Απόκριες στη Σίφνο

Τύχη αγαθή, η εορτή του Αγ. Βαλεντίνου πέφτει αρκετά συχνά μέσα στις Απόκριες. Παλιά στη Σίφνο τις Απόκριες διοργάνωναν «χοροεσπερίδες» στις οποίες όμως δεν διασκέδαζαν με τα παραδοσιακά όργανα (βιολί-λαούτο). Οι χορευτές πιάνονταν «αλά μπρατσέτα» και πρακτικά βάδιζαν σε κυκλική τροχιά. Στο χορό αυτό αποδίδονταν αυτοσχέδια τετράστιχα-μαντινάδες (στη Σίφνο οι μαντινάδες αποκαλούνται «ποιητικά»). Τα τετράστιχα αυτά αποδίδονταν με μια αργόσυρτη μελωδία. Καταγραφή της μελωδίας αυτής υπάρχει στη
συλλεκτική έκδοση με τραγούδια της Σίφνου του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου Μέλπως Μερλιέ.

Η θεματολογία ήταν συνήθως εύθυμη, με σκωπτική και σαρκαστική διάθεση όπου ο ένας πείραζε τον άλλο. Ως συνήθως στις περιπτώσεις αυτές κάποιοι είχαν την ικανότητα να πλέκουν ιδιαίτερα όμορφα και εύστοχα στιχάκια και αρκετοί τέτοιοι «ποιητάδες» έχουν γίνει θρύλος στο μικρόκοσμό μας. Από τέτοιες χοροεσπερίδες πολλά «ποιητικά» έχουν μείνει στη μνήμη της τοπικής κοινωνίας και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά προφορικά. Καταγραφή τέτοιων τετράστιχων από την προπολεμική περίοδο, συνοδευόμενη μάλιστα από την ιστορία κάθε ενός (ποιος ή ποια, πού, πότε, γιατί το είπε) έχει κάνει ο αείμνηστος Ν. Σταφυλοπάτης:
(http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=3388587&publDate=25/5/2006)
Οι χοροί γινόταν σε σπίτια με μεγάλες σάλες. Το μενού ήταν λιτό και περιλάμβανε κρασάκι και ξηρά καρπά (στραγαλάκια κλπ). Με άλλα λόγια δεν γινότανε τα συνήθη μεγαλοπρεπή τσιμπούσια με τα οποία είναι συνδεδεμένη η Αποκριά. Το έθιμο αυτό πρέπει να έσβησε γύρω στο ’50. Τα κατοπινά χρόνια, την περίοδο της Αποκριάς διοργανώνονται χοροί σε ταβέρνες αλλά όχι πια με τον ιδιαίτερο εκείνο τρόπο. Ακόμη θυμάμαι τη γιαγιά μου η οποία τέτοιες μέρες μου τραγουδούσε, στο συγκεκριμένο σκοπό, ένα τετράστιχο το οποίο εθεωρείτο ως χαρακτηριστικό των ημερών:
Καμήλες* ωραιότατες
ήρθανε στο χορό μας,
πρέπει να τις τιμήσουμε
είναι καλό δικό μας
*Καμήλα: ο μασκαράς, όπως αποκαλείται στη Σίφνο

1 «Μου αρέσει»