Βιβλίο κατασκευής μπουζουκιού; (2002)

Geia sas paidia,

kserei kaneis an yparxei biblio pou na pragmateuetai tin kataskeuei tou bouzoukiou. Pou na perigrafei analytika kai pedagogika pos diladi kataskeuazeis ena bouzouki? Euxaristo.

Δυστυχώς Γιάννη δεν υπάρχει απολύτως τίποτα βιβλιογραφικά που να αφορά την κατασκευή του μπουζουκιού.

Σώτο,

μήπως θα 'πρεπε να αρχίζεις να σκέφτεσαι τη συγγραφή του πρώτου βιβλίου? Σίγουρα θα το αγοράσει τουλάχιστον όλο το forum…

Κάποια στιγμή ίσως , όταν θα έχω κατασταλάξει και θα είμαι έτοιμος σκέφτομαι μια παρουσίαση όλης της οικογένειας των εξαχόρδων.

<FONT SIZE="+2"><FONT FACE=“SYMBOL”>Bale kai thn kiqara mesa alloiwV den xanarcomai gia probatina sta karbouna. PantwV sobara qa eprepe na to grayeiV auto to biblio, eisai o pio katallhloV anqrwpoV cilia ta ekato, kai mallon prepei na to xekinhseiV apo twra.
-Shmera Swthrakla eskiseV. EipeV apaicta pragmata. Eidika ekeinoV o glukoV pappoulhV polu mou arese!
Na ste oloi kala
StaqhV</FONT></FONT>

Μπορεί κάποιος να βοηθήση με πληροφορίες για τον τρόπο κατασκευής του σκάφους του μπουζουκιού και του μπαγλαμά? Επίσεις το ιδανικό μήκος χορδής και τον αριθμό των συνδέσμων για τον τζουρά και τον μπαγλαμά? Προσπαθώ να κατασκευάσω λαικά όργανα απο μόνος μου και θα ήμουν υπόχρεως σε όποιον μπορεί να βοηθήση.

(Σώτος Ηλιόπουλος)
<FONT FACE=“Courier New”>Το να φτιάξεις ένα μουσικό όργανο, εκτός από μεράκι και νταλγκά , θέλει αρκετή ταλαιπωρία και πειραματισμούς μέχρι να βγει κάποια άκρη.Πρώτα απ όλα χρειάζεσαι κάποια εργαλεία : δυό σκαρπέλα , μια μέγγενη, ένα καλό πριόνι , μια πλάνη χειρός , μια ράσπα κοφτερή και μια μέτρια, ένα τρυπάνι και άλλα μικροκαβλιτζέκια(γυαλόχαρτα, κοπίδια, στέλλα κλπ???).
Αρχικά χρειάζεται να γνωρίζεις στοιχειωδώς την γεωμετρία του οργάνου , καλό είναι να πάρεις δανεικό κάποιο καλό όργανο από ένα φίλο να το μετρήσεις με απόλυτη ακρίβεια και να σχεδιάσεις σε χαρτί σε κλίμακα 1/1 όλες τις όψεις του που θα αποτελέσουν οδηγό για τις μετέπειτα εργασίες σου. Αρχίζοντας από την κατασκευή του σκάφους έχεις δύο λύσεις , η πρώτη αφορά μόνο τον μπαγλαμά και τον τζουρά και είναι το σκαφτό σκάφος .Τα κατάληλα ξύλα είναι : Φλαμούρι (ευκολόσκαφτο και χωρίς ρόζους) κελεμπέκι (σφένδαμος)η μουριά(κορυφαίος ήχος αλλά γαμημένο ξύλο , δύσκολο ).Αρχικά σχεδιάζεις το περίγραμμα του σκάφους στην επιφάνεια του ξύλου το κόβεις , σχεδιάζεις πάνω την πλαινή όψη ξανακόβεις και με τις ράσπες δίνεις το εξωτερικό σχήμα του σκάφους .Το επόμενο βήμα είναι να σκάψεις το κούφιο δηλ τον χώρο που θα είναι το ηχείο του σκάφους , σκοπός σου είναι η απόλυτη συμμετρία και η απόλυτα λεία επιιφάνεια.Η δευτερη λύση αφορά τον μπαγλαμά τον τζουρά και το μπουζούκι και είναι η κατασκευή σκάφους με ντούγες , αυτό ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ να το φτιάξεις μόνος σου όσο και καλός να είσαι γιατί θέλει καλούπι , λεπτά ξύλα(3-4mm) αλλά και κάποια γνώση για να γυρίσεις τα ξύλα και να τα εφαρμόσεις τέλεια , οι ντούγες αρχικά κόβονται σαν λωρίδες με εξαίρεση την ντουγαμάνα και τις πλαινές και καρφώνονται αφού τους δώσουμε το σωστό σχήμα για να εφάπτονται τέλεια , ανάμεσα τους μπαίνουν αλλα λεπτά φιλέτα ξύλου για να κλείσουν κάθε κενό .Οι ντουγες καρφώνονται πάνω στο καλούπι αλλά μόνο στα άκρα τους για να μην γεμίσουμε το όργανο τρύπες.Στο σημείο που το καλούπι κάνει την γωνία που θα μπεί το μπράτσο τοποθετείται ο τάκος δηλαδη ένα κομάτι φλαμούρι που συμπληρώνει το σχήμα του κάφους .Στον τάκο γίνεται η υποδοχή που μπαίνει το μπράτσο (τύπου χελιδονοουράς).Στα σκαφτά δεν υπάρχει τάκος αλλά αφήνουμε ένα μπροστινό κομάτι ασκαφτο για να φυτέψουμε το μπράτσο.Ακολουθεί η κατασκευή του καπακιού , και του χεριού με το καράβολο. Στο μπουζούκι το καπάκι πρέπει να είναι έλατο με στενά νερά, τέτοιο βρίσκεις στον Στεφανίδη στην ζωοδόχου πηγής,στον Στασινό στην βερανζέρου και στον Κωνσταντέλο στην πάρνηθος στην Ανω κυψέλη.Στον τελευταίο θα βρεις και ποιοτικά ξύλα μαζί με συμβουλές και τιμές καλούτσικες. Εκεί αρχίζει η περιπέτεια ,το καπάκι γίνεται από ένα ξύλο που έχει σχιστεί στην μέση και έχουν προκύψει απ αυτό δυό ολόιδια κομάτια που κολιούνται στην ραφή ,το χέρι πρέπει να κολληθεί από δυο κομμάτια φλαμούρι ή κελεμπέκι και μια κόντρα εβένου στην μέση , να γίνει μια τραπεζοειδής τομή στον τάκο του σκάφους θηλυκιά και μια αρσενική όμοια στο σημείο που μπαίνει το χέρι μες το σκάφος, κατόπιν να κολληθεί το καράβολο υπό γωνία στο μπράτσο .Πρώτα κόβουμε το καπάκι στο σχήμα του σκάφους κατόπιν κολλάμε πάνω του τα καμάρια (τρία υποστηρίγματα , χρησιμοποίησε ένα καθρεφτάκι με ένα σύρμα για να δεις το πάχος και την απόσταση που έχουν στο μοντέλο σου) Κάνουμε την τρύπα και κολλάμε το καπάκι πάνω στο σκάφος .
Μετά κόβουμε τον έβενο στα μέτρα που θέλουμε για την ταστιέρα και υπολογίζουμε το πάχος του έτσι ώστε να έχουμε ικανοποιητικό ύψος για τον κάτω καβαλάρη και τον κολλάμε πάνω στο χέρι , το οποίο έχουμε ήδη φροντίσει να έχει μια μικρή κλίση προς τα πίσω και τον τρίβουμε με γυαλόχαρτο από πολύ μικρό νούμερο έως 1200 η αν έχουμε εμπιστοσύνη στα χέρια μας τον πλανίζουμε με μια καλή πλάνη χειρός. Κατόπιν δίνουμε σχήμα στο μπράτσο με την πλάνη (άλλη μικρή πλάνη που μοιάζει με τιμόνι ποδηλάτου )και την ράσπα…
Το επόμενο βήμα είναι να βρούμε την κλίμακα μας και να ζωγραφίσουμε με μολύβι τα τάστα πάνω στον έβενο μετά βάζουμε τους οδηγούς (τελείες) με το τρυπάνι και την πάστα (προστατευτική επιφάνεια από γαλάλιθο) στο καπάκι εκεί που θα φεύγει η πένα. Κόβουμε τα τάστα ι καρφώνουμε τα σιδεράκια και τρυπάμε το καράβολο για να μπουν τα κλειδιά , περνάμε όλο το όργανο με την σειρά από τα γυαλόχαρτα
Για να γυαλίσει και το λουστράρουμε με γάζα και γομαλάκα. Λιμάρουμε τα τάστα έτσι ώστε να μην κόβουν και να μην γλύφουν τις χορδές
Φτιάχνουμε τους καβαλάρηδες από κόκαλο και έβενο τον κάτω και από σκέτο κόκαλο τον πάνω , βιδώνουμε την χελώνα (χορδοστάτη) και την κλειδιέρα περνάμε τις χορδές εάν όλα έχουν γίνει σωστά σε λίγους μήνες το όργανο μας θα έχει δείξει περίπου τον ήχο του
Πρέπει να είσαι πολύ μάστορας για να βγάλεις με τη μία καλό όργανο.Οσον αφορά την κόλλα εγώ βάζω ατλακολ κοινή για ξύλα ,
Μεγάλη σημασία για τις κολήσεις έχουν οι τέλειες επιφάνειες επαφής.Το ιδανικό μήκος χορδής για το μπουζούκι είναι 67cm για τον μπαγλαμά 34cm και για τον τζουρά 62cm.O αριθμός των τάστων δεν έχει σημασία , βάλε όσα σου χωράνε μέχρι το τέλος της ταστιέρας.
Εάν θες να ρωτήσεις κάτι στείλε μήνυμα e mail :danhil35@hol.gr</FONT>

Σώταρε,
όχι επειδή είσαι φίλος και αδερφός, αλλά επειδή είναι αλήθεια:

ΠΑΛΙ ΕΔΩΣΕΣ ΡΕΣΤΑ…

Ακόμα και για μας που δεν αποσκοπούμε στην κατασκευή ενός μπουζουκιού, όλα αυτά είναι πολύ χρήσιμα για να ξέρουμε πως περίπου προέκυψε αυτό που κρατάμε…

Φιλε Σώτο, σου είμε υπόχρεος. Πραγματι είναι πολυ διαφωτιστικά όλα αυτά που έγραψες. Επέτρεψε μου αν εχω και άλλες απορίες να σε ξαναενοχλήσω.
Σε Ευχαριστώ πολύ.
Αυγουστής.

Φίλε Σώτο κάλησπέρα. ¨Εχω λύση τις απορίες μου σχετικά με τα ξύλα. Το κελεμπέκι η σφένδαμνος εισάγετε απο την Αμερικανική ήπειρο και το φλαμούρι ( TILIA AMERIKANA) η Basswood εισάγετε επισεις απο την αμερικανική ήπειρο. Η μεγάλη μου απορία είναι αυτή: αφού μιλάμε για την κατασκευή Ελληνικών παραδοσιακών οργάνων δεν είναι καλύτερα να χρησιμοποιούμε Ελληνικά ξύλα? Δεν είναι καλύτερα να επιμένουμε στη παράδοση με τα όποια μειονεκτήματα της και να φτιάξουμε ελληνικά όργανα όπως τα έφτιαχναν παλιά παρά να χρησιμοποιήσουμε (ξένα) ξύλα?
Για το καπάκι για παράδειγμα γιατί πάντα έλατος και όχι καθαρό ελληνικό κυπαρίσι με πυκνά νερά? πιά τα μειονεκτήματα.
Αυτά σαν σκέψεις κάποιου που δεν ξέρει πολλά απο κατασκευή οργάνων αλλά κάτι ξέρει απο ντόπιο ξύλο.

Φίλε Αυγουστή γεια χαρά
Η επιλογή των ξύλων για έναν οργανοποιό είναι καθαρά υποκειμενική υπόθεση , όλα τα ξύλα έχουν κάτι διαφορετικό να σου πούν. Το φλαμούρι είναι ξύλο που το βρίσκουμε συχνά στις περιοχές της ηπείρου και το σφενδάμι επίσης απλά οι αμερικάνοι έχουν ξύλα απο δικά τους δέντρα που τα βρίσκεις ευκολότερα στο εμπόριο.
Οσον αφορά το κυπαρίσι και την αγριοαχλαδιά χρησιμοποιούνται συχνά στα σαντούρια απο παράδοση.
Δεν είναι ανάγκη να πάρεις αμερικάνικο έλατο για το καπάκι απλά για να βρείς τέτοιο κομμάτι απο ελληνικό έλατο πρέπει
Να χαλάσεις καμμιά ντουλάπα της γιαγιάς σου η καμμια παλιά σερβάντα που το είχαν για πάτους στα συρτάρια και στα εσωτερικά ράφια.Το πιο συνηθισμένο καπάκι είναι το καναδέζικο έλατο που λόγω τεράστιας διαμέτρου δίνει τα μεγάλα καθαρά κομμάτια που χρειαζόμαστε.Υπάρχουν αρκετά site στο internet που εμπορεύονται ξυλεία οργανοποιίας και μπορείς να βρείς ότι χρειάζεσαι.Τεράστια προυπόθεση είναι τα ΣΤΕΓΝΑ ξύλα.
Τον κέδρο μην τον χαραμίσεις για μπουζούκι , προς θεού , για να κάνεις μονοκόματο χέρι με καράβολο χαραμίζεις ένα τεράστιο κομμάτι ξύλου για μα πετύχεις την γωνία ενώ θα ήθελες μονάχα δυο κομματάκια και λίγη κόλλα , το σκαφτό μπουζούκι μην το συζητάς , θέλεις ένα τεράστιο ξύλο και είναι πολύ δύσκολο και χωρίς λόγο , υπάρχουν σκαφάδες που τα φτιάχνουν και εάν χρειαστεί μπορούμε να βρούμε σκάφος από θαυμάσια καρυδιά με 90-100 ευρώ.

http://www.exoticwoods.com

Πριν μερικούς μήνες μου μπήκε η ιδέα να κατασκευάσω μια κιθάρα (όλα τα όργανα που βρήκα στο εμπόριο δεν με ικανοποίησαν ούτε κατά 50%, κι επιπλέον είχα επιβαρύνει και το βαλάντιο μου με την αγορά μιας κιθάρας που μόνο στις διαφημίσεις ήτανε καλή). Βγήκα λοιπόν τσάρκα στο Διαδίκτυο για να βρω ξυλεία. Με χαρά διαπίστωσα ότι υπήρχε διαθέσιμο οποιοδήποτε κομμάτι ήθελα να αγοράσω. Κατέβασα εικόνες, τιμοκαταλόγους, οδηγίες κατασκευής και είπα ότι ήμουν έτοιμος να ξεκινήσω γι αυτό προχώρησα στο… ταμείο.

Ε λοιπόν, μάγκες και μάγκισσες, όταν βγήκε η τελική σούμα κατάλαβα ότι θα έπρεπε να πουλήσω και το σώβρακο για να πάρω αυτά που χρειαζόμουν. Και μάλιστα με όλους τους κινδύνους που συνεπάγεται ένα τέτοιο εγχείρημα (θα ήταν αδύνατο να πετύχουν όλα τα κομμάτια του οργάνου από την πρώτη, αγοράζεις χωρίς να αγγίζεις και να βλέπεις πραγματικά αυτό που παίρνεις κ.λ.π.). Γι αυτό άφησα τα εν λόγω καλούδια για τους Αμερικάνους (αφού έτσι κι αλιώς μας πήραν για Αμερικανάκια).

ʼποψη μου είναι ότι το πιο σοφό για τέτοια εγχειρήματα είναι να βρεις ντόπια ξύλα φθηνότερα (όχι engleman spruce και τα τοιαύτα) απλά και μόνο για να κάνεις το κέφι σου κατασκευάζοντας ένα οργανάκι και να φυλάξεις τα ευρά για να τ’ ακουμπήσεις σε μια καλή αγορά οργάνου.

Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα κι αν όλα πάνε πρίμα στην κατασκευή μας, ο ήχος μπορεί να μοιάζει ότι βγαίνει από… πιθάρι.

Υπάρχει και η μέση λύση όπου παίρνεις ένα μεταχειρισμένο όργανο σε κακά χάλια αλλά σε τιμή ευκαιρίας και προσπαθείς να το ξαναφτιάξεις απλά και μόνο για να νιώσεις τη χαρά της δημιουργίας και για να εντοπίσεις ποια σημεία πρέπει να προσέξεις όταν θα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη… συγγνώμη, για τα καταστήματα ήθελα να πω.

ʼκυρο για τα ευρά. Φύλαξε τις λίρες σου.

<FONT FACE=“SYMBOL”>Auto gia tiV lireV… akuro… gia ta
dollaria hJela na pw, to epibebaiwnei kai …o
NearcoV?</FONT>

Μπαγιόκο μάλον σε λάθος μαγαζί κοιταξες
Καπάκι Σιτκα Ελατο 6705103 classic 3A 18.45 $
Μπράτσο 5 x 1-1/4 x 30 HARD MAPLE 043 27.24 $
Ταστιέρα 03000101 Ebony Black 15.18 $
(WWW.EXOTICWOODS.COM)
Δηλαδή 60 $ για όλα τα κομμάτια και βάλε και καμμια 5$ για το κομμάτι της μουριάς σε κανά μαγαζί που έχει ξυλεία για πλοία (ΣΟΒΑΡΟΛΟΓΩ)
για να κόψεις τις ντούγες του σκαφούς έφτασες τα 65$ για “επώνυμα” ξύλα.
Μιλάω πάντα για μπουζούκι

Χε! χε! Καλό αυτό Domenica!

Πέρα όμως από τα αστεία, ο Νέαρχος (τον οποίο “γνωρίζω” μόνο από τα κείμενα και τις εμφανίσεις του στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο) απέχει παρασάγκας από πολλούς άλλους συγγραφείς, “ρεμπετολόγους” και δε συμμαζεύεται γιατί τις θέσεις του τις διακαιολογεί με επιχειρήματα.

Προς Σώτο: Κάτσε να βρω τον τιμοκατάλογο που κατέβασα τότε για σύγκριση. Μιλάμε για πραγματικούς συναδέλφους του Μάρκου: Eκδορείς!!!

<FONT FACE=“SYMBOL”>Kai poioV dhlwse <<rempetologoV>>
(akou!) agori mou! Alloi dhlwsan suggrajeiV
…biograjiwn!!! PantwV, kai monaca h sugkrish
me tima!</FONT>

Domenica, κορίτσι μου! Τα 'χεις μπλέξει τα πράγματα. Το πιο πάνω posting δεν έχει να κάνει τίποτα με σένα (εκτός αν είσαι συγγραφέας ή “ρεμπετολόγος” πράγμα το οποίο ομολογώ ότι αγνοούσα παντελώς).

Σχολίασα απλώς το χιούμορ σου για το “αν συμφωνεί ο Νέαρχος”.

<FONT FACE=“SYMBOL”>Kala bre Mpagioko…pwV kaneiV
etsi…graye laJoV! Me mperdeye aplwV auth h
sugkrish tou Nearcou me loipouV
<<rempetologouV kai de summazeuetai>>
(kai suggrajeiV …biograjiwn Ja proseJeta
egw), etsi, mera meshmeri mesa sta sjageia
PeiraiwV, panw pou xetomariazame kiolaV!!!

PantwV, pera apo ta asteia, kaneiV pote den
amjisbhthse thn axiopistia tou Nearcou, laJoV
katalabeV! </FONT>