Γεια σας,
Μια που μιλάμε για διδακτορικές διατριβές, χάρηκα ιδιαιτέρως που βρήκα την πολύ αξιόλογη μελέτη του Αλέξη Πολίτη, “Η ανακάλυψη των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών” στην ιστοσελίδα του ΕΚΤ:
Βγήκε σε μορφή βιβλίο από το “Θεμέλιο” το 1984, και δεν περίμενα να υπάρχει και σε ηλεκτρονική μορφή.
Εύα
Άλλη εξαιρετική ανακάλυψη!
Ενώ το διαδίκτυο βρίθει επιστημονικών άρθρων που έχουν εκδοθεί και πανεπιστημιακών εργασιών που δεν έχουν εκδοθεί έντυπα, ολόκληρα βιβλία που να υπάρχουν και έντυπα σπανίζουν (ευλόγως βέβαια: και οι βιβλιοπώλες πώς θα ζήσουν;). Μια τέτοια εξαίρεση είναι μεγάλη χαρά για τους φίλους του τζάμπα.
Τον Αλέξη Πολίτη τον πρωτοέμαθα πριν μερικά χρόνια, όταν ένας φίλος μού έδειξε τις σημειώσεις του από το μάθημα για το Δημ. τραγούδι στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Οι σημειώσεις μου είχαν κάνει εξαιρετική εντύπωση, γιατί ήταν προχωρημένες πολύ πιο πέρα από ό,τι άλλο είχα δει στο χώρο: οι σύγχρονες εξελίξεις των επιστημονικών κλάδων που περιστρέφονται γύρω από την ανθρωπολογία είχαν φέρει ένα πνεύμα που έκανε τις παλιότερες επιστήμες, την κλασικού τύπου φιλολογία, τη λαογραφία κλπ., να φαντάζουν παρωχημένες, σαν να έχουν κλείσει τον κύκλο τους και να έχουν πει ό,τι ήταν να πουν (το ίδιο και με τη σύγχρονη γλωσσολογία, η οποία είχε προσάψει στις παλιότερες μορφές της γλωσσολογίας τον άκρως υποτιμητικό τίτλο «παραδοσιακή»). Με τον Πολίτη λοιπόν είδα, με μεγάλη χαρά, ότι η «παραδοσιακού τύπου» φιλολογία καθόλου δεν έχει πάψει να εξελίσσεται, είναι ζωντανή και επίκαιρη όσο πάντοτε, και είναι σε θέση να αμφισβητεί τα παραδεδομένα της χωρίς να χρειάζεται να τα γκρεμίσει εξ ολοκλήρου και να στραφεί σ’ έναν τελείως άλλο τρόπο σκέψης σαν να έλεγε ηττοπαθώς «πίσω λεβέντες, πέσαμε στα σκ’’’’!».
Αργότερα, μέσα στον τελευταίο χρόνο αν θυμάμαι καλά, έγινε εδωμέσα αρκετός λόγος για το τελευταίο του βιβλίο, Το Δημοτικό τραγούδι. Ο Νίκος Π. με έβαλε στα αίματα να το βρω και να το διαβάσω, και δεν το μετάνοιωσα. Δε θυμόμουν το όνομα από τις σημειώσεις που είχα διαβάσει πιο παλιά, αλλά κάποια στιγμή αναγνώρισα τον ίδιο συγγραφέα από τον τρόπο σκέψης (οπότε και έψαξα να βρω τις σημειώσεις και τσέκαρα ότι πράγματι πρόκειται για τον ίδιο). Πρόκειται για μια σοβαρή, μοντέρνα δουλειά εκ μέρους ενός ανθρώπου που η δουλειά του είναι να διαβάζει κείμενα (φιλόλογος) αλλά που παρά ταύτα δεν πέφτει στην παγίδα να φαντάζεται, όπως άλλοι, ότι όλα είναι κείμενα και τίποτε άλλο!
Μάλιστα οι επίμονες αναφορές του Α. Πολίτη σ’ έναν άλλο φιλόλογο, τον Γκι Σονιέ, που πρέπει να ήταν κατά κάποιο τρόπο δάσκαλός του, μ’ έβαλαν με τη σειρά τους στα αίματα να τον αναζητήσω και αυτόν (Guy Saunier, Ελληνικά Δημοτικά τραγούδια), οπότε βρέθηκα στην ευχάριστη θέση να ανακαλύψω ότι αυτή η ζωντανή και όχι «παραδοσιακή» (με τη σνομπ έννοια) φιλολογία αποτελεί ολόκληρη σχολή.
Θα διαβάσω με μεγάλο ενδιαφέρον τώρα την πρωτόλειά του εργασία, τη διατριβή του. Του πότε είναι, αλήθεια; Η έκδοση είναι 1984 αλλά η διατριβή θα πρέπει λογικά να είναι παλιότερη.
Δεν ξέρω αν σε κατάλαβα Περικλή. Στο ΕΚΤ (που βρίσκεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών) κατατίθονται και αναρτώνται όλες οι διδακτορικές διατριβές που εκπονούνται στα ελληνικά Α.Ε.Ι.
Γεια σου koutroufi,
Έχεις δίκιο, υπάρχουν πάρα πολλές διδακτορικές διατριβές στο ΕΚΤ και είναι ένας πραγματικός θησαυρός που δεν το είχα υπόψη μου μέχρι τώρα. Πάντως, κάνοντας ένα σέρφιγκ στο μέρος που έχει σχέση με τη γλώσσα και τη λογοτεχνία, διαπίστωσα ότι μερικές διατριβές που υπάρχουν στον κατάλογο δεν διατίθενται (ακόμα;) στο κοινό. Όμως, για όσους έχουν όρεξη και χρόνο, υπάρχουν τρεις σχετικά πρόσφατες διατριβές με θέμα το ρεμπέτικο! Μπείτε στην ιστοσελίδα και θα τις βρείτε.
2008 Το ρεμπέτικο στο δημόσιο λόγο της περιόδου 1931- 40 Μπαγιόκας, Γρηγόρης
1997 Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΡΝΕΙΩΝ ΤΟΥ ΛΑΚΚΟΥ ΚΑΙ Η ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΓΚΙΑΣ. (ΗΡΑΚΛΕΙΟ 1900-1940). ΑΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΖΑΙΜΑΚΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ
2011 Εικόνες εγκλήματος στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου: «Ρεμπέτικο» και κοινωνικός έλεγχος Αληγιζάκης, Ευάγγελος
Εύα
Δίκιο έχεις. Αλλά επειδή η διατριβή, όταν εκδοθεί και ως εμπορεύσιμο βιβλίο, αλλάζει καθεστώς, γι’ αυτό το θεώρησα εξαιρετική τύχη ότι μπορούμε να την βρούμε και ονλάιν. Φυσικά, μια ανέκδοτη διατριβή είναι λογικό να υπάρχει ονλάιν, αλλιώς γιατί την έκανε ο άλλος, μόνο για τους 7 καθηγητές της επιτροπής; Μια εκδεδομένη όμως, που μπορώ να την αγοράσω από τα βιβλιοπωλεία όπως κάθε άλλο βιβλίο, δεν περίμενα να την βρω έστω και στο ΕΚΤ και γι’ αυτό χάρηκα.
Για κάποιο λόγο που δεν έχω καταλάβει, τα περιοδικά με επιστημονικά άρθρα, παρόλο που επίσης διατίθενται στο εμπόριο, εντούτοις ανεβαίνουν και ονλάιν χωρίς να φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα διαφυγόντων κερδών. Αντίθετα τα ονλάιν βιβλία, πέρα από τέτοιες εξαιρέσεις, είναι μόνο τα πολύ παλιά, που βρίσκονται εκτός κοπιράιτ. Αν κάνω λάθος, θα χαρώ πολύ να με ενημερώσετε για το αντίθετο!
Αυτό είναι πάρα πολύ απλό, Περικλή μου: τα επιστημονικά περιοδικά πρώτον, δεν έχουν μεγάλο κόστος όπως τα γκλαμουρίστικα. Δεύτερον, το κόστος τους το αντιμετωπίζουν πριν καν κυκλοφορήσουν, αφού αυτό καλύπτεται από τις συνδρομές που εισπράττουν κάθε χρόνο από τους συνδρομητές τους, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, μεμονωμένους επιστήμονες κλπ. Τα τυχόν επιπλέον έσοδα από πωλήσεις επιπλέον τευχών μέσω του βιβλιεμπορίου είναι λίγα, άρα σχεδόν αμελητέα, αφού η διακίνηση πέραν των ήδη εγγεγραμμένων συνδρομητών γίνεται με παραγγελία φωτοτυπιών από βιβλιοθήκες, όπου ο ενδιαφερόμενος πληρώνει το κόστος φωτοαντιγράφησης. Όποιος ενδιαφέρεται για πολλά άρθρα ενός περιοδικού, ή και για ολόκληρα τα τεύχη, θα φροντίσει να εγγραφεί συνδρομητής.
Δεν γνωρίζω τες νομικές φόρμουλες για το πώς μια διδακτορική διατριβή που εκπονείται σε δημόσιο ελληνικό Α.Ε.Ι. γίνεται εμπορεύσιμη. Oι διδακτορικές διατριβές στα δημόσια Α.Ε.Ι. (πρέπει να) είναι προσβάσιμες από όλους και ελεύθερα και ο δημόσιος φορέας ΕΚΤ κάνει αυτή τη δουλειά.
Δεν ξέρω σε ποια επιστημονικά περιοδικά αναφέρεσαι και ποια γνωστικά πεδία αφορούν. Σε κάποια περιοδικά η πρόσβαση είναι ελεύθερη (για τους λόγους π.χ. που εξηγεί ο Νίκος Πολίτης). Σε άλλα όμως, σαφέστατα απαιτείται είτε ατομική συνδρομή είτε η πρόσβαση να γίνεται από υπολογιστές με ip addresses που αναγνωρίζεται ότι ανήκουν σε συνδρομητές (π.χ. Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, Ερευνητικά Κέντρα κλπ). Προ καιρού, είχα αναφερθεί σε άρθρο σχετικά με το βερνίκι στα βιολιά Stradivari. Η πρόσβαση σε αυτό ανήκει στη δεύτερη περίπτωση όπου απαιτείται ειδική συνδρομή. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση άρθρα να βρίσκονται σε άσχετους με τον επίσημο εκδότη συνδέσμους (είτε με είτε χωρίς την άδειά του).
Για τις απορίες της Eva στο #4 και απʼ όσο ξέρω:
Ναι, δεν είχα σκεφτεί ότι για τον λογαριασμό που επιτρέπει σε ορισμένους χρήστες την πρόσβαση κάποιος πληρώνει… Αλλά και πάλι, όσα άρθρα έχω βρει από συζητήσεις του φόρουμ, είναι ανοιχτά στον καθένα.
Τέλος πάντων ρε παιδιά, αυτά θα λέμε; Μπράβο που υπάρχει η διατριβή του Πολίτη, μπράβο και στην Εύα που μας την βρήκε, μπράβο και στον Πέτρο που ολοκλήρωσε τη δική του και στο ΕΚΤ που την ανήρτησε. Αυτό είναι το θέμα.
2011 Εικόνες εγκλήματος στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου: «Ρεμπέτικο» και κοινωνικός έλεγχος Αληγιζάκης, Ευάγγελος
Εύα
http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/24530#page/1/mode/2up
Ζουμερός, γοητευτικός, εν τέλει εντυπωσιακός ο πρόλογος… Δεν περίμενα να γοητευτώ ποτέ τόσο από …πρόλογο βιβλίου.