Για την λειτουργία του Ρεμπέτικου Γλωσσαριού (2006)

Πολύ καλή η πρόταση της Ελένης για ένα «γλωσσάρι».

Είναι δύσκολο Βεμπ/μάστορα να γίνει ένα λεξικό, όπου η κάθε λέξη θα έχει το δικό της χώρο για σχόλια και ερμηνείες;

Ναι, πράγματι, πολυ καλη ιδεα!

Να υπαρχουν συγκεντρωμενες οι λεξεις της αργκο, σε γλωσσάρι.
Να ανατρεχουμε καθε φορα και να μην ρωτάμε κατι που εχει διευκρινιστει ήδη.
Για… συντονιστειτε!

Μπορούμε να επιχειρήσουμε μια αναφορά στην “αργκό” του λαϊκού μας τραγουδιού.
Όμως, σε ποιες πηγές θα βασιστούμε; κάποια από τα βιβλία που ήδη υπάρχουν έχουν αρκετές ανακρίβειες. Επίσης, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι και οι ίδιες οι λέξεις διαφοροποιούνται νοηματικά από εποχή σε εποχή, ακόμα και από τόπο σε τόπο, κατά την ίδια εποχή.

Αυτό ακριβώς. Αναφορά στις πηγές, προσδιορισμός του χρόνου και του τόπου.

Από πηγές, νομίζω ότι μπορούμε να βασιστούμε στην «Ανθολογία» του Σχορέλη, στο «Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής», του Τριανταφυλλίδη, επειδή έχει και τη διάλεκτο της πιάτσας. Επίσης πολύ καλό είναι και το λεξικό του Πέτρου Πικρού.
Και βέβαια, να αναφέρουμε και τις αλλαγές στις σημασίες των λέξεων.

Δε θέλω να απογοητεύσω κανέναν ούτε να δημιουργήσω κλίμα απαισιοδοξίας, αλλά …θα χαθεί η μπάλα. Ηδη σε όποιες λέξεις έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής διαφωνώ με τις μισές τουλάχιστον από τις εξηγήσεις που δίνονται. Δε θα πρέπει να κάνουμε τίποτ’ άλλο όλη μέρα από το να εξηγούμε ο ένας στον άλλον…

Ίσως όμως με τη δημιουργία ενός λεξικού να χάνεται λιγότερο η μπάλα απ΄ότι τώρα… γιατί η ερμηνεία(ες) (ανά λεξικό, μαρτυρίες, εκτιμήσεις, τόπο, χρόνο) θα αφορούν μιά λέξη κι ένα συγκεκριμένο πόστινγκ και όχι όπως τώρα, που ένα πόστινγκ περιλαμβάνει ερωτήσεις και απαντήσεις για:

μανίτα, σύρμα μαύρο, μπουρνοβαλιά, τσίλιες ή τζίλιες, Καπετανάκη, σπηλιάς του δράκου, κα’ι’ξής, ‘‘ασίκης’’ κ ‘‘μόρτης’’, αβανταδόρος, ταμίρα και το χαμπάνι η χραμπάνι, βλάχος, “Ζορμπάς” και “λεβέντης”, “τζες” (τζέδες), “'Ασίκης”…

Ερωτήσεις και απαντήσεις που σε μεγάλο ποσοστό έχουν δωθεί κατ΄επανάληψη, με τον ίδιο χαοτικό και καθόλου πρακτικό τρόπο.

Αν γίνει ένα λεξικό και κάποιος ψάχνει π.χ. την «μπουρνοβαλιά» μπορεί να βρεί ό,τι έχει γραφτεί μαζεμένο, να μάθει, να προσθέσει, να διαφωνήσει.
Ψάχνει να βρει π.χ. την λέξη «χου» και δεν υπάρχει; Την προσθέτει στο λεξικό και ζητά ή δίνει πληροφορίες στις οποίες θα έχει πρόσβαση εύκολα ο καθένας.

Μπορεί να κάνω και λάθος…

«…και να ΄γραψα πάρα πολλά η ώρα περασμένη
μέσα φωνάζει ο σκοπός όξω οι φυλακισμένοι»

Εχουμε λοιπόν (για παράδειγμα) τη λέξη “Τζες”. Σημαίνει (δεν παίρνω θέση, απλώς αναφέρω) αγαπητικός ή άντρας ή λεβέντης ή μάγκας ή τζέντλεμαν ή ξενέρωτος ή τύπος ή Ζευς ή ρουφιάνος ή… Ποιος θα καθορίσει ποια (ή ποιες) από αυτές τις σημασίες θα καταχωρήσουμε στο αντίστοιχο λήμμα του λεξικού μας; Γιατί κάτι θα πρέπει να καθορίσουμε -τουλάχιστον- ως επικρατέστερη άποψη. Αν τις αναφέρουμε όλες, τότε αντί να βοηθήσουμε θα προσθέσουμε περισσότερα προβλήματα σ’ αυτόν που θ’ ανατρέξει στο λεξικό. Ασε που τα λάθη στο διαδίκτυο αναπαράγονται με τον ίδιο τρόπο που αναπαράγεται και η αλήθεια, καθώς οι πηγές δεν αξιολογούνται επαρκώς (βλ. βικιπαιδεια).
Βλέπω σήμερα συχνά σε κάποιες εργασίες και βιβλία να υποστηρίζονται απόψεις με επιχειρήματα του τύπου: “Οπως αναφέρει και ο Φινλανδός Ari Vattanen, η ιστορική ανάλυση του φαινομένου της υπερθένμανσης του πλανήτη αποδεικνύει…”. Και ο Ari Vattanen μπορεί να είναι ένας άσχετος επιπλοποιός που μπήκε κι έγραψε την άποψή του σε κάποιο διαδικτυακό διάλογο επί του θέματος. Οταν η άποψη αυτή μεταφερθεί σε κάποιο βιβλίο, αυτόματα γίνεται “πηγή”. Αντε τώρα εσύ να βρεις τι ήταν αυτός ο Ari Vattanen… Εύλογα κάποιος θα μπορούσε να τον θεωρήσει …πυρηνικό επιστήμονα.
Οταν λοιπόν εσύ διαφωνήσεις με την άποψη για “ιστορική ανάλυση του φαινομένου της υπερθένμανσης του πλανήτη…”, θα έχεις αντιμετώπιση του τύπου:
“Μα τι λες τώρα; Εδώ το λέει καθαρά και ο Ari Vattanen!”…
Δεν ξέρω αν εννοείτε τι εννοώ…

ΥΓ. Ο πιο γνωστός πάντως Ari Vattanen ήταν ένας εκπληκτικός οδηγός αυτοκινήτων τη δεκαετία του '80.

Άρη, καταλαβαίνω τι εννοείς. Γράφοντας ίσως «λεξικό» δημιούργησα σκέψεις για ορισμό, καθορισμό κ.λ.π. αλλά είμαι κι εγώ αλλεργικός (και)σε «γουικιπιντιες».

Ξεχάστε τό «λεξικό» και δείτε το απλά. Γιά κάθε λέξη ξεχωριστό πόστινγκ συζήτησης.

Ρεμπέτικο Φόρουμ > ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ - ΛΑΪΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ > Στίχοι και Τραγούδια > Ρεμπέτικη φρασεολογία κ άγνωστες λέξεις > Τζες

…όπου η «φρασεολογία και άγνωστες λέξεις» θα περιέχει αλφαβητικό κατάλογο των λέξεων και των συζητήσεων γύρω απ΄αυτές.
Αν τώρα μπει κάποιος και ορίσει, κάποιος άλλος αναφέρει σαν πηγή τον Βατάνεν, κάποιος άλλος διαφωνήσει… «χέστηκ΄ η φοράδα στ΄αλώνι», αυτό γίνεται και τώρα.

Μια άποψη ακόμα, αν μου επιτρέπετε.
Δεν είναι κακή ιδέα η «βικιπαιδεία».
Όποιος ασχολείται, αυτόματα είναι υπεύθυνος για το υλικό που καταγράφει ή αναπαράγει. Λάθη ή διαφορετικές εκτιμήσεις πάντα θα υπάρχουν, γι΄αυτό ο χώρος είναι ανοικτός σε όποιον έχει τη διάθεση να προσθέσει κάτι ή να διαφοροποιηθεί. Παραλείψεις, αβλεψίες, έλλειψη αντικειμενικότητας, προσωπικά κίνητρα… διαπιστώνει κανείς και στα καλύτερα λεξικά ή και σε βιβλία έγκριτα, έτσι κι αλλιώς. Όπως είχαμε πει παλιότερα, μερικοί συγγραφείς, ακόμα και του ρεμπέτικου, ΔΕΝ καταδέχτηκαν καν να επανέλθουν στις νεότερες εκδόσεις με διορθώσεις, παροράματα κλπ., με αποτελέσματα τραγικά για όποιον αναπαράγει τις απόψεις τους. Γι΄αυτό, άλλωστε, χρειάζεται η διασταύρωση στοιχείων.

Για το λεξικό όρων της αργκό, συμφωνώ με τον Παραδοξολόγο.

Όσον αφορά στους …τεμπέληδες που ζητούν γνώση χωρίς κόπο, έτσι κι αλλιώς δεν κερδίζουν τίποτε ουσιαστικό. Η εγκυκλοπαίδεια παλιάς ή νέας μορφής δεν παρέχει ουσιαστική γνώση, απαντά μόνο σε κάποιες απορίες. Μπορεί όμως η ευκολία πρόσβασης π.χ. στη βικιπαιδεία, να τους δώσει το ερέθισμα να ασχοληθούν πιο συστηματικά και σε βάθος με ένα θέμα…και το διαδίκτυο, έστω και με τις μηχανές αναζήτησης τους παρέχει αυτή τη δυνατότητα.
Προσωπικά, μ΄αρέσει που, επιτέλους, δεν υπάρχουν στεγανά στη γνώση και στην ενημέρωση. Είναι συναρπαστικό να διαβάζεις τα μεσημέρια όλες τις εφημερίδες ή αυτές που ξεχωρίζεις, διαδικτυακά, να ανακαλύπτεις ιστοσελίδες με πολύτιμο υλικό κλπ. Πάντα κάποιοι δουλεύουν και προσφέρουν γνώσεις, εμπειρίες, έρευνα… και κάποιοι άλλοι επωφελούνται. Καλό είναι – στο μέτρο των δυνάμεών μας – να συμμετέχουμε και προς την πρώτη κατεύθυνση.

Παρακολουθώ μιά αστυνομική σειρά στην γερμανική τηλεόραση που λέγεται ΜΟΝΚ. Νομίζω την δείχνει και κάποιο κανάλι στην Ελλάδα.
Ο Μόνκ είναι ένας ιδιαίτερος τύπος που έχει διάφορα κολλήματα. Σε πολλά απ΄αυτά του μοιάζω και μου φαίνεται πως του μοιάζει και ο Άρης.

Στο χτεσινό επεισόδιο μιλώντας για πρώτη φορά με τον δολοφόνο, που φυσικά αργότερα ξεσκέπασε, προσπαθεί αδιάζοντας την μιά κανάτα με καφέ μέσα στην άλλη, να φέρει το περιεχόμενο στο ίδιο ύψος (ένα από τα κολλήματά του).
Ο δολοφόνος, άνετος γιατί δεν τον έχουν ανακαλύψει και παίρνοντας χαμπάρι την τρέλλα του, τον κοντράρει.

Του λέει λοιπόν πως αυτό που κάνει δεν είναι σωστό γιατί αναμειγνύει δυό ειδών καφέδες κι ο Μονκ του απαντάει «Ναι, αλλά… έτσι είναι οπτικά αρμονικότερο». Ο διάλογος επαναλαμβάνεται αρκετές φορές και… δυστυχώς σ΄αυτό το σημείο ο προφορικός λόγος «ειρωνεύεται» τον γραπτό που δεν μπορεί να περιγράψει την σκηνή… γι αυτό . και _