Η λέξη "Μόρτης"

Αχ, αυτή η μανία μας με την ελληνικότητα, πόσα ευτράπελα δημιουργεί!
Και δεν ήταν αιτία ο Φαλλμεράυερ… μόνο.
Σε επίσημο- υποτίθεται- συνέδριο να ακούς από ομιλητή να υποστηρίζει την ελληνική καταγωγή των… Κινέζων (ναι, έχει πολύ γέλιο η υπόθεση), επειδή κάποια περιοχή της Κίνας ονομάζεται ή προφέρεται “Γιουνάν”.

Πού είναι ο Παλαμάς που στιχουργούσε το 1909 στο μαχητικό περιοδικό «o Nουμάς»:

«Στο αίμα μου κρατώ κι από μια στάλα
ξένες κι οχτρές κάθε λογής πατρίδες.
Kαι βουργάρα η ψυχή μου και τουρκάλα».

Ωραιο το ανεκδοτακι Νικο !!

Τωρα με εβαλες στην περιεργεια να μαθω ποιος ειναι …
κατα τ’αλλα μια χαρα τα λες … δεν καταλαβα τι να αλλαξεις ;;

Γεια σου κι εσενα Ελενη Καλαματιανη με τα ωραια σου !!

Σύμφωνα με μια άλλη άποψη η λέξη “κουτσαβάκης” μπορεί να προέρχεται απο το: κουτσά-βαίνω=βαδίζω σαν κουτσός ή σαν τον κάβουρα, λοξά, με ζιγκ-ζαγκ ή από τη μαστούρα του ή για να παρακολουθήσει τη θέση του σερνάμενου ζωναριού.

Είναι αβέβαιη η ετυμολογία της λέξης “κουτσαβάκης”.
Ίσως όμως να έχει σχέση με το αρχαιοελληνικό “κότταβος” = παιχνίδι με κύβους.
Η λέξη κότταβος δημιούργησε παράγωγα με περιπαικτική χρήση, πχ. κοτταβίζω, μεθυσοκότταβος κλπ.
(Λεξικό Μπαμπινιώτη)

Ο κ. καθηγητής δεν με πείθει και πολύ με αυτό και το συγκεκριμένο δεν είναι δικό του αλλά άποψη του Μ. Φιλήντα (Γλωσσολογικά 2, 198)

Για το Γιώργο που ρώτησε παραπάνω:
Μια καλή ράτσα είναι το Ιρλανδέζικο σέτερ. Ωραία φάτσα, ωραίο τρίχωμα και αρκετή εξυπνάδα.
Αν πάλι προτιμάς ανατολίτικη προέλευση, ζόρικια ράτσα είναι ο μεσοασιατικός ποιμενικός. Μεσαίο μπόι, αλλά παντοδύναμος που τα βάζει ακόμη και με αρκούδες.
Αυτές είναι ράτσες! Οχι που θα ψάχνομαι ανάμεσα σε Δωριείς, Ιλλυριούς, Αχαιούς, Πελασγούς, Σλάβους κλπ.

  • Τι είσαι κύριε;
  • Αυθεντικός ποιμενικός.
    Τέλος.

Χαίρομαι που σου άρεσε το ανεκδοτάκι, Γιώργο! Δεν εκπλήσσομαι όμως καθόλου για το ότι μπήκες σε περιέργεια να μάθεις ποιός είναι:

Κινέζος (Ελένη, διαβάζεις;) φιλέλληνας μορφωμένος, ενημερωμένος, με καλά ελληνικά έρχεται στην Ελλάδα, φυσικά πάει και στην Κρήτη. Καβαλάει τα λεωφορεία για τα μακρυνά χωριά. Στο μαγαζάκι, πέντε γερόντοι όλοι κιʼ όλοι, τον κερνάνε ρακή.
–Από πού είσαι εσύ;
-Από την Κίνα.
– Από πού απʼ την Κίνα;
-Απʼ το Πεκίνο.
–Από μέσʼ απʼ το Πεκίνο;
-Από μέσα.
– Έ, ποιανού ʽσαι μωρέ!

Τάκι, όταν γνωριστούμε θα σε παρακαλέσω να μου δείξης πώς κάποιος που φοράει ζωνάρι καταφέρνει να προηγείται η άκρη του στο βάδισμα και να παίρνει και πρωτοβουλίες για ζιγκ ζαγκ.

Αρη παιζει κι αυτο !!! Δεν ξερω αν ανταποκρινομαστε στα χαρισματα του ποιμενικου αλλα μπορει και να ταχουμε και να μην το ξερουμε …

Νικο ενταξει μου ελυσε την απορια η Ελενη via π.μ. … τ’ονομα του αρχιζει απο Χι ; χι χι…

Αυτο με τον Κινεζο ειναι ελαφρως παλιο και το ξερω με Γιαπωνεζο και σεναριο πιο μεγαλο …

Ακου κι αυτο :

Ανωγειανος με τη γυναικα του ειναι στην πλατεια του χωριου και ετοιμαζονται να παρουνε το λεωφορειο για το Ηρακλειο. Πλησιαζει ο Ανωγειανος στην μπροστινη πορτα που ειναι ανοιχτη και ρωταει τον οδηγο :

  • Συγγνωμη, τα δεντρα πληρωνουνε εισιτηριο ;;
  • Οριστε λεει αυτος ;;;
  • Λεω, τα δεντρα πληρωνουνε εισιτηριο ;;
  • Μα ιντα λες μωρε κουμπαρο, πληρωνουνε τα δεντρα εισιτηριο ;Οχι βεβαια.
  • Εεε, Λεμονια -λεει τση γυναικας του- ελα, παμε !!!

Καταπληκτικό, Νίκο!.

Δυστυχώς, από γνωστούς σοβινιστικούς κύκλους αναφέρονται “μελέτες” που αποκαλύπτουν ότι εμείς οι Έλληνες, πέρα από ωραίοι, είμαστε και πολλοί, γύρω στα… 150 εκατομμύρια, μαζί με τα καρντάσια μας τους Κινέζους!!!

Το ότι στα κανάλια περιφέρονται “ειδικοί”, στελέχη γνωστών πολιτικών κομμάτων με πολύτιμες πληροφορίες του τύπου: «χιλιάδες πάπυροι με χαμένα αρχαιοελληνικά κείμενα φυλάσσονται στο Άγιο όρος», «αρχαιοελληνικό το πρώτο αεροπλάνο», «Έλληνας ο πρώτος άνθρωπος επί γης», «ελληνογενείς όλες οι γλώσσες της οικουμένης», «οι Δωριείς επινόησαν το χοτ ντογκ!!!» κλπ. είναι εντελώς τυχαίο…

Sas euxaristoo para poli,Niko Politi,Exete dikeo dia tHn leksH ntaH,ekamna tHn sixeisH giati otan eimoun mikro pedei kai trefame peristeria sto spiti ta arsenika pou prostateuan perisotero tHn folia tous etsi ta lege o papous mou pou itan apo tis Fokes.Se euxaristoo pou mou thimisate poles ekfrasis pou den thimomouna pleon pou ths akoua apo ton papou mou pou itan prosfigas.Mpori na exete dikaio gia to koutsabakH ,ala otan eimoun pitsiriki kai emena ston Koridalo(ena proasteio tou Pireos,konta sthn Kokinia)ida enan kauga metaxi dio prosopa mesoilika giati o enas anaferthike gia ton alo pos itan koutsabakH kai o MAGGAS parexegithike kai exigise oti den tabaze me koutsus ,pragmatika ekatalaba oti itan Hypotimitikoo, pote den diabasa tipota gia to thema,mono pou ta prosopa pou itan gitones oi perisoteroi mikrasiates etsi mou to eksigisan,oti KoutsabakH einai: apateonas saltadoros oxi mono xasiklHs ala kai teriaklHs sto xasisi enas karagiosis maggas, mporei etimologikos na einai alo pragma kai na exete dikeo,ala Ston Koridalo, Kokinia, Aspra Xomata, Egaleo,NtsiNstifies, Drapetsona,koutsabakH itan brisia eno maggas kai NtaHis itan peneuma andragathima,thermos kai egkardios sas xereto!!!

Πραγματικά, Νικολάρα, το να αποκληθεί κουτσαβάκι κάποιος που θεωρεί τον εαυτό του μάγκα δεν άρεσε. Καταλαβαίνεις όμως ότι ένα μεμονωμένο γεγονός στο δρόμο δεν είναι αρκετό για να ετυμολογήσουμε μια λέξη.

Και κάτι άσχετο: αφού βάλθηκες να αλληλογραφείς με χώρους από Ελλάδα, προσπάθησε να βρής ένα τρόπο να γράφεις με ελληνικούς χαρακτήρες, είναι πολύ κουραστικό το greeklish.

Η βουβωνική πανώλη χαρακτηρίζεται από μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας που κάποιες φορές έφταναν και το 60-80% του πληθυσμού. Όσοι όμως επιβίωναν μετά την προσβολή της νόσου, αποκτούσαν ανοσία για διάστημα τουλάχιστον δέκα ετών. Έτσι εμφανίστηκε ένα νέο μακάβριο, αλλά ακριβοπληρωμένο επάγγελμα. Οι «μόρτηδες». Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα, ήταν ότι ουδείς υγιής άνθρωπος ήταν διατεθειμένος να συμμετάσχει στην φροντίδα των ασθενών, στην ταφή των πτωμάτων και στον καθαρισμό της πόλης. Οι μόρτηδες, (ή όπως τους ονόμασε αργότερα η ελληνική διοίκηση, οι απόλοιμοι) δηλαδή όσοι είχαν ανοσία επειδή είχαν επιβιώσει από μία επιδημία, ανελάμβαναν αυτή την δουλειά έναντι αδράς αμοιβής. Τους αποκαλούσαν και «επιχειρηματίες του θανατικού» και φημίζονταν για τον κυνισμό και το πλιάτσικο που έκαναν στα πτώματα. Μάλιστα, όταν σε κάποια πόλη οι ντόπιοι μόρτηδες δεν επαρκούσαν, γινόταν μεταφορά μόρτηδων από άλλες πόλεις. Η ιταλική ρίζα της λέξης (morte-θάνατος), η οποία τον 16ο αιώνα ήταν ήδη σε χρήση , δείχνει ότι η λέξη πιθανότατα να πρωτοεμφανίστηκε σε κάποια ενετοκρατούμενη πόλη, στην Κορώνη ή Μεθώνη, στην Πάτρα, στο Ναύπλιο ή στο Νεγκροπόντε (Χαλκίδα), κατά την διάρκεια των πρώτων μεγάλων επιδημιών (14-15 αιώνας). Όμως, επειδή δεν ήταν σαφές πόσο διαρκούσε η ανοσία, τελικά πολλοί μόρτηδες πέθαιναν, σε διάφορες επιδημίες.

Επρόκειτο για κακόφημο αλλά ακριβοπληρωμένο επάγγελμα. Πολλοί είχαν κρεμαστεί επειδή έκλεβαν χρήματα ή κοσμήματα από τους νεκρούς

Από τότε η λέξη εκφράζει αυτόν που “δεν φοβάται τον θάνατο” όχι όμως στην μάχη αλλά σε άλλα πεδία, όπως η περισυλογή πτωμάτων

Πολλοί συγχέουν το «μόρτης» με το «μάγκας». Το όνομα «μόρτυς», όμως, βγαίνει από την Ιταλική λέξη «μόρτο» που σημαίνει θάνατος. Οταν, τον Μεσαίωνα, είχε πέσει στην Ευρώπη το «μαύρο θανατικό», δηλαδή η χολέρα, στη Φλωρεντία, που είχε και τα περισσότερα θύματα, δεν υπήρχαν πια νεκροθάφτες για να θάψουν τους πεθαμένους. Οι πλούσιοι κάτοικοι της πόλεως τότε, για να μην αφήνουν τους νεκρούς τους στους δρόμους πλήρωναν μεγάλα ποσά σ’ αυτούς που θα τους έθαβαν. Ετσι, όλα τ’ αποβράσματα της κοινωνίας, βρήκαν την ευκαιρία να πλουτίσουν.
Σχημάτισαν, λοιπόν, διάφορες ομάδες, που τις ονόμασαν «μορταρίες» και ανελάμβαναν να θάβουν τους πεθαμένους Κι’ από τότε η λέξη σήμαινε κακοποιό και αλήτη, ενώ στην εποχή μας ακούγεται συχνά, χωρίς να σοκάρει, και σημαίνει έξυπνος, πονηρός!..
Αντίθετα, η λέξη «μάγκας» έχει την προέλευση της στα ηρωικά ελληνικά χρόνια. Κατά την εποχή του απελευθερωτικού μας Αγώνα οι στρατολογούμενοι από τους οπλαρχηγούς, διαιρούντο σε δυο ενωματίες. Κάθε ενωματία ονομαζόταν «Μάγκα» και ο αρχηγός της «Μάγκατζης». Ήταν τιμή και δόξα, λοιπόν, να είσαι Μάγκας ή να ανήκεις στους Μάγκες .

1 «Μου αρέσει»

από Dimitrios Ntoikos Η λεξη μορτης χρησιμοποιηθηκε για τους Ελληνες πενητες που την δεκαετια του 1840 τους χρησιμοποιουσαν οι Γαλλοι ναυτες να μαζευουν τα πτωματα της επιδημιας χολερας που ειχε πληξει την Αθηνα τοτε. Οντως ως μορταριες, ηταν οι πλεον αποβλητοι της κοινωνιας.
Η λεξη μαγκας ειναι μαλλον αλβανικη. Σημαινει οντως ενομωτια, την χρησιμοποιουσαν ως στρατιωτικο ορο οι Αρβανιτες, και επισης τοσο στην γλωσσα των Σκοπιων, οσο και στα Σερβικα η λεξη αυτη εχει την ιδια σημασια με της Ελλαδος, δηλαδη ο μαγκας, που δεν σηκωνει μυγα στο σπαθι του. Υπαρχει και η εκδοχη η λεξη να ειναι ισπανικη, δανειο απο τους Καταλανους που κατειχαν την Αττικη και Βοιωτια για περιπου δυο αιωνες. Στην λαικη ισπανικη manga σημαινει το τσουρμο, αυτους που κυκλοφορουν χωρις μανικια-manga ειναι μανικι ουσιαστικα, η μια απρεπη χειρονομια, η γνωστη σε μας που σηκωνει καποιος το χερι απο τον αγκωνα και βαζει αναμεσα το αλλο χερι.

1 «Μου αρέσει»