Ήχασα Μαντήλι

Ήχασα μαντήλι μ΄ εκατό φλουριά
κι έμαθα πως το ΄βρε μιά Μπουρνοβαλιά
κι έμαθα πως το ΄βρε φως μου μιά Μπουρνοβαλιά

Δώσ΄μου το μαντήλι, κράτα τα φλουριά
έμορφη, τσαχπίνα, γλυκιά μπουρνοβαλιά
έμορφη, τσαχπίνα, φως μου, κόρη του παπά

Είναι τσ΄αδελφής μου που το ΄χε στα προυκιά,
τση το ΄χε κεντημένο μιά Κουκλουτζαλιά
έμορφη, τσαχπίνα, φως μου, κόρη του παπά

Την Κυριακή παντρεύεται το ξερ΄ η γειτονιά
έμορφη, τσαχπίνα, γλυκιά μπουρνοβαλιά
έμορφη, τσαχπίνα, φως μου, κόρη του παπά

*Κουκλουτζαλιά είναι η γυναίκα από το ελληνικό χωριό Κουκλουτζά, κοντά στην Σμύρνη

Πολύ γνωστό τραγούδι των παραλίων της Μικράς Ασίας και της Λέσβου, στο ρυθμό του «βαρύ» Συρτού χορού σε ζευγάρια, στον οποίο έχουν προτίμηση οι χορευταράδες. Η μελωδία του χρησιμοποιήθηκε από τον Αρμένιο Ντιχράν Τσοχατζιάν στην οπερέτα «Λεμπλεμπιτζή Χορχόρ αγάς» γύρω στα 1880. Από τότε τραγουδιέται με διάφορα κείμενα στα Βαλκάνια και στην Τουρκία.
Δημοσιεύτηκε με κατάλογο παραλλαγών από τον Μάρκο Φ. Δραγούμη (85 δημοτικές μελωδίες από τα κατάλοιπα του Ν. Φαρδύ, 1991)
Οι στίχοι του τραγουδιού αναφέρονται στο μαντήλι, η απώλεια του οποίου θεωρείται κακός οιωνός και η εύρεση ανταμοίβεται με μεγάλο ποσό!
Παινεύει επίσης τις Μπουρνοβαλιές, οι οποίες ενέπνευσαν περισσότερο από κάθε άλλη Μικρασιάτισσα, στιχοπλόκους, λογοτέχνες και ποιητές.

«Στο καταγάλανο βάθος του γραφικού κόλπου της Σμύρνης έχει σταθεί στην κορυφή ενός υψώματος ο Μπουρνόβας, το ωραιότερο από τα χωριά/προάστια της ιωνικής νύφης, περίφημο για τα όμορφα κορίτσια του και τα λουλούδια του. Στο Μπουρνόβα, χωρίς καθόλου υπερβολή, δυσκολεύεται κανένας να ξεχωρίσει τις κοπέλες από τους ανθούς» *Σμύρνη, εκδ. Interamerican 1983).

Το τραγούδι έχει αρκετές παραλλαγές π.χ. το βρήκε μιά καλή κυρά, κόρη του παπά, Από την Αθήνα ως τον Πειραιά έχασα. . . κλπ. Επίσης, τραγουδιέται σε διαφορετικές μελωδίες ανάλογα με την περιοχή. Η πιό ενδιαφέρουσα κατά τη γνώμη μου είναι ένα οχτάρι χωρισμένο 2-3-3. δυστυχώς έχω χάσει το βιβλίο του Δραγούμη να ψάξω περισσότερο.

Πάντως κακός οιωνός θεωρείται το χάσιμο του μαντηλιού επειδή «είναι από χέρι», χαρισμένο και όχι αγορασμένο.