Γιάννης Παπαϊωάννου: “Μες της πόλης τα στενά” ή “Καραπιπερίμ”

[elenh (Ελένη)]

Για το τραγούδι “Μες της πόλης τα στενά” ή “Καραπιπερίμ”

Το τραγούδι αυτό ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1952 από την Parlophone Ελλάδας, (Β, 74259) με τους Χασκίλ - Ευγενικό - Ταμπάκη στο όνομα των Σπ. Περιστέρη και Γ. Παπαϊωάννου, ο οποίος παίζει και μπουζούκι στην ηχογράφηση αυτή.

Κυκλοφόρησε δεύτερη φορά από την εταιρεία Αμερικής Nina (N 607) με τον τίτλο “Καραπιπερίμ” με τους Τζ. Αποστόλου και Ρ. Ντάλλια , αυτή τη φορά στο όνομα του Παπαϊωάννου, ο οποίος έκανε και τη διασκευή.
Υπήρξαν στη συνέχεια και άλλες επανεκτελέσεις αυτού του τραγουδιού.

Πριν από λίγο καιρό, οι κληρονόμοι του Σπύρου Περιστέρη και του Μίνωα Μάτσα έκαναν αγωγή στα παιδιά του Παπαϊωάννου, υποστηρίζοντας ότι το τραγούδι είναι πρωτότυπη δημιουργία του Περιστέρη (μουσική) και του Μάτσα (στίχοι), ζητώντας και πολλές χιλιάδες ? ως αποζημίωση ή διαφυγόντα χρήματα…
Επρόκειτο να γίνει η δίκη στις 10 Φεβρουαρίου, αλλά ζήτησαν αναβολή οι ενάγοντες. Δέν ξέρω αν προσδιορίστηκε νέα δικάσιμος και για πότε.

Και τα ερωτήματα που προκύπτουν…
Γιατί , όσο ζούσε και ως το 1966 που πέθανε, δεν διεκδίκησε την πατρότητα του τραγουδιού αυτού ο Περιστέρης ;
Ήταν ποτέ δυνατό ένας τραγουδοποιός - εκείνη την εποχή μάλιστα - να οικειοποιείτο έτσι εύκολα δημιουργία του ίδιου του μαέστρου της εταιρείας στην οποία εργαζόταν και να σιωπήσει ο μαέστρος, ο παντοδύναμος, της εταιρείας ;
Ο Παπαϊωάννου, με τις τόσες τεράστιες επιτυχίες , δεν έχει κατηγορηθεί ποτέ για ιδιοποίηση ξένου τραγουδιού, όλοι οι παλιοί μιλούσαν με απόλυτο σεβασμό γι’ αυτόν. Εξάλλου, δεν διεκδίκησε την πατρότητα του συγκεκριμένου τραγουδιού ποτέ, μόνο τη διασκευή του από την ηχογράφηση στην αμερικάνικη εταιρεία.
Πάμε τώρα στο Μάτσα, που διεκδικεί τη στιχουργία.
Ένα τέτοιο τραγούδι με αφθονία τούρκικων λέξεων, ήταν δυνατό να γραφεί από κάποιον που δεν γνώριζε τουρκικά, καθότι καταγόταν από την Πρέβεζα ;
Τουλάχιστον, ο Περιστέρης ή ο Παπαϊωάννου, λόγω καταγωγής, ήξεραν τη γλώσσα, ο Μάτσας όμως από πού έμαθε τουρκικά ;

Το πιο πιθανό, βέβαια, είναι πως το τραγούδι αυτό ανήκει στα παραδοσιακά.
Ο Παπαϊωάννου το θυμόταν ίσως και συμπλήρωσε - ολοκλήρωσε στιχουργικά και το πέρασε στο όνομά του μουσικά ο Περιστέρης.

Αλλά, να ζητούνται - και μάλιστα και αναδρομικά - πνευματικά δικαιώματα στο όνομα των συγκεκριμένων, είναι ανήκουστο…

Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον η εκδίκαση της υπόθεσης αυτής, μια και η έκβασή της θα αποτελέσει ίσως την απαρχή και για άλλες διεκδικήσεις μια και περίεργοι “στιχουργοί” από το πουθενά αρχίζουν να παρουσιάζονται τελευταία.

[ioanna (Ιωάννα)]

Πολύ καλά έκανες Ελένη και ασχολήθηκες με το θέμα… Η υπόθεση “μυρίζει” και “μπάζει” από παντού, όπως φαίνεται…

Η ηχογράφηση του τραγουδιού για πρώτη φορά γίνεται με τον τίτλο “Μες στης Πόλης τα στενά” με τους κωδικούς Parlophone Β 74259, και αριθμό μήτρας (ηχογράφησης) GO 4665.
Με δεδομένο πως έχουμε την ημερομηνία ηχογράφησης του τραγουδιού ΒΟΛΤΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ του Τσισάνη για τα μέσα Απρίλιου 1952, GO 4655, η ηχογράφηση του αναφερόμενου τραγουδιού είναι μέσα στο Μάιο του '52.

Αυτά τα επισημαίνω για τη διόρθωση του ποστ σου, περί συμμετοχής τού Παπαϊωάννου στην ηχογράφηση…
(εκτός αν έχεις αποδεικτικά στοιχεία…).
Και το σημειώνω αυτό λόγω των βιβλιογραφικών αναφορών πως: ο μπαρμπα-Γιάννης εκείνη την περίοδο κάνει εμφανίσεις στην Κωνσταντινούπολη.
Που σημαίνει :
άλλη μια “εξαπάτηση” του Παπαϊωάννου, λόγω απουσίας του.

Το τραγούδι, σύμφωνα με τις μαρτυρίες στην Ελλάδα το έκανε γνωστό ο μπαρμπα-Γιάννης, διασκευάζοντας και προσαρμόζοντας τους αρχικούς τουρκικούς στίχους στα ελληνικά γούστα και δεδομένα της εποχής του.
Σύμφωνα με την προσωπική μου έρευνα, σε αρχεία δίσκων στις μουσικές βιβλιοθήκες ανά τον κόσμο, αποτελεί διασκευή τούρκικου παραδοσιακού τραγουδιού (Halk Müziği) ή γενικώς προφορικό δάνειο ανωνύμου δημιουργίας (Türküleri, türkü sözü, türkü hikayesi) τής ευρύτερης περιοχής της Ανατολίας (κυρίως Orta Anadolu). Και το συναντάμε σε πολλές παραλλαγές στίχων και μουσικής, ανάλογα την περιοχή (π.χ. Καππαδοκία, Aksaray, Malatya, Erzurum κ.α.).
Σαφώς και έδωσα όλα αυτά τα στοιχεία στην οικογένεια… (καθώς και αρκετά άλλα…).

Το τραγούδι, για τους συλλέκτες και ερευνητές, αλλά και για όλους τους ακροατές, ήδη από την δεκαετία τού 1950 μέχρι σήμερα, θεωρείται ότι δικαιωματικά ανήκει στον Γιάννη Παπαϊωάννου, ως ο πρώτος που το διασκεύασε και το εκτελούσε στην ελληνική του απόδοση και ουδέποτε αυτό αμφισβητήθηκε, είτε στις μαρτυρίες, είτε στην βιβλιογραφία, είτε στις επανακυκλοφορίες από νεότερες δισκογραφικές εταιρίες.

Τώρα, τι θέλουν οι κληρονόμοι των σεβαστών αποθανόντων ξαφνικά, ο Αλλάχ μόνο γνωρίζει !!!

[Kostas_tm]

Αυτή η δίκη, όταν και εάν τελικά γίνει, ίσως να έχει ενδιαφέρον για έναν ακόμα λόγο: Τα επιχειρήματα των αντιδίκων μοιραία θα αναφερθούν στην ουσία και την ιστορία. Φαντάζομαι ότι θα χρειαστεί έρθουν μάρτυρες που θα αναφερθούν σε ιστορικά μουσικά γεγονότα καθώς και στην καριέρα των Μάτσα - Περιστέρη σαν συνθέτες επιτυχιών με μεγάλη κυκλοφορία.
Ετσι δεν είναι;
:108:

[nikos_politis (Νίκος Πολίτης)]

Αλήθεια, μήπως ξέρει κάποιος τί απέγινε τελικά;

(δικαστικώς, εννοώ)

[fotis_anikanopoihtos (Φώτης Χατζίδης)]

@elenh

Το τραγούδι αυτό ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1952 από την Parlophone Ελλάδας, (Β, 74259) με τους Χασκίλ - Ευγενικό - Ταμπάκη

Ελένη μέχρι εδώ είναι σωστά αυτά που γράφεις, αλλά…

@elenh

στο όνομα των Σπ. Περιστέρη και Γ. Παπαϊωάννου, ο οποίος παίζει και μπουζούκι στην ηχογράφηση αυτή.

αυτό δεν προκύπτει από την ετικέτα του δίσκου. Ο Γιάννης Παπαϊωάννου δεν έχει καμιά συμμετοχή όπως σωστά γράφει και η Ιωάννα σε αυτό…

@ioanna

Η ηχογράφηση του τραγουδιού για πρώτη φορά γίνεται με τον τίτλο “Μες στης Πόλης τα στενά” με τους κωδικούς Parlophone Β 74259, και αριθμό μήτρας (ηχογράφησης) GO 4665.
Με δεδομένο πως έχουμε την ημερομηνία ηχογράφησης του τραγουδιού ΒΟΛΤΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ του Τσισάνη για τα μέσα Απρίλιου 1952, GO 4655, η ηχογράφηση του αναφερόμενου τραγουδιού είναι μέσα στο Μάιο του '52.

Αυτά τα επισημαίνω για τη διόρθωση του ποστ σου, περί συμμετοχής τού Παπαϊωάννου στην ηχογράφηση…

Όμως η ίδια η Ιωάννα, λίγο μετά γράφει ότι

@ioanna

Το τραγούδι, σύμφωνα με τις μαρτυρίες στην Ελλάδα το έκανε γνωστό ο μπαρμπα-Γιάννης, διασκευάζοντας και προσαρμόζοντας τους αρχικούς τουρκικούς στίχους στα ελληνικά γούστα και δεδομένα της εποχής του.

Μα αφού δεν έχει καμιά συμμετοχή στην αρχική (πρώτη) ηχογράφηση, πως διασκεύασε και προσάρμοσε τους αρχικούς Τουρκικούς στίχους όπως λέει, παραπάνω, η Ιωάννα.

Έτσι αυτό …

@ioanna

Το τραγούδι, για τους συλλέκτες και ερευνητές, αλλά και για όλους τους ακροατές, ήδη από την δεκαετία τού 1950 μέχρι σήμερα, θεωρείται ότι δικαιωματικά ανήκει στον Γιάννη Παπαϊωάννου, ως ο πρώτος που το διασκεύασε και το εκτελούσε στην ελληνική του απόδοση και ουδέποτε αυτό αμφισβητήθηκε, είτε στις μαρτυρίες, είτε στην βιβλιογραφία, είτε στις επανακυκλοφορίες από νεότερες δισκογραφικές εταιρίες.

Δεν είναι αληθές, γιατί η ίδια η Ιωάννα μας είπε πιο πριν ότι η πρώτη ηχογράφηση και κυκλοφορία, έγινε από την Parlophone, με τους Χασκίλ - Ευγενικό - Ταμπάκη. Όπως θα δούμε στην ετικέτα του δίσκου αυτού, ο Γιάννης Παπαϊωάννου δεν έχει καμία συμμετοχή στο τραγούδι, το οποίο, είναι του Σπ.Περιστέρη, ο οποίος έχει και την διεύθυνση της Ορχήστρας.

Ο Μίνως Μάτσας δεν υπάρχει στην ετικέτα του δίσκου.

Συνοψίζοντας.

Η πρώτη εκτέλεση και κυκλοφορία του τραγουδιού, σε δίσκους 78 στροφών, γίνεται από την Parlophone με αριθμό κυκλοφορίας, Β-74259 και αριθμό ηχογράφησης (μήτρας) GO-4665. Ηχογραφήθηκε ή τον Απρίλιο του 1952 ή τον Μάϊο της ίδιας χρονιάς.

Η ετικέτα του δίσκου με τα πλήρη στοιχεία είναι η παρακάτω.

Πως εμπλέκεται ο Γιάννης Παπαϊωάννου με το τραγούδι;

Το έγραψε η Ελένη.

@elenh

Κυκλοφόρησε δεύτερη φορά από την εταιρεία Αμερικής Nina (N 607) με τον τίτλο “Καραπιπερίμ” με τους Τζ. Αποστόλου και Ρ. Ντάλλια , αυτή τη φορά στο όνομα του Παπαϊωάννου, ο οποίος έκανε και τη διασκευή.

Με την διαφορά ότι το τραγούδι δεν κυκλοφόρησε στο όνομα του Παπαϊωάννου. Ο μπάρμπα-Γιάννης είχε μόνο την διεύθυνση της ορχήστρας. Η δισκογραφική εταιρεία ΝΙΝΑ, στην οποία κυκλοφόρησε το τραγούδι, δεν σημείωσε στην ετικέτα του δίσκου, τον δημιουργό του τραγουδιού. Αυτό, ίσως έκανε πολλούς να πιστεύουν, ότι το τραγούδι είναι του Παπαϊωάννου.

Η ετικέτα του δίσκου είναι η παρακάτω.

Η ηχογράφηση της Parlophone, έκανε και δεύτερη κυκλοφορία, αυτή τη φορά για την Τουρκική ODEON, με τα στοιχεία στην ετικέτα να είναι ίδια με αυτά της πρώτης κυκλοφορίας στην Parlophone. Η ODEON και η Parlophone ήταν ένα και το ίδιο. Ηχογραφούσαν δηλαδή από το 1935 μέχρι και το 1960 με τους ίδιους αριθμούς μήτρας (ηχογράφησης).

Τα παραπάνω στοιχεία, αφορούν αποκλειστικά και μόνο την δισκογραφία των 78 στροφών. Αν υπάρχουν άλλα στοιχεία, διαφορετικά από αυτά που μας λένε οι ετικέτες των δίσκων, εδώ είμαστε να τα συζητήσουμε.

@nikos_politis

Αλήθεια, μήπως ξέρει κάποιος τί απέγινε τελικά;

(δικαστικώς, εννοώ)

Θα έχει αξία να μάθουμε που κατέληξε το θέμα.