Αντιγραφή από το
http://theamapati.wordpress.com/
Για το τι εννοεί έχουμε χρόνο να τα πούμε. Νικος21:)
Το κλέφτικό ή της (τάβλας) δημοτικό τραγούδι, ανάλογα με το περιεχόμενό του, νομίζω είναι ένα είδος τραγουδιού που τα τελευταία χρόνια περνάει την μεγαλύτερη κρίση. Εδώ και δεκαετίες κανένας σχεδόν από τους νέους συνεχιστές της δημοτικής παράδοσης, δεν ερμηνεύει κλέφτικο. Επίσης αυτά που κυκλοφορούν σε δίσκους από δισκογραφικές εταιρείες είναι λίγα, αλλά ούτε και βρίσκονται εύκολα, εξάλλου απαιτεί ύφος και τεχνική, που μόνο αυτοί που έχουν σχετικές μουσικές καταβολές και βιώματα μπορούν να το αποδώσουν σωστά. Ακόμα κι αυτοί που διδάσκουν παραδοσιακό τραγούδι σε σχολεία, ωδεία κλπ, αυτό το είδος (κλέφτικο) δεν το…
Βέβαια κι άλλα παραδοσιακά τραγούδια, π.χ. τσάμικα, συρτά κλπ., μπορεί να έχουν περιεχόμενο από τέτοιους στίχους, (π.χ, το τσάμικο: “του Ανδρούτσου η μάνα χαίρεται”) αλλά αυτά δεν θεωρούνται κλέφτικα, γιατί είναι ρυθμικά και χορευτικά.
Θα αναφέρω ενδεικτικά κάποιους τίτλους τέτοιων τραγουδιών (κλέφτικων ή της τάβλας), που μπορεί να ενδιαφέρουν κάποιους που ψάχνουν να βρουν κάποια από αυτά:
-
ανάρια ανάρια τα 'ριχναν, οι κλέφτες τα τουφέκια
-
σε τούτην τάβλα που 'μαστε, σε τούτο το τραπέζι
-
εκείνο το αστέρι το λαμπρό, που πάει κοντά στην πούλια
-
ξύπνα πουλάκι μ’ το πρωί
-
στη μέση στα Καλάβρυτα
-
ποιός είδε τέτοιο θαύμασμα
-
εχθές καβάλα διάβαινα (Δημάκης)
-
παλιά μου χρόνια και καιροί
-
κορίτσια από την Καστοριά
-
βαρέθηκα τα νιάτα μου
-
σιγά Λιάκο μου, μην βιάζεσαι
-
πήρα το ρέμα ρέμα
-
σήκω Λενιώ μου κι’ άνοιξε
-
κλείσαν οι στράτες του Μοριά
-
βγήκα ψηλά στον Όλυμπο
-
τρεις Σταυραετοί καθόντανε
-
απόψε είδα στον ύπνο μου
-
ήρθε η ώρα γι’ άρμεγμα (Ασημούλα)
-
ν’ αναστενάξω καημένη μάνα, δεν μ’ ακούς
-
κορίτσια από τα Γιάννενα (Τζαβέλαινα)
-
θέλετε δέντρα ανθήσετε
-
τι να τα κάνω τα φλουριά
-
Θεωνίτσα
-
πήρα την ακροποταμιά (του Αργύρη τα μαλλιά)
-
τρεις Στρατηγοί ξεκίνησαν
-
απόψε κρύο έκανε
-
τ’ αηδόνια της ανατολής
-
όσο είναι κλέφτης ζωντανός
-
κάτω στα πέντε μάρμαρα
-
της Άρτας το γιοφύρι
-
σα’ πας πουλί μου στο Μοριά
-
σηκώσου απάνω Γιάννο μου
-
Ανδρούτσο που ξεχείμαζες
-
με κλαίνε οι φίλοι κι οι εχθροί
-
να ήμουν πουλί να πέταγα
-
βγήκα ψηλά και πλάγιασα
-
πήρε ο Μάρτης 12 (Παναγιωτούλα)
-
χίλιοι τριακόσιοι άρχοντες
-
που ήσουν περιστερούλα μου
-
ξύπνησε η Όλγα μας πρωϊ
-
εγώ στον ήλιο ορκίστηκα
-
με γέλασαν μια χαραυγή
-
δώδεκα χρόνια τσέλιγκας
-
παιδιά μ’ θα ξεχωρίσουμε
-
χαριτωμένη συντροφιά
-
απόψε τα σιανάματα (Σιάνα)
-
διώξε με μάνα, διώξε με (Λαφίνα)
-
λάλησε κούκε μ’ λάλησε
-
τώρα τα πουλιά
-
μια Παρασκευή
-
σαν τούτη φετινή χρονιά
-
ο Γιάννης πέρα διάβαινε
-
πιάνουν ν’ ανθίσουν τα κλαριά
-
θρήνος μεγάλος γίνεται μέσα στο Μεσολόγγι (‘ξήντα παππάδες πάν’ μπροστά)
-
καλά ήσουν Θύμιο μ’ στ’ Άγραφα
-
το τι κακό που έγινε
-
θέλτε ν’ ακούστε κλάματα
-
ποια σκύλα μάνα το 'λεγε
-
έβγα μάνα μ’ και φώναξε
-
άσπρα μου πουλιά, μαύρα μου χελιδόνια
-
κάπου βελάζουν πρόβατα, κάπου βροντούν κουδούνια
-
πικρά το λένε τα πουλιά
-
να 'ταν οι κάμποι θάλασσα (Τάτταρης)
-
όλα τα κάστρα πέσανε (Χάνι της Γραβιάς)
-
εσείς βουνά μου πράσινα
-
μάνα με τα πολλά παιδιά
-
κλέφτες βγήκαν στα βουνά
-
να ήμουν αηδόνι στ’ Άγραφα
-
έβγα μανούλα μ’ να με δεις
-
κανείς δεν βρέθει χριστιανός και λαδοβαφτισμένος
-
του Φλέσσα η μάνα κάθεται
-
εσείς πουλιά πετούμενα
-
τούρκοι βαστάτε τ’ άλογα
-
Παρασκευή ξημέρωμα (Καραϊσκάκης)
-
χρυσός αετός τριγύριζε μέσα στο Μεσολόγγι
-
στο παραθύρι κάθεται μια πεθερά κι η νύφη
-
εγέρασα μωρέ παιδιά στα κλεφτολήμερά μας
-
περδικούλα γορτινάτη
-
κάτω στα δασά πλατάνια
-
φίλοι μ’ καλωσορίσατε
-
Ασήμω μου στο γάμο σου
-
σαν κάθισα και σκέφτηκα
-
λιώσαν τα χιόνια στα βουνά
-
τι καπετάνιος είσαι 'συ
-
από το βάλτο κίνησα
-
μια Κυριακή πρωί κι ένα Σαββάτο βράδυ
-
εσείς βουνά της κατοχής
Έτυχε να μπώ σε ένα άλλο φόρουμ όπου κάποιο μέλος ανέβασε ένα τραγούδι της τάβλας το οποίο κατέβασα και άκουσα.Ομολογώ ότι αυτά τα τραγούδια είναι ιδιαίτερα δύσκολα και πρέπει να έχεις λαρύγγι για να τα πεις.Και δυστυχώς στην Ελλάδα,λαρύγγι έχουν ελάχιστοι άνθρωποι που κυρίως ασχολούνται με το δημοτικό και παραδοσιακό τραγούδι,με την βυζαντινή μουσική και ελάχιστοι είναι τραγουδιστές.
Βεβαίως δεν είναι απλή η ερμηνεία των κλέφτικων και, γενικότερα, των τραγουδιών “της τάβλας”. Δεν χρειάζεται όμως λαρύγγι για να τα τραγουδήσεις σωστά. Αν αυτό υπάρχει, ακόμα καλύτερα, αλλά εκείνο που σίγουρα χρειάζεται και αρκεί για σωστή ερμηνεία είναι τέχνη και κυρίως, ακούσματα. Πάντως, ένας από τους κυριώτερους λόγους που το κλέφτικο τραγούδι είναι σήμερα παραμελημένο, βρίσκεται στην τεράστια διαφορά αντίληψης για τη διαχείριση του χρόνου στα λαϊκά γλέντια, μεταξύ του σήμερα και του χθές και κυρίως του προχθές: Τα κλέφτικα είναι τραγούδια αφηγηματικά, με ιδιαίτερα μακρύ κείμενο, που χρειάζονται πάρα πολύ χρόνο για να ολοκληρωθεί μια συγκεκριμένη ιστορία. Όμως, ο διατιθέμενος σήμερα χρόνος, τόσο στην τηλεόραση (Παπαδόπουλοι, Μπήλιες και τα τοιαύτα), όσο και στα λαϊκά πανυγήρια δεν επιτρέπει τέτοιες “σπατάλες” χρόνου. Έτσι, όταν ένα τραγούδι ξεκινάει με το κλασικό “τρία πουλάκια κάθονταν, στην άκρη στο ποτάμι, τό 'να τηράει στο βορειά κλπ, μέχρι να ξεικινήσει το “Μην είδατε, μωρέ παιδιά, το Χρήστο το Μηλιώνη” η υπομονή της παρουσιάστριας, ή των θαμώνων που περιμένουν τη σειρά τους να χορέψουν την παραγγελία τους, θα έχει εξαντληθεί.
Θα συμφωνήσω με τον κ. Πολίτη,
ότι το πρόβλημα δεν είναι στο λαρύγγι, αλλά κυρίως σε όλα τα άλλα που ανέφερε κι εκείνος κι εγώ.
ΑΤΑΣΤΕ μεγάλη η συλλογή σου και σε ευχαριστώ από καρδιάς. Κρίμα που δεν είσαι Θεσσαλονίκη να λέγαμε κανένα τέοιο να αναστενάξουν τα βουνά και οι κοντές ραχούλες…
Βασικά έχει δίκιο -νομίζω- ο GILLES όταν λέει για “λαρύγγι”, δηλ. για ιδιάιτερες ικανότητες του άδοντος. Πολύ δύσκολα τραγούδια. Αυτά είναι ο πυρήνας των καθαυτό δημοτικών τραγουδιών μας. Επίσης και οι οργανοπαίχτες απαιτείται να έχουν ιδιαίτερες ικανότητες για να τα αποδώσουν σωστά. Το εκλπηκτικό είναι ότι αυτά μέσα σε ελάχιστες νότες δημιουργούν (μικρά) αριστουργήματα.
Επίσης έχεις δίκιο ότι την σήμερον ημέρα παιδάκια μαθαίνουν βυζαντινή και τους κάνουν να νομίζουν ότι μπορούν -λέει- να τραγουδήσουν δημοτικά τραγούδια. Άλλο ψαλτική και άλλο δημοτικό τραγούδι. Τελεία.
Τώρα τα πέρι μακροσκελούς και πολυτέλειας χρόνου, που αναφέρει ο Νίκος Πολίτης, ισχύει αλλά είναι άλλης τάξεως πρόβλημα (“κοινωνιολογικό”).
Ύστερα είναι και κάτι ακόμα : Η ρεμπετολαγνεία έχει υποσκελίσει το δημοτικπο τραγούδι, η δε τσιφτετελοπαιξία των ρούμηδων κλαριντζήδων το έχει θάψει. Φταίει όμως και ο λαός που δεν … “αντιστέκεται” (Αυτά, να και θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες για όλα αυτά τα φλέγοντα ή απλώς αδιάφορα για πολλούς)
Με έπιασες Γιάννη!Αυτό εννοούσα!Όταν λέω λαρύγγι εννοώ ιδιαίτερες,εξαιρετικές,όπως θέλετε πέστε το, φωνητικές ικανότητες.Αν δεν τραγουδιούνται σε γλέντια,δεν τα ακούν οι νεότεροι και δεν θα τα μάθουν ποτέ.Θα φτάσουμε σε σημείο να λέμε: “Κάπως έτσι τα έλεγαν τότε”. Θα τα ξεθάψει κανένας από το συρτάρι του και θα προσπαθήσει να τα μάθει.Αλλά μέχρι τότε θα έχει γίνει το κακό.Όπως συμβαίνει και με τους χορούς.Υπήρχαν χοροί που σταμάτησαν για διάφορους λόγους να χορεύονται και μετά από χρόνια προσπαθούμε να τους αναβιώσουμε.
… φοβάμαι, ότι φτάσαμε ήδη …
Επέτειος απελευθέρωσης Ιωαννίνων:
Ο φίλος και συχωριανός μου Απόστολος Κορακής (το Από της Τζαμπές- Πέτσης) τραγουδεί τον “Αλή Πασά” σε γλέντι βάφτισης πριν μερικά χρόνια.