Αγαπητή συνομιλούντες!Οποιος γνωρίζει σχετικά με τον Γιοβάν Τσαούς ας παραθέσει τις γνώσεις του για κάποιους που ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για τον παραπάνω καλλιτέχνη
Κατά κόσμο Γιάννης Εϊτζιρίδης! Του έμεινε το “Τσαούς” λόγω της εκπλήρωσης των στρατιωτικών υποχρεώσεών του ως Λοχίας στον Τουρκικό Στρατό (Τσαους = Λοχίας)! Έχει γράψει γύρω στα 12 τραγούδια, χαρακτηριστικό των οποίων η ξεχωριστής ομορφιάς και μοναδικότητας μουσική (τις συνθέσεις του τις καταλαβαίνεις από το χιλιόμετρο)! Λέγεται ότι του στίχους των τραγουδιών του τους έγραφε η γυναίκα του! Τα τραγούδια του τα τραγουδήσανε μόνο ο Στελλάκης Περπινιάδης και ο φοβερός “ερασιτέχνης” Αντώνης Καλυβόπουλος! Τό όργανο που έπαιζε ήταν δικής του έμπνευσης και κατασκευής (έτσι ακούγεται), καλύτερα για αυτό να μιλήσουν ο Κ.Κ. και ο Σώτος! Πέθανε από δηλητηρίαση στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής (νομίζω το ‘41).
Αυτά θυμάμαι "απ’ έξω" για τον τεράστιο αυτόν μουσικό, ελπίζω να τα θυμάμαι καλά!
Για το μεγάλο Τσαούς, πιστεύω ότι η καλύτερη πηγή είναι τα όσα γράφει ο Λελάκης στη βιογραφία του (Ρεμπέτικη ιστορία, του Κ. Χατζηδουλή). Ο επίσης μεγάλος αυτός στιχουργός έζησε τον Τσαούς από πολύ κοντά μια και έμενε στο σπίτι του, κάτι σαν ψυχογιός του ας πούμε. Αναφέρει λοιπόν ότι έσκιζε πάμπολλες μουσικές ώσπου να βρει αυτή που θα τον ικανοποιούσε. Κι αυτό φαίνεται στα λίγα αλλά φοβερά τραγούδια του, ξεχωριστής ομορφιάς και μοναδικότητας όπως πολύ σωστά λέει ο Θανάσης. Κυρίως οι εισαγωγές του χαρακτηρίζονται από μια πολυπλοκότητα με πολλά γυρίσματα που όμως κάθε άλλο παρά κουράζουν. Προσωπικά θα έδινα ως παράδειγμα το “Παραπονιούνται οι μάγκες μας” σε όσους επιμένουν να διακρίνουν μεταξύ ρεμπέτικου και “έντεχνου” τραγουδιού. Αν δεν είναι έντεχνο αυτό, τότε ποιό είναι; Φυσικά καταλαβαίνω με ποιά έννοια το λέμε το “έντεχνο” αλλά ο όρος μου φαίνεται πολύ άστοχος. Όπως πολύ σωστά είπε κάποτε ο Τσιτσάνης, δηλαδή τα ρεμπέτικα και τα λαϊκά είναι “άτεχνα”;
Ο Τσαούς ήταν Ποντιακής καταγωγής (δεν σας κρύβω ότι αυτό με κάνει περήφανο καθ’ότι 50% Πόντιος (το άλλο 50% Πολίτης)) και λέγεται ότι είχε πάιξει στην αυλή του σουλτάνου Αβδούλ Αχμίτ (κάτι πολύ σημαντικό δεδομένης της υψηλής ποιότητας μουσικών που είχαν σχέση με την Πύλη). Στην Ελλάδα έμενε και εργαζόταν κυρίως ως ράφτης, απέναντι από σιδηροδρομικό σταθμό, στον οποίον έβλεπε την ταλαιπωρία των προσφύγων και των αστέγων. Εξ’ ου και το επίσης φοβερό κομμάτι “Ο πρεζάκιας”, του οποίου οι στίχοι λέγεται ότι γράφτηκαν από τη γυναίκα του. Αυτό το επιβεβαιώνει κι ο Λελάκης. Δεν έπαιξε ποτέ σε πάλκο αν κι έχει συμμετάσχει ως οργανοπαίκτης σε ηχογραφήσεις άλλων συνθετών (αυτές που έχω υπόψη μου είναι το “Εγώ θέλω πριγκηπέσσα” του Π. Τούντα και αν δεν κάνω λάθος ένα κομμάτι του Στ. Χρυσίνη). Τα τραγούδια του που μου είναι γνωστά ανέρχονται σε 12 αλλά είναι ένα κι ένα! Σ’αυτά συμπεριλαμβάνεται κι ένα υπέροχο καλαματιανό με τίτλο “Δροσάτη Πελοπόννησος”. Γενικά με τα δημοτικά δεν πολυ τρελλαίνομαι αλλά αυτό είναι το κάτι άλλο.
Πέθανε στην κατοχή από δηλητηρίαση λίγο πριν τον ακολουθήσει και η γυναίκα του. Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για έναν αφανή ήρωα του ρεμπέτικου, που αν ζούσε κι άλλο, θα μας γέμιζε με υπέροχες μελωδίες. Ήταν ένας συνθέτης με μεγάλο ταλέντο και γνώσεις στο όργανο που επειδή δεν το είχε κάνει αποκλειστικό επάγγελμα μπορούσε να πετάει τραγούδια και να βγάζει προς τα έξω λίγο υλικό αλλά τι υλικό…! Για τον ένα από τους τραγουδιστές του (εκτός του Στελλάκη), τον Αντώνη Καλυβόπουλο, το μόνο που ξέρω είναι ότι ήταν μηχανουργός στο επάγγελμα, καμία επαγγελματική σχέση με τη μουσική, και σταμάτησε τους δίσκους (κατά το Σχορέλη) όταν η γυναίκα του του έθεσε το θέμα σταράτα: “Ή σταματάς ή φεύγω!” Με κάτι τέτοια μου έρχεται στο μυαλό αυτό που λέει συνήθως η Λία Βίσση στο “Να η ευκαιρία” σε επίδοξους τραγουδιστές. “Πρέπει να μελετήσετε, να μάθετε θεωρία, αρμονία, φωνητική,” κ.ά. Τι μελέτη είχε κάνει ο Καλυβόπουλος; Το συμπέρασμά μου είναι όχι ότι δεν πρέπει να μαθαίνει κανείς κάτι παραπάνω αν μπορεί αλλά ότι έτσι και δεν έχεις ταλέντο δεν σε σώζουν όλα τα ωδεία του κόσμου.
Όσο για τους περίφημους τζουρο-ταμπουράδες του Τσαούς ο Δημητριανάκης μου είπε ότι τους έχει ο εγγονός του. Κάποιες φωτογραφίες και μια σύντομη περιγραφή τους μπορεί να δει κανείς στο CD “Γιοβάν Τσαούς” που έχει βγάλει ο Κουνάδης.
Αυτά πάνω κάτω είναι όσα έχω τώρα στο μυαλό μου γι’ αυτόν το … γίγαντα του ρεμπέτικου.
Αγαπητοί φίλοι,
Προσπαθήστε όσο μπορείτε να ανοίγετε συζητήσεις στα σωστά topics διότι σε λίγο θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα με το search του φόρουμ
admin
Σόρρυ, Αδμίνορα, πρέπει να συμπληρώσω σ’ αυτό το τοπίκιο κι ύστερα φεύγω…
Η Εισαγωγή του “Πέντε μάγκες στον Περαία” του Τσαούση, μπορεί να θεωρηθεί ως πρόδρομος του Χιώτη, με το τζαζίστικο γύρισμα.
Αλλάξαμε posting (Oργανα και Οργανοπαίκτες=Γιοβαν τσαους)
Να διαβάζουμε, να μαθαίνουμε!
Μάλιστα… Πειστικό και καλογραμμένο. (Πλάκα κάνω.)
Κατά πως λέγαν οι παλιοί στον Πειραιά
Καθώς αποκλείω την περίπωση να έκανε ο συντάκτης έρευνα ρωτώντας του παλιούς στον Πειραιά, υποθέτω ότι κάπου θα το διάβασε, όπως και την ιστορία για την πηρουνιά του Μάθεση στον Μάρκο, αυτό το διαχρονικό σουξέ με την ταστιέρα από κανονάκι, κλπ.
Μήπως ξέρει κανείς πού;
(Κοντεύω πλέον να το συνηθίσω ότι τέτοια ατεκμηρίωτα γονατογραφήματα, ειδικά για το ρεμπέτικο, μπορεί ενίοτε να υποκρύπτουν πυρήνες αληθείας που σε κάποια άλλη πηγή τεκμηριώνονται ή έστω ΄μπορούν να ελεγχθούν.)
Ναι, αλλά βεβαίως αν δεν τεκμηριωθούν, ο έλεγχος δεν φτάνει… πάντως, τα περί Έλλης είναι σωστά. Θυμίστε μου, ρε παιδιά, πού είναι δημοσιευμένα τα περί Έλλης;
Ο Καλυβιώτης, στο blog του, έχει ένα αφιέρωμα που απ’ ό,τι βλέπω είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει όσον αφορά στην ιστορία αυτή:
2 «Μου αρέσει»
Βεβαίως Ελένη, ευχαριστώ πολύ, αυτό είναι!
Η Έλλη έχει ξανασυζητηθεί εδώ. Επομένως, αν το κρίνουν οι διαχειριστές, καλό είναι τα σχετικά με την Έλλη σχόλια να μετακινηθούν εκεί.
Είναι ενδιαφέροντα όσα γράφονται στο άρθρο του Καλυβιώτη σχετικά με τις ηχογραφήσεις και την πορεία του τραγουδιού της Έλλης. Ιδιαίτερα, σημειώνω τις καταγραφές από τη Μαγνησία και τη Νάξο. Όπως έχω γράψει και παλαιότερα, η Έλλη υπάρχει και στη Σίφνο. Όμως ο σκοπός και το τραγούδι στη Σίφνο δεν επιτελούνται στο καθεαυτού γλέντι αλλά αντιμετωπίζεται ως σκοπός του δρόμου (πατινάδα). Δηλαδή, παίζεται και τραγουδιέται κατά τη μετακίνηση της παρέας από το ένα μέρος στο άλλο. Εδώ ηχογράφηση από τις αρχές της δεκαετίας του 80. Στο βιολί ο μακαρίτης Γιάννης Κόμης-Νόνικος και στο λαούτο ο Λευτέρης Λουκατάρης. Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες αλλά στην συγκεκριμένη ηχογράφηση, η “Έλλη” παίζεται κατ’ εξαίρεση, χωρίς η παρέα να μετακινείται. Τραγουδάνε διάφοροι. Ο Νίκος Πολίτης ίσως αναγνωρίσει τη φωνή γνωστού του προς το τέλος της ηχογράφησης.
Το τραγούδι όπως σωστά σημειώνει ο Καλυβιώτης στο τέλος του κειμένου, ηχογραφήθηκε επτά (7) φορές και κυκλοφόρησε, τουλάχιστον, σε δέκα τέσσερις (14) δίσκους. Πρέπει να είναι στο top-ten των κυκλοφοριών για δίσκους 78 στροφών. Και όλα αυτά σε 20 χρόνια μέσα (1919-1939).
Αν μετακινηθεί το θέμα, θα ανεβάσω αρκετές ετικέτες από αυτές τις κυκλοφορίες.
1 «Μου αρέσει»
(τα τσικάλια του τα αναγνώριζε από τα αρχικά ΠΕΓ, ε;)
Ναι Νίκο. Περι αυτού πρόκειται. 
Ακούγεται και η κερά του νομίζω
Για το Θ΄… δεν είμαι και τόσο σίγουρος, αλλά σίγουρα κάπου κοντά θα ήταν…