τη Μουσική Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη και το ΙΕΜΑ.

Να αναφέρω ότι έχουν ανεβεί κάτι καταπληκτικά βίτεο του Τρίο Κατάρα με χαβάγια π.χ. [video=youtube_share;bSnRWLqWJzM]http://youtu.be/bSnRWLqWJzM[/video]

η χαβάγια έμεινε στον κωστάκη από την παράσταση “ο κωστής μου”:

//youtu.be/RB0dccqWNqg

απολαυστικοί!

Το συγκεκριμένο τραγούδι διαφημίστηκε μαζί με άλλα, στην εφημερίδα “Ελληνικόν Μέλλον” στις 27/12/1935. Είναι ηχογραφημένο προς το τέλος του 1935. Υπάρχουν και άλλα τραγούδια του Κ.Μπέζου που διαφημίστηκαν από τις εταιρείες κατά την έκδοση τους.

Ποιο πριν, το 1931, ο Μπέζος με τον Δημητρίου, ηχογραφούν τραγούδι πάλι για την Χονολουλού, με τον τίτλο “Νύχτα στην Χονολουλού”.

Η ετικέτα ανέβηκε και στο παρελθόν.

κι αν δεν μας αρέσει, πάμε κάπου αλλού!

2 «Μου αρέσει»