Εγώ το κρατώ στα δόντια. Άμα συνηθίσεις πώς να το κάνεις χωρίς να σε γαργαλάει-ανατριχιάζει, εξυπηρετεί πολύ γιατί έχεις τα χέρια ελεύθερα, και παράλληλα το ακούς καμπάνα.
(Άσχετο, αλλά μιας και φτάσαμε ως εδώ…)
Ως προς τις λέξεις:
Δεν παίρνω όρκο για το τι έχει επικρατήσει, αλλά κυριολεκτικά η μεν λέξη διαπασών είναι άσχετη (είναι όρος της βυζαντινής μουσικής και σημαίνει την οκτάβα: διά πασών [όλων] των φωνών, και όλες οι φωνές -νότες- είναι μια οκτάβα, ενώ για άλλα διαστήματα λένε και διά τριών, διά τεσσάρων κ.ο.κ.), η δε λέξη τονοδότης ταιριάζει και στα δύο, αφού δίνουν τόνο. Άρα καμία από τις δύο δεν είναι αποκλειστικά συνδεδεμένη με τα χαρακτηριστικά του κάθε εργαλείου.
Συνήθως όταν ρωτάω «ποιος έχει διαπασών» και κάποιος έχει «σφυριχτράκι», ας το πούμε έτσι, το βγάζει. Δεν έχω ψάξει περαιτέρω.
Βρήκα ένα τονοδότη (δίκιο έχει ο Περικλής, διαπασών το λέγαμε κι ας μην ήταν) και τον φύσηξα. Σαφώς ακούγονται αρμονικές και μάλιστα, αν καθώς φυσάς ακουμπήσεις δυό δάχτυλα στο σωληνάκι, αλλοιώνεται το ηχόχρωμα (όχι φυσικά η συχνότητα) γιατί καταπνίγονται κάποιες αρμονικές.
άσχετο με το θέμα, αλλά χρησιμοποιώ μόνο διχάλα (διαπασών) και όχι σφυρίχτρα (τονοδότη). το διαπασών το ακουμπάς στο ηχείο του οργάνου οπότε παίρνει το ηχόχρωμά του και πλησιάζει τον ήχο της χορδής. εξάλλου η σφυρίχτρα μπορεί να αλλάξει λίγο τονικό ύψος αν φυσήξεις πάρα πολύ ή πολύ λίγο, και από ένα σημείο και μετά βρωμίζει και θέλει καθάρισμα (άσε που δεν μπορεί να την χρησιμοποιήσει άλλος).
και το διαπασών έχει αρμονικές, δεν υπάρχει συχνότητα χωρίς αρμονικές στην φύση. απλά έχει πιο καθαρό ήχο από τον τονοδότη.