Η τροπική προσέγγιση της μουσικής του ρεμπέτικου - Ημερίδα του ρεμπέτικου φόρουμ

Γεια χαρά σας,

παρακολούθησα μέρος της ημερίδας, που οργανώσετε και βρήκα τις εισηγήσεις πάρα πολύ ενδιαφέρουσες.
Με βοηθήσατε πάρα πολύ με το βιντεάκι κι ευχαριστώ πολύ πραγματικά.

Θεωρώ, ότι η προσέγγιση του Σπύρου Γκούμα είναι σε πρώτη φάση για έναν αρχάριο, που παίζει μπουζούκι, όπως είμαι εγώ η πιο κατάλληλη αρχή.
Όπως είπα λοιπόν, έχω ασχοληθεί πολύ λίγο με δρόμους κτλ και θα ήθελα να σταθώ λιγάκι στην εισήγηση του Σπύρου Γκούμα και να ζητήσω τα φώτα σας σε μερικά πράγματα:

  1. Δεν αναφέρθηκε σε κανένα σημείο ο δρόμος μινόρε. Τι παίζει;;;
    Δεν υπήρχε στα προπολεμικά;;; Είναι μεταγενέστερος;;;;; Ή δεν τον ανέφερε επειδή το θεώρησε αυτονόητο;;;
    Επίσης δεν ανέφερε πουθενά τον πειραιώτικο;;;;;

  2. Στο Ραστ ανάφερθηκαν ορισμένες παραλλαγές. Υπάρχουν παραλλαγές και για τους άλλους δρόμους, που λόγω χρόνου δεν τους ανέφερε;;;;

  3. Στην τελική η εισήγηση ήταν μια ολοκληρωμένη παρουσίαση όλων των δρόμων ή ένα κομμάτι αυτών;;; Έχω ακούσει π.χ. κατά καιρούς (χωρίς δυστυχώς να μπορώ να διευκρινίσω με συγκεκριμένα παραδείγματα), ότι υπάρχουν δρόμοι, οι οποίοι στο ανέβασμα έχουν τη τάδε βαθμίδα, ενώ στο κατέβασμα η βαθμίδα ΄ελαττώνεται΄ ή ΄αυξάνεται΄ κατά ένα ημιτόνιο. Ο Σπύρος Γκούμας, αν δεν κάνω λάθος, δεν ανέφερε κάτι τέτοιο.

Θα με βοηθούσατε πολύ αν μου λύνατε σε κάποιο βαθμό τις παραπάνω απορίες.
Εννοείται, λαμβάνοντας υπόψην τον τρόπο προσέγγισης του Σπύρου Γκούμα και όχι την προσέγγιση π.χ. του Βούλγαρη.

Φίλε καλωσήρθες.

Ήμουν στην ημερίδα - δεν την έχω ξαναδεί πιο πρόσφατα στο ΥΤ. Απ’ όσο θυμάμαι, με ενδεχόμενο λάθους βέβαια, ο Σπ. Γκούμας παρουσίασε πιο πολύ μια δειγματοληψία, μάλλον για να δείξει τι είναι δρόμος σύμφωνα με την προσέγγισή του παρά για να καλύψει όλους τους δρόμους. Εκτεταμένη βέβαια δειγματοληψία, είπε πολλά, παραπάνω από τα μισά, αλλά όχι και όλα με όλες τους τις λεπτομέρειες.

Πάντως ειδικά αυτό με τις κινητές βαθμίδες υπάρχει στο Ραστ (γιατί αν δεν υπήρχε δε θα διέφερε το Ραστ από το Ματζόρε). Δεν το είπε;

Μόνο ελαττώνεται. Στο κατέβασμα κατεβαίνει, στο ανέβασμα ανεβαίνει.

Νομιζω οτι το μινορε το συμπεριλαμβανει στην οικογενεια νιαβεντ ο κ Γκουμας.

Καλησπερα και παλι.
Τελικα ο τιτλος της εισηγησης του κ. Γκουμα ηταν “η λεπτομερης παρουσιαση της οικογενειας ραστ”
Γι 'αυτο και δεν αναφερθηκε αναλυτικα στους υπολοιπους δρομους συμπεριλαμβανομενου και του μινορε.

Είναι αποκλειστικά ζήτημα χρόνου, να τελειώσουν οι απαραίτητες ενέργειες προκειμένου, εκτός από τη βιντεοσκόπηση της ημερίδας, να δημοσιευτούν και τα γραπτά πρακτικά της εκδήλωσης. Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής της ημερίδας ζητάω βέβαια συγνώμη για την χρονική καθυστέρηση, αλλά ζητάω και την κατανόησή σας, επειδή η απομαγνητοφώνηση, η επαλήθευση και η τελική επεξεργασία του κειμένου των πρακτικών έγιναν (και γίνονται) όλα σε εθελοντική βάση, από μέλη του φόρουμ και φίλους, παράλληλα βέβαια με την επαγγελματική ενασχόληση του κάθε ευγενικά προσφερθέντος εθελοντή / εθελόντριας, ενασχόλησης που βεβαίως πάντα έχει προτεραιότητα. Με τη (αναμενόμενη σύντομα) δημοσίευση των πρακτικών ευελπιστούμε ότι πολλές απορίες θα απαντηθούν.

Διαβάζοντας πάντως τη δημοσίευση του φίλου Tsior θα ήθελα, και πάλι ως μέλος της οργανωτικής επιτροπής, να καταθέσω το παρακάτω σχόλιο: Σκοπός της ημερίδας ήταν, όπως διεφάνη και από τον τίτλο της, η παρουσίαση του “πρίσματος της τροπικής προσέγγισης” σε ό,τι αφορά την θεωρητική αποκωδικοποίηση της μουσικής του Ρεμπέτικου. Αυτό, ειδικά σε αντιδιαστολή με την προσέγγιση μέσω των (δύο και μόνο) κλιμάκων της (“δυτικής”) ευρωπαϊκής μουσικής, ώστε να καταδειχτεί η κατά την δική μας άποψη σωστότερη προσέγγιση. Με τίποτα όμως δεν θα μπορούσε μία ημερίδα διάρκειας λίγων μόνο ωρών, να αναλύσει όλο το φάσμα των ιδιαιτεροτήτων της ανατολικής τροπικής μουσικής και ειδικότερα των “δρόμων” του Ρεμπέτικου, και να χρησιμεύσει ως εργαλείο εκμάθησης της θεωρίας αυτής της μουσικής.

Σε λίγες μέρες (ίσως και αύριο), θα δημοσιευτούν τα πρακτικά!!

Τα πρακτικά της ημερίδας του 2017 μπορείτε να τα κατεβάσετε από εδώ:

Πρακτικά ημερίδας_Ρεμπέτικου φόρουμ_2017_new.pdf (3,2 MB)

Η οργανωτική επιτροπή ευχαριστεί θερμά όσους τίμησαν με την παρουσία τους και τη βοήθειά τους την εκδήλωση. Ιδιαίτερα θέλουμε να ευχαριστήσουμε την Αναστασία Δεληγιάννη η οποία προσφέρθηκε εθελοντικά να φέρει εις πέρας το τιτάνιο έργο της απομαγνητοφώνησης, δηλαδή να μεταφέρει ό,τι ειπώθηκε στο χαρτί!

1 «Μου αρέσει»

Προσθέτω την παρακάτω πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση και σχετική με την ημερίδα που ξεκίνησε από τον φίλο @delaflota:

3 «Μου αρέσει»

Σκεφτομουν σήμερα κάτι … Αλλά δεν θα γράψω νημα για αυτό γιατί ίσως είναι ανεφικτο , αν θέλει κάποιος συντονιστης ας το κάνει … Αφού έτσι όπως φαινετε ημεριδες δεν μπορούν να γίνουν από κοντά , γιατί δεν οργανώνεται μια , έστω online . Δεν ξέρω βέβαια αν είναι τεχνικά εφικτό , λίγο δύσκολο το βλέπω , αλλά αν θέλετε σκεφτειτε το

eμερίδα

Το πρώτο έναυσμα για να «γεννηθεί» μια ημερίδα, ένα συνέδριο κλπ. είναι, να βρεθεί ένα θέμα προς συζήτηση, που να παρουσιάζει ενδιαφέρον και να μην έχει εξαντληθεί. Θα ακολουθήσουν επαφές με πιθανά ενδιαφερομένους να συμμετάσχουν, θα εξασφαλιστεί ένα μίνιμουμ ενδιαφέροντος, και όλα τ’ άλλα θα ακολουθήσουν σχεδόν μόνα τους.

Χάρη, ο δρόμος είναι ανοιχτός!

4 «Μου αρέσει»

Αν ήταν οι ημερίδες να γίνονται μόνο αφορώντας θέματα που δεν έχουν εξαντληθεί δεν θα γινόταν τίποτα χαχα.

Πέρα απο την πλάκα πάντα κατι καινούριο βρίσκει κάποιος να προσθέσει και φυσικά κάποιοι νεώτεροι με το θέμα παίρνουν μια πιο μαζεμένη ιδεα του τι υπάρχει μέχρι εκείνη τη στιγμη, κυρίως απο τις συζητήσεις πριν και μετά.

Το πιο δύσκολο είναι να βρεθούν ομιλητές πρόθυμοι και διαθέσιμοι.

2 «Μου αρέσει»

Αυτό δεν είναι καθόλου, μα καθόλου δύσκολο. Το δύσκολο είναι, οι πρόθυμοι και διαθέσιμοι ομιλητές που θα ανταποκριθούν, να έχουν και κάτι να πούν που να αξίζει, και να ξέρουν να το πούν με τρόπο που να αξίζει…

4 «Μου αρέσει»

Καλά, το αν έχει εξαντληθεί ένα θέμα δεν είναι εύκολο να το πεις, αλλά το συγκεκριμένο, η τροπικότητα, ήταν χοτ τότε, και ακόμα. Βοηθάει φυσικά και ο διάλογος με τον χώρο του μακάμ. Πόσα βιβλία σχετικά με το θέμα έχουν βγει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια;

Πολλά θέματα έχουν συζητηθεί , αλλά σε μια ημερίδα , οι ομιλητές , και με την σειρά τους όσοι συμμετέχοντες επιθυμουν ,μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους , και να πουν τις γνώσεις τους , έτσι ώστε αυτοι που δεν γνωριζουν να μάθουν , κι εκεινοι (οι ομιλητές) να ακούσουν τις απόψεις / γνώσεις των άλλων , κι έτσι ίσως να καταφέρουν να διδακτουν κάτι . Πάρα πολλά πράματα σηζυτιουνται κάθε μέρα , αλλά όι απόψεις γύρω από το ρεμπετικο και την ιστορία του κτλ , διίστανται . Ε λοιπόν , κάτι τετοια θέματα , όσο ασχολούμαστε με αυτά δεν θα εξαντληθουν .

1 «Μου αρέσει»

Δεν θεωρώ ότι έχω το υπόβαθρο για να εκφέρω άποψη αφού τόσα χρόνια μελετούσα την δυτική μουσική, κυρίως κλασσική.
Όταν έκανα την μετάβαση στην ανατολίτικη μέσω του ρεμπέτικου και του λαικού ξεκίνησα μεταφέροντας αυτά που ήξερα από την δυτική μουσική σε έναν αντίστοιχο τρόπο μελέτης. Πλέον με αφετηρία την γνώση των μακάμ και της τροπικότητας, έστω και σε συγκερασμένο όργανο και ξανά μέσω του ρεμπέτικου αλλά πλέον και του σμυρναίικου και των παραδοσιακών μουσικών μας (αν κι εδώ δεν πιάνεται ολόκληρη η χώρα), πραγματικά διαπιστώνω ελλείψεις μου που ούτε φανταζόμουν πόσο πολύ μου στοίχιζαν. Δεν λέω ότι είμαι η μέρα με την νύχτα, αλλά οι διαφορές είναι τρανταχτές και συνομιλώντας με γνωστούς μου μπουζουξήδες ή βλέπωντας διάφορους στο youtube απορώ με πως μπορούν να μιλάνε για ρεμπέτικο ρεπερτόριο στο μπουζούκι μην έχοντας την πλήρη εικόνα αυτού που παίζουν. Ειδικά το έρμο το Χιτζάζ, νιώθω ότι το σφάζουν όταν ενοποιούν κάθετί που πατάει σε αυτό σε μια απλοποιημένη εκδοχή του.

Τα παραπάνω ξαναλέω ότι προέρχονται από την μικρή μου εμπειρία αλλά έχοντας μια σχετικά καθαρή εικόνα των δύο κόσμων. Βέβαια στο τέλος της ημέρας επειδή μιλάμε για μουσική και γούστο, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα

Αγαπητέ φίλε Pelekko, κακά είν’ τα ψέμματα, κανένας μας εδώ μέσα δεν έχει το στέρεο υπόβαθρο να εκφέρει αψεγάδιαστη άποψη σχετικά με την τροπική προσέγγιση της μουσικής του ρεμπέτικου, σμυρναίικου και συναφών μουσικών ειδών. Οι τρεις δάσκαλοι όμως που μίλησαν στην ημερίδα, είπαν πάρα πολλά ενδιαφέροντα πράγματα, καθένας απ’ τη δική του σκοπιά, και ο λόγος που ανοίξαμε αυτό το νήμα ήταν ακριβώς, όπως ο φίλος admin στην εισαγωγική του δημοσίευση σημειώνει, να καταθέσουμε τα σχόλιά μας αλλά και τις απορίες μας ή οποιεσδήποτε ερωτήσεις, σχετικά με όλα όσα ειπώθηκαν και κατατέθηκαν εκείνη την ημέρα.

Με μεγάλο ενδιαφέρον λοιπόν θα διαβάσουμε και την όποια δική σου συμβολή σχετικά με το θέμα αυτό, τις ερωτήσεις σου και ό,τι άλλο νομίζεις ότι είναι καλό να συζητηθεί.

4 «Μου αρέσει»

Να συμπληρώσω ότι στόχος δεν ήταν, ούτε θα είναι καμιά τυχόν επόμενη φορά, να βγει η Τελική Θεωρία, τόσο σωστή και πλήρης ώστε να μη χωράει συζήτηση σε κανένα σημείο της. Αυτό δεν μπορεί να γίνει, κι εδώ που τα λέμε αμφιβάλλω αν και σε οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο έχουν βγει τέτοιες θεωρίες: πάντα απόψεις χωρούν, πάντα με τον καιρό οι θεωρίες τροποποιούνται.

Γίνεται όμως πρόοδος. Στο συγκεκριμένο ζήτημα γίνεται ούτως ή άλλως πρόοδος τα τελευταία χρόνια, και στην ημερίδα μπορούμε να πούμε ότι δόθηκε μια έγκυρη σύνοψη αυτής της προόδου, και μια ευκαιρία σχετικής συζήτησης σοβαρών αξώσεων.

4 «Μου αρέσει»

Σαφώς απλά φαντάζομαι είναι θέμα αντίληψης. Αν ο κόσμος πιστεύει ότι κάτι έχει συζητηθεί πάρα πολύ και η κουβέντα κάνει κύκλους το κατατάσσει στο εξαντλημένο. Ακόμα και για τέτοια θέματα μέσα απο τις ανακυκλώσεις στις ημερίδες κάτι νέο έχει να βγει. Και οι νεοι ωφελούνται πάντα.

Στον τομέα της πληροφορικής όπου και ασχολούμαι και παρακολουθώ διάφορες ημερίδες ακόμα και συνέδρια λόγω δουλειάς ανα 5’ετια ανακυκλωνονται τα ίδια θέματα συνεχώς. Δεν πειράζει κανέναν όμως γιατί δίνεται η ευκαιρία να μιλήσει και νέος κόσμος κάθε φορά, να γνωριστεί επίσης ο κόσμος κτλ.

Έχετε δίκιο, ξέχασα και το “κατάλληλοι”. Και εγώ μπορεί να είμαι πρόθυμος και διαθέσιμος αλλά σίγουρα δεν είμαι κατάλληλος για να μιλήσω σε μια τέτοια ημερίδα.

Στις ημερίδες και τα σεμινάρια πληροφορικής είναι σύνηθες να κανονίζονται σε ημερομηνίες που να βολεύουν κάποιους συγκεκριμένους ομιλητές.

2 «Μου αρέσει»