"Ευνουχίζουν" το Δημοτικο Τραγουδι τα Μουσικά Σχολεία (Παν. Λάλεζας)

Αν και υποψιάζομαι ότι διαφωνούμε στις λεπτομέρειες, αυτή ήταν και η δική μου αντίδραση, ότι η όποια μουσική ζημιά είναι παράλληλη της γλωσσικής ζημιάς. Θυμούμαι π.χ. δυο φίλους από Ελλάδα να συζητούν για ένα τραγούδι, ο ένας να λέει ότι ο τάδε στίχος “σηματοδοτεί” το τραγούδι και ο άλλος να συμπληρώνει “και νοηματοδοτεί”. Αυτό το επίπεδο βερμπαλιστικής παπαρολογίας στην καθημερινή κουβέντα και όχι σε κάποιο συνέδριο, όπου θα το δικαιολογούσα, είναι κάτι που το καλλιεργεί το ελληνικό σχολείο, δεν είναι κάτι που συμβαίνει στην απουσία παιδείας όπως λες Πέπε. Κάτι αντίστοιχο γίνεται με την παραδοσιακή μουσική και δεν είναι απλά θέμα ρεπερτορίου, είναι ο τρόπος που προσεγγίζεις το ρεπερτόριο, μετατρέποντας τη χωριάτικη ανθρώπινη καθημερινή μουσική του γάμου σε λόγιο είδος.

Ζιλ (#29), χαίρομαι γι’ αυτό που λες. Δεν το ήξερα. Σίγουρα δεν αποτελεί περίπτωση «νησίδας» όμως;

Πάντως όσα χωριά κι αν υπάρχουν που να διατηρούν ζωντανή μ/ασιάτικη παράδοση, είναι βέβαιον ότι για τον πολύ τον κόσμο, και για τους δασκάλους στα Μουσικά, η πηγή για τα μ/ασιάτικα δεν είναι αυτά τα χωριά αλλά οι διαμεσολαβητές (βιβλία, δίσκοι παλιών, δίσκοι με καταγραφές, δίσκοι με επανεκτελέσεις).

— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 13:57 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 13:54 —

Μάλλον έτσι θα είναι, αλλά αυτό δε συμφωνεί καθόλου με τη δική μου εμπειρία από την εκπαίδευση. Ν’ ακούσω δικούς μου μαθητές σε τέτοιους διαλόγους και τι στον κόσμο!

Ίσως και να αποτελούμε pepe!Δεν αντιλέγω!Αλλά έτσι δεν είναι και πολλές περιοχές στην Ελλάδα?Νησίδες-νησίδες που κάποιες υπερτερούν μουσικά ή χορευτικά ή εθιμοτυπικά έναντι άλλων περιοχών(ακόμα και διπλανά χωριά).Το θέμα για μένα είναι η παράδοση,είτε αυτό λέγεται μουσική,είτε χορός,είτε ζωγραφική είτε ήθη και έθιμα,αν γίνεται με το ζόρι,τότε είναι νεκρή!Ή μάλλον δεν θα την έλεγα ούτε νεκρή!Μάλλον κοιμισμένη.Και αυτό γιατί έχουμε δει χορούς τραγούδια κτλ να έχουν σχεδόν χαθεί αλλά να υπάρχουν άνθρωποι που δεν τα έχουν ξεχάσει και να τα ξαναβγάζουν στο προσκήνιο.Άρα το πρόβλημα για εμένα δεν είναι το αν είναι ζωντανή ή νεκρή μια παράδοση, αλλά το πρόβλημα είναι δικό μας και ονομάζεται λήθη.Να μην πέσουμε ποτέ σε λήθη.

Dimak.Έχεις ένα δίκιο αλλά τι εννοείς όταν λες απέναντι στην μαλθακότητα των ηττημένων?
Σίγουρα στα μουσικά σχολεία θα πρέπει να διδαχτούν λίγα απ’όλα!Και δεν νομίζω πως ένα Ρουμελιώτικο είναι καλύτερο από ένα Ποντιακό ή ένα Νησιώτικο καλύτερο από ένα Θρακιώτικο.Δεν τίθεται θέμα σύγκρισης.Κάθε περιοχή,κάθε μέρος,κάθε χωριό,στο πέρασμα του χρόνου έχει βιώσει διαφορετικά πράγματα τα οποία τα μετατρέπει με διάφορους τρόπους σε μουσική και σε τραγούδια.Το αν διδάσκονται στα σχολεία ή όχι δεν σημαίνει πως δεν είναι σπουδαία!Σημαίνει πως ίσως δεν υπάρχει την συγκεκριμένη στιγμή και στο συγκεκριμένο μέρος ο κατάλληλος άνθρωπος ώστε να τα διδάξει όπως πρέπει.Και αυτοί οι άνθρωποι που μπορούν να διδάξουν καλά λέγονται δάσκαλοι και είναι ελάχιστοι(ανά περιοχή) μέσα στον χώρο της Ελληνικής μουσικής.Οπότε και ο κύριος Λάλεζας ας αφήσει τα παράπονα,τις πικρίες και τις κακιούλες και αν μπορεί ας γίνει ένας καλός δάσκαλος.Οι καλοί δάσκαλοι είναι ακόμα λιγότεροι από τους καλούς εκτελεστές!

Gilles, θεωρόντας ότι αδικείς κάπως αυτούς που συνεχίζουν τη στεριανή παράδοση, παραθέτω τα παρακάτω βίντεο.

Pepe, πιστεύω ο κάθε τραγουδιστής λέει και πρέπει να λέει εκείνα που μπορεί. Οι νότες και η διάλεκτος που αναφέρεις ακόμα και να βγουν απαιτούν ύφος. Υπάρχουν περιοχές που έχουν μοτίβα ευκολότερα αλλά και δυσκολότερα με έντονο ιδιωματικό ύφος. Κάποιος που θέλει να τραγουδήσει ρεπερτόριο μιας άλλης περιοχής, θα προσπαθήσει στα βατά γιατί στα δύσκολα είναι σχεδόν ακατόρθωτο, π.χ. σε αυτόν το ρυθμό “Όλα τα πουλάκια” που είναι βατό και άλλα τέτοια έλεγε η Σαμίου και ποτέ δε θα μπορούσε να πει [b]αυτό[/b] ή κάτι παρόμοιο της ίδιας περιοχής. Το ίδιο έκαναν και κάποιοι λαικοί τραγουδιστές σε δημοτικούς δίσκους. Καζαντζίδης, Περπινιάδης, Γλυκερία κ.α., βγάλανε τα “Νιάτα”, τα “Μανουσάκια”, την “Παπαλάμπραινα” κλπ. Δεν μπήκε κανείς σε δύσκολα στεριανά μοτίβα.
Όσο για τον Λάλεζα με τα μικρασιάτικα, δεν ξέρω ακριβώς το λόγο που τα είπε, αλλά αφού μπορούσε το έκανε. Στα ποντιακά που είναι πιο δύσκολα, δε νομίζω να τα κατάφερνε.
Για τα θρακιώτια, φαντάζομαι εννοείς τα ζωναράδικα, που προσεγγίζονται και αυτά σχετικά εύκολα. Μπαιντούσκες, συγκαθιστά, δε νομίζω να μπορούν να τα πουν οι πάντες.

Πολύ σημαντικό, νομίζω πρέπει να το κατανοήσουν οι πάντες.
Όπως αναφέρει και ο Αρκαδόπουλος στο βίντεο αυτό, μεταξύ άλλων, “…δεν γίνεται στην Αθήνα να μάθεις κλαρίνο”.

Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω απόλυτα. Έχω δει άτομα που παίζουν εξαιρετικό μπουζούκι αλλά ούτε στον εαυτό τους δεν μπορούν να εξηγήσουν τι παίζουν και το ακριβώς αντίθετο. Οι δάσκαλοι είναι όντως λίγοι. Και συμφωνώ για το Λάλεζα. Αλλά Ζυλ, μην ψάχνεις σε αυτή τη χώρα τέτοια πράγματα. Η νοοτροπία εδώ είναι ο καθείς τα μυστικά του. Από την οργανοποιεία μέχρι τον όποιο τόμεα. Με υπέρλαμπρες εξαιρέσεις βέβαια…

Λίγο πολύ αυτό εννοώ κι εγώ. Βασικά όλες οι περιοχές έχουν έντονα ιδιωματικό ύφος. Δε νομίζω να υπάρχει τόπος όπου απλώς τραγουδάνε έτσι σκέτα, μαθητικά. Ορισμένων όμως περιοχών τα τραγούδια τα έχουμε ακούσει και σε αποϊδιωματικοποιημένες (:112:) εκδοχές: Αηδονίδη, Κονιτοπουλαίους κ.ο.κ., ή από κάποιον ερμηνευτή-ερευνητή που τα έβγαλε σε δίσκο με σκοπό τη διάσωση της βασικής σύνθεσης.
Ας πούμε, τα πιο διαδεδομένα και ίζι-λίσενινγκ παραδοσιακά της Ελλάδας είναι μάλλον τα Κυκλαδίτικα. Όποιος κάνει μια βόλτα στα Σιφναίικα που έχει ανεβάσει σε διάφορα σημεία του φόρουμ το Κουτρούφι, θα πειστεί ότι τα πραγματικά κυκλαδίτικα μόνο ίζι-λίσενινγκ δεν είναι.
Ο ντόπιος που τα λέει έτσι όπως πραγματικά λέγονται, κάνει δύσκολους και δυσκολομίμητους ιδιωματισμούς ύφους (λες εσύ), επειδή γι’ αυτόν η μουσική σημαίνει κάτι ιδιαίτερο που ο ξένος δεν το κατέχει (λέω εγώ). Αν δεν υπήρχε εσωτερικό νόημα και ο ιδιωματισμός ήταν απλώς ένας ήχος, θα ήταν θέμα μελέτης να το πετύχεις.

Ε λοιπόν, τα μικρασιάτικα, ακόμη κι αν υπάρχουν χιλιάδες χωριά σαν του Ζιλ όπου τα λένε έτσι όπως πραγματικά λέγονται, ο κόσμος δεν τα ξέρει από αυτά τα χωριά αλλά από δεύτερο χέρι, από στρογγυλεμένες εκδοχές. Ενώ τα τραγούδια της Πυργάκη υπάρχουν μόνο (ή κυρίως) σε κανονικές εκτελέσεις, αστρογγύλευτες.

Θα το έθετα αλλιώς:

Θρακιώτικα δεν μπορεί να πει κανείς. Αηδονίδη όμως μπορεί να πει όποιος κάτσει και το δουλέψει λίγο.

Εεεε… Γκουχ γκουχ… Με όλο το συμπάθειο… Θα συμφωνήσω ότι το έκανε. Μέχρι εκεί.

Πρόσεξε τις λεπτομέρειες:

Πρώτον, όπως ήδη παρατήρησες, δεν είναι σε μουσικό σχολείο. Άρα, δεν έχει να κάνει με ύλη και πρόγραμμα. Ένας δάσκαλος, που ξέρει λαούτο και ασχολείται, έκατσε κι έστησε μια μουσική ομάδα. Μπορεί να μην είναι καν μουσικός αλλά θεολόγος ή γυμναστής. Πάντα οι δασκάλοι που κάνουν του κεφαλιού τους καταφέρνουν θαύματα.

Δεύτερον, μπορεί να είναι ηρωικά λεβέντικα τραγούδια, και δη στεριανά, και άρα να ανήκουν στην κατηγορία που ο Λάλεζας θεωρεί αδικημένη. Παράλληλα όμως είναι ηπειρώτικα, κι αυτό έχει σημασία: Ηπειρώτης είναι ο διεθνής σταρ Πετρολούκας, που έχει παίξει σε θέατρα και συναυλίες κι ένα σωρό άλλους χώρους όπου μαζεύεται και κόσμος που δεν πάει στο πανηγύρι. Ηπειρώτης ο Σούκας, που έπαιζε με τον Ρος Ντέιλι. Ηπειρώτικα τα πολυφωνικά, που εδώ και μια δεκαπενταετία τουλάχιστον δουλεύονται σε φεστιβάλ, ομάδες πολυφωνικού τραγουδιού κλπ. Δεν είναι μια μουσική που υπάρχει και δουλεύεται μόνο στη φυσική της μορφή και στο φυσικό της περιβάλλον. Κατά μία έννοια, ανήκουν και στην άλλη κατηγορία, μαζί με τα Μικρασιάτικα και τα Αηδονίδικα. Μπορεί να έχουν παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό σε εκδοχές αστρογγύλευτες, αλλά όπως και να 'χει έχουν παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό. Δεν είναι απλώς «δημοτικά», είναι και «παραδοσιακά».


Πάντως, επιτρέψτε μου να κοινοποιήσω μια συγκλονιστική πρόσφατη εμπειρία μου, που μου τη θύμισαν τα βιντεάκια που πόσταρε ο Δρ:

Λίγο πριν το Πάσχα, με κάλεσαν να συμμετάσχω σε μια γιορτή που οργάνωνε ένα γενικό Γυμνάσιο. Ήταν στη μνήμη του «Αθανασίου» (Θανάση) Διάκου, ο οποίος τιμάται ιδιαίτερα στη γειτονιά του εν λόγω σχολείου γιατί υπάρχει ένας δραστήριος τοπικός σύλλογος από τα μέρη που καταγόταν ο Διάκος, και η γιορτή γινόταν στην επέτειο του θανάτου του.
Ο ρόλος μου ήταν να σταθώ με την τσαμπούνα σ’ ένα γεφυράκι, και να περιμένω να 'ρθει ο κόσμος. Ο κόσμος ήταν όλο το σχολείο, μαθητές και δασκάλοι. Ήρθε μια ζυγιά ζουρνάδες, και τους πήγαν πατινάδα από το σχολείο μέχρι το γεφυράκι. Στάθηκαν εκεί, οι ζουρνάδες συνέχισαν για λίγο να παίζουν, και μετά σταμάτησαν και άρχισα εγώ. Με συνόδευαν 3-4 μαθητές με τουμπάκια και λαούτα, που είχαμε κάνει πρόβα 5 λεπτά πριν το γεγονός, και το πήγαιναν άριστα! Οι υπόλοιποι μαθητές, που απλώς ακολουθούσαν, κουβάλαγαν σχεδόν όλοι από κάποιο όργανο: κρουστά, κιθάρες, ακορντεόν, μεταλλόφωνα, βιολιά, ό,τι ξέρετε και δεν ξέρετε από όργανα. Τους πήγα πατινάδα μέχρι την άλλη άκρη του γεφυριού, όπου περίμενε ο τρίτος σκυταλοδρόμος, ένας γκαϊτατζής, πάλι με συνοδεία από μαθητές. Αυτός μάς οδήγησε μέχρι το μνημείο του Διάκου. Εκεί έγινε μια δέηση με τον παπά, και στη συνέχεια η μη παραδοσιακή (ας πούμε έντεχνη) ορχήστρα-χορωδία του σχολείου έπαιξε 5-6 τραγούδια. Ακολούθησαν αθλητικοί αγώνες, με αγωνίσματα της εποχής της Επανάστασης (π.χ. διελκυστίνδα), και τέλος πανηγύρι στην πλατεία, όπου έπαιξαν κυρίως οι ζουρνατζήδες, λιγότερο ο γκαϊτατζής κι εγώ, και οι μαθητές χόρεψαν, όχι φολκλορικά αλλά για πάρτη τους. Μιλάμε για μια πλατεία μες στη μέση της Αθήνας, έτσι; Ήταν αξιοσημείωτο ότι και αναγνώριζαν όλους τους χορούς (ο ζουρνάς δεν είναι και ό,τι πιο οικείο ως άκουσμα, μπορείς να ακούσεις γνωστό σου τραγούδι και να μην το γνωρίσεις, αλλά αυτοί το γνώριζαν -και το ίδιο ισχύει και για την τσαμπούνα και την γκάιντα) αλλά τους γλένταγαν κιόλας.
Μετά από κάνα δίωρο τελείωσε η ιστορία. Οι ζουρνατζήδες τούς ξαναπήγαν πατινάδα πίσω στο σχολείο, αλλά επειδή βαριόντουσαν να γυρίσουν σπίτια τους έκατσαν εκεί και συνέχισαν το χορό στο προαύλιο για τουλάχιστον μια ώρα ακόμα!

Όλα αυτά, μαζί με κάποιες λεπτομέρειες που έμαθα (όπως λ.χ. ότι μέσα στο σχολείο υπάρχουν 13!! συγκροτήματα -βάλε και πόσοι μαθητές ακόμα παίζουν μουσική χωρίς να ανήκουν σε συγκρότημα) είναι επιτεύγματα ενός χαρισματικού καθηγητή μουσικής, που η δ/νση του σχολείου -επίσης φωτισμένη- καθώς και όλος ο περίγυρος -σύλλογος διδασκόντων, γονείς, γειτονιά- τού αφήνουν χώρο να κάνει ό,τι νομίζει.

Χωρίς να ισχυρίζομαι ότι τέτοιες περιπτώσεις είναι συνηθισμένες, πάντως από την τρέλα μεμονωμένων ανθρώπων πολλά γίνονται. Εδώ τώρα συζητάμε για το τι γίνεται σε πανεθνικό, επίσημο επίπεδο. Ε, ρε παιδιά, το καλύτερο που μπορεί να γίνει γίνεται!

Καλημέρα!
Είδα από το 28’ και μετά την εκπομπή και μάλλον δεν θα την δω από την αρχή ολόκληρη… Ειδικότερα όταν άκουσα ότι οι Μεσολογγίτες παίζανε κλαρίνα στην έξοδο και ότι όλα στο παρελθόν ήταν καλύτερα, σαν ένα γκρινιάρη παππού που του φταίνε οι νέοι! Κάτι τέτοια παραμύθια ‘‘πατριδογνωσίας’’ διδάσκονταν για χρόνια στα σχολεία φλομώνοντας τα παιδιά με ψέμματα, χωρίς να εννοώ ότι τώρα τα πράγματα είναι καλά στην εκπαίδευση π.χ ο κόσμος συνωστίζονταν στο λιμανι…!
Παρόλα αυτά για μένα ο Λάλεζας έχει τα δίκια όταν λέει πως η διδασκαλία παραδοσιακής μουσικής περιορίζεται σε ποιο ‘‘εύκολα’’ μοτίβα βάζοντας στην άκρη τον υπόλοιπο πλούτο της παραδοσιακής μουσικής. Αλλά αυτό είναι θέμα μουσικής αντίληψης και παιδείας των καθηγητών. Όταν δεν είσαι δημιουργικός και δεν αγαπάς αυτό που κάνεις θα καταφύγεις στην ‘‘εύκολη’’ λύση. Μόνο που τότε δεν αξίζει να είσαι στην θέση που είσαι.

Φίλε Άταστε!
Προφανώς και αυτά που σχολίασα(για Γωγώ Τσάμπα) το είπα ειρωνικά.Τα βίντεο που ανέβασες τα είχα κατεβάσει πριν κοντά ένα μήνα και τα έκανα mp3 για να τα ακούω!Όπως είπα και παραπάνω,δεν αδικώ καμία περιοχή!Καμία περιοχή δεν είναι καλύτερη από μια άλλη.Όλες έχουν κάτι δικό τους να μας χαρίσουν.Τυχαίνει όμως,ανάλογα με τα βιώματα μας,να γλυκαίνει η ψυχή μας όταν ακούμε μια δυο συγκεκριμένες περιοχές.Αυτό νομίζω το έχουμε όλοι!Σωστά?
Όπως είπε και ο pepe,οι ιδιωματισμοί και το ύφος παίζουν τεράστιο ρόλο στην διατήρηση της μουσικής παράδοσης μιας περιοχής!Πάνε στα βάθη της Θράκης να πεις Θρακιώτικα ή πάνε σήμερα να πεις Καππαδόκικο τραγούδι αν μπορείς.Αν ζούσαν οι παλιοί,θα γελούσαν και οι πέτρες!

Φίλε Ανεστάκο
Απόλυτα λογικό αυτό που λες.Αλλά ξέρουμε την λογική τους.Επειδή κοπίασαν και έχασα σημαντικό χρόνο από την ζωή τους δεν μπορούν εύκολα να χαρίσουν έτσι απλά στον άλλο την γνώση τους.Και αν είναι καλοί δάσκαλοι,αν δουν κάποιον νέο ,ικανότερο από αυτούς,αν θέλουν να λέγονται δάσκαλοι πρέπει να του τα χαρίσουν όλα και ας μην συμφέρει στους ίδιους.Αλλά συνήθως γίνεται το αντίθετο.Οι δάσκαλοι εκμεταλεύοντε τους μαθητές,τους βάζουν να κάνουν τα θελήματα τους,τους κλέβουν τις ιδέες,τους δίνουν και ένα κομμάτι ψωμί και φαίνεται το όνομα του "δασκάλου.Αυτό συμβαίνει από το γυμνάσιο,λύκειο,πανεπιστήμιο ως και στην αγορά εργασίας.

Παροτι αυτοδιδακτος, εχω την εντυπωση οτι υπαρχει ελλειμμα στην εκπαιδευτικη καταγραφη και στη συστηματοποιηση των γνωσεων πανω στην παραδοσιακη μουσικη. Ισως τα πραγματα να ειναι καλυτερα απο οτι παλαιοτερα -και αυτο ειναι μια προοδος- με περισσοτερη καταγραφη και συστηματοποιηση, αλλα ακομα η εντυπωση που επικρατει στο πλατυ κοινο (απο οπου θα προελθουν και οι νεοι μαθητες) ειναι αυτη της “μυστικοπαθειας”.

Πχ συζητουσα με φιλους μου σε διαλειμμα απο τα τραγουδακια: Ο ενας ξεκινησε ως αυτοδιδακτος, μετα πηγε σε γνωστο δασκαλο μπουζουκιου για ιδιαιτερα. Ο δευτερος αυτοδιδακτος και αυτος και ψαχνοταν να ξεκινησει μαθηματα για τζουρα. Και συζητουν για εναν τριτο ο οποιος κανει καποιο καιρο μπουζουκι σε ωδειο… μερα με τη νυχτα! ο μεν ενας εκανε αναλυση πανω στα πατηματα, στις αλλαγες των δρομων κλπ ωστε να μπασει το μαθητη στον αυτοσχεδιασμο, ο δε αλλος διδασκε μονο τα πατηματα καθε τραγουδιου και τελος. Το παραδειγμα δεν το φερνω για να κατηγορησω τα ωδεια, ή μονο για να καταδειξω τη διαφορα μεταξυ των δασκαλων, αλλα κυριως για να τονισω το εξης: ο πρωτος, πως εχτισε ολο αυτο το θεωρητικο υποβαθρο προκειμενου να εξηγει και να αναλυει με τετοιο τροπο τα ταξιμια? Στους περισσοτερους υπαρχει η εντυπωση -και νομιζω πως ετσι ειναι- οτι αυτες οι γνωσεις πανε μεμονομενα απο δασκαλο σε μαθητη, δεν εχει γινει συστηματικη καταγραφη αυτης της γνωσης που να την καθιστα ετσι απαραιτητη για τον καθε διδασκοντα να τη διδαξει. Υπαρχουν και σημαντικα πονηματα (πχ του Μαυροειδη, το “Τουρκικο μακαμ”, η συλλογη του Βουλγαρη, η Λαϊκη κιθαρα του Μυστακιδη κα), αλλα ακομα δεν ειμαστε στο επιπεδο ολα αυτα να ειναι πλατια αναγνωρισμενα ως υλη για την παραδοσιακη μουσικη. Εδω λοιπον εγγυται στο μερακι του καθε δασκαλου, το ποσο θα το ψαξει, το ποσο βαθια θα πεσει και το πως θα τα εξηγησει μετα ολα αυτα. Νομμιζω οτι στα “κλασικα” δυτικα οργανα η κατασταση ειναι καλυτερη σε αυτον τον τομεα, ή τουλαχιστον φαινεται περισσοτερο πληρης.
Τον αντιλογο τον γνωριζω: “με αυτον τον τροπο χανεται το παραδοσιακο στοιχειο και γινεται κατι πιο επιπεδο” κλπ. Βλεπω το δικιο σε αυτο, ομως απο την αλλη αν μεσα απο τη συστηματοποιηση μαθουν περισσοτεροι αυτα τα οργανα και αυτη τη μουσικη, δε θα ειναι κερδος? Και απο τους περισσοτερους μαθητες, θα βγουν περισσοτεροι δεξιοτεχνες -που θα θελησουν να δωσουν αλλον αερα στο παιξιμο τους και αναγκαστικα θα γυρισουν στις παλιες ηχογραφησεις- και περισσοτεροι δασκαλοι -που θα αναθεωρησουν τα κακως κειμενα, και θα δωσουν και αυτοι τη συμβολη τους στον τροπο που βλεπουμε τη μουσικη.

Στα κλασσικά όργανα υπάρχει μεν μια συγκεκριμένη ύλη, με συγκεκριμένες μεθόδους και ρεπερτόριο. Από την άλλη ο μέσος δεξιοτέχνης κιθαρίστας του 19ου αιώνα μπορούσε να αυτοσχεδιάσει ένα πρελούδιο, ή να συνθέσει παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα, ήταν βασικό στοιχείο της παιδείας τους, δεν έκανες καριέρα παίζοντας απλά συνθέσεις άλλων. Σήμερα υπάρχει η κατανομή εργασίας, ο συνθέτης συνθέτει, ο εκτελεστής εκτελεί, και ενώ μπορεί ο εκτελεστής να είναι άψογος τεχνικά, δεν κατανοεί τη μουσική γιατί δεν έχει ο ίδιος την εμπειρία της σύνθεσης ή του αυτοσχεδιασμού. Υπάρχουν βέβαια οι εξαιρέσεις, και η καινούρια τάση είναι να μελετούμε τις παλιότερες πηγές, μεθόδους, όργανα κλπ μπαίνοντας στο πετσί του συνθέτη της εποχής, αντί απλά να παίζουμε τις νότες. Κάτι αντίστοιχο με τη μελέτη παλιών ηχογραφήσεων για τη λαϊκή-παραδοσιακή μουσική.

Ίσως έγινε παρανόηση, εννοούσα ότι σαν στεριανός τραγουδιστής βρήκε κάποια βατά μικρασιάτικα και τα προσέγγισε όσο μπορούσε (όπως και η Σαμίου αλλά και διάφοροι άλλοι στα στεριανά που είπαν), δεν λέω ότι μπορεί να πει τα πάντα.
Ούτε έχω κανέναν λόγο να τον παινέψω αν φάνηκε κάτι τέτοιο.
Αυτό π.χ. πιστεύω, δε χρειαζόταν να το πει καθόλου. Άκου τον ηπειρώτη Τζίμα, πως το λέει.
Όσο για τον “ευνουχισμό” που αναφέρει στο βίντεο μήνυμα # 1, από τη στιγμή που δεν υπάρχει διδακτέα ύλη από όλες τις περιοχές στα μουσικά σχολεία το θεωρώ κι εγώ κάπως αδικία-“ευνουχισμός”.

Φίλε Gilles, αν προσέξεις θα δεις ότι ήμουν ο πρώτος που μίλησα για τους ιδιωματισμούς και το ύφος στο θέμα αυτό. Αλλά και όχι μόνο εδώ. Δες π.χ. εδώ και εδώ.

Πόσο παλιά εννοείς; Υπάρχει, κυκλοφορεί υλικό; Αν θα σου ήταν εύκολο να κάνεις καμιά παράθεση, θα με ενδιέφερε.

Προκειμένου περί Καππαδοκίας, υπάρχουν τα εξής:

α) Από τη γνωστή σειρά ηχογραφήσεων της Μ. Μερλιέ (1930, άρα όσοι ήταν πρόσφυγες ήταν φρέσκοι-φρέσκοι), έχει βγει ένα σιντί του ΜΛΑ με τίτλο Τραγούδια της Καππαδοκίας. Περιλαμβάνει και μερικές σύγχρονες ηχογραφήσεις, με Σαμίου - Κατερίνα Παπ. - Ροδή Τομουρτζούκ-Γκιουλ - Σωκράτη κλπ., βασισμένες σε κάποιες από τις παλιές που δεν περιελήφθησαν στο δίσκο. Οι παλιές είναι 100% αυθεντικές από μια άποψη, αλλά χωρίς όργανα (πλην ελαχίστων με ταμπουρά), από τραγουδιστές που δεν είναι κατ’ ανάγκην οι καλύτεροι, και βέβαια ηχογραφημένες σε συνθήκες εντελώς εκτός πλαισίου.
β) Οι υπόλοιπες ηχογραφήσεις αυτής της σειράς, όσες δεν έχουν βγει σε δίσκο, υπάρχουν στο ΜΛΑ (Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο). Αν γκουγκλάρεις και βρεις το σάιτ τους, τις έχουν καταχωρημένες μία μία και στις περισσότερες υπάρχει και σύντομο ηχητικό δείγμα. (Η πλοήγηση στο σάιτ είναι κάπως περίπλοκη…)
γ) Ο Γ. Μελίκης έχει βγάλει, από τη γνωστή σειρά εκδηλώσεων «Λαϊκός Χειμώνας», ένα σιντί με τίτλο «Φαρασώτικος γάμος». Η ηχογράφηση απέχει πάνω από μια γενιά από τον ξεριζωμό, αλλά δίνει την εντύπωση ότι τα πράγματα είχαν μείνει αρκετά «αναλλοίωτα».
δ) Η Δόμνα Σαμίου έχει κάνει μια εκπομπή με Καππαδόκες πρόσφυγες στο Πλατύ Ημαθίας. Αν δεν απατώμαι, πρέπει να είναι οι ίδιοι όπως και στου Μελίκη, γιατί ο Παντελής Φορτουνίδης (βιολί και κεμανέ) νομίζω ότι εμφανίζεται και στα δύο. Και πάλι, δίνεται η εικόνα μιας φυσιολογικά εξελισσόμενης παράδοσης χωρίς απότομες τομές. Υπάρχει στο Αρχείο της ΕΡΤ και ίσως βρίσκεται και μέσω του domnasamiou.gr.

Μέσα σε αυτές υπάρχει και ένας ωραιότατος αμανές συνοδευόμενος με λύρα, τραγούδι και συνοδεία από τον (…;;:wink: Φτωχίδη (Καρίπογλου θα λεγόταν ο φουκαράς…), νομίζω ραστ και νομίζω με πρώτο στίχο “το πονεμένο στήθος μου). Αναλαμβάνοντας η (παρούσα κατά την ηχογράφηση) γυναίκα του πρωτοβουλία, μπροστά στο τρακ του συζύγου, προλογίζει αποφασιστικότατα: “… Φτωχίδης, Σαμμακόβι Θράκης, Αμανές!!!

Αυτό που εννοούσαμε, και ο Περικλής κι εγώ, σε προγενέστερη “αντιπαράθεση”, είναι αυτό που και εσύ ο ίδιος επισημαίνεις, Αποστόλη:

Και βεβαίως, ανάλογα ισχύουν και στους χορούς…

Α Νίκο, αδιάβαστος! Οι ηχογραφήσεις του Φτουχίδη (< φτούχος < αυτούχος < αυτιάς, με μεγάλα αυτιά) έχουν βγει σε δίσκο.