«Η Μουσική δεν είναι γένους θηλυκού;» της Έφης Αγραφιώτη

Μια μοναδική επισήμανση γι΄αυτό το βιβλίο:

δεν έχει αφιερώσει ούτε μια σειρά στο λαϊκό τραγούδι, στις τόσο σημαντικές παρουσίες γυναικών σ’ αυτό το είδος!

Και δεν εννοώ μόνο τραγουδίστριες, αλλά και στιχουργούς όπως π.χ. η τόσο σημαντική, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου…

Δεν σχολιάζω παραπέρα…:112:

Είναι αρκετές οι γυναικείες παρουσίες στο λαϊκό τραγούδι.

Ας αναφερθεί και η Λέλα Παπαδοπούλου, η ακορντεονίστρια.

Αν και ο τίτλος του βιβλίου προδιαθέτει για ένα γενικότερο αφιέρωμα στη γυναικεία παρουσία στη μουσική ζωή του τόπου μας, απογοητεύεται ο αναγνώστης από αυτό τον αναπάντεχο περιορισμό σε όλα τα άλλα είδη μουσικής, εκτός από το λαϊκό τραγούδι.

Εντάξει βρε κορίτσια, πιθανότατα η γυναίκα δεν αισθάνεται ασφαλής στο χώρο της λαϊκής μουσικής ή του ρεμπέτικου. Αυτό δεν είναι ανάγκη να εμποδιστεί από το να γράψει ένα βιβλίο με το συγκεκριμένο τίτλο, στο οποίο να εκθέτει όλα όσα θέλει να εκθέσει. Μπορεί μάλιστα το βιβλίο να είναι και ενδιαφέρον, αν και εγώ προσωπικά, τουλάχιστο, δεν θα μπορέσω να εκφράσω γνώμη…

Μην μας διαφεύγει ότι, για πάρα πολλούς καλλιτέχνες της μουσικής, το ρεμπέτικο ή η λαϊκή μουσική δεν είναι το κέντρο του κόσμου…

εξάλλου γιατί να ασχοληθεί με το πιο ανδροκρατούμενο είδος απ’όλα; ούτε μια συνθέτρια, μόνο μία στιχουργός (παπαγιαννοπούλου), και δυο οργανοπαίχτριες (μαργαρώνη και παπαδοπούλου). άντε και κανα-δυο ακόμα που μου διαφεύγουν.
αυτό που θα είχε ενδιαφέρον θα ήταν η διερεύνηση της συμμετοχής των γυναικών στην παραδοσιακή μουσική (και πάλι όχι στην οργανοπαιξία) σε εποχές/περιοχές που δεν έβγαιναν από το σπίτι…

Όπως ήδη “σκιαγράφησα”, δεν σκοπεύω να αγοράσω ή να διαβάσω το συγκεκριμένο βιβλίο. Μπορώ όμως να δηλώσω ότι αν, αν σκοπός του βιβλίου είναι να βασιστεί στην αυστηρά ουδέτερη πραγματικότητα ότι η μουσική είναι θηλυκού γένους, για να προβάλλει κάποια πρόσωπα με σημαντική παρουσία στη μουσική που τυχαίνει να είναι γυναίκες, θα διαφωνήσω εντονότατα. Θα έφτανα στο σημείο, αν διάβαζα το βιβλίο και επιβεβαιωνόταν κάτι τέτοιο, να αποδοκιμάσω έντονα αυτή τη σύνδεση. Φεμινισμός δεν είναι η ανταγωνιστική αντιπαράθεση γυναικών – ανδρών, είναι κάτι άλλο πολύ σημαντικότερο.

Τι περίπου είναι αυτό το βιβλίο;

Το βιβλίο πραγματεύεται τη γυναικεία παρουσία στη μουσική ζωή του τόπου μας.

Δεν τίθεται θέμα φεμινιστικής προσέγγισης ή μη.

Και ενώ καλύπτονται όλες οι εποχές / ρεύματα κλπ., δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην αντίστοιχη παρουσία γυναικών στο λαϊκό τραγούδι.
Δεν θεωρώ κέντρο του κόσμου το λαϊκό τραγούδι,
αλλά το ότι η συγγραφέας επιλέγει να αφήσει απέξω από την αναφορά της αυτή την πολιτισμικά πλούσια περίοδο της ελληνικής δημιουργίας
(ρεμπέτικο ή λαϊκό, όπως και να το ονομάσουμε)
εντυπωσιάζει… :112:

Εντάξει λοιπόν, αφού το ζήτησε και ο Περικλής, ας ρωτήσω κι εγώ και μάλιστα πιό συγκεκριμένα: Αναφέρεται η συγγραφέας του βιβλίου, με τον οποιοδήποτε τρόπο, στην ειδική σημασία του τίτλου του, κάπου μέσα στο κείμενο; αν ναι, με ποιόν τρόπο; Το ρωτάω αυτό γιατί, μη έχοντας διαβάσει το βιβλίο αλλά γνωρίζοντας ότι ασχολείται με τη γυναικεία παρουσία (και μόνο με αυτήν) στη μουσική μας ζωή, θεωρώ (ίσως εσφαλμένα) ότι η άποψη της συγγραφέως είναι κάτι σαν “Μιά και θηλυκού γένους είναι η μουσική, οι γυναίκες δικαιούνται περισσότερο από τους άντρες να μετέχουν της τέχνης αυτής”. Αν δεν είναι έτσι, καλό θα ήταν να επισημανθεί. Αν είναι, τότε βέβαια δεν θα συμφωνήσω, με τίποτα.

Όχι, δεν υπάρχει καθόλου αυτή η προσέγγιση.

Ισχύει ότι είπα στο #8:
“Ενώ καλύπτονται όλες οι εποχές / ρεύματα κλπ., δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην αντίστοιχη παρουσία γυναικών στο λαϊκό τραγούδι.”

Οπότε και έχετε δίκιο να δυσανασχετείτε. Θα μπορούσε απλά και μόνο να αναφερθεί στο είδος, σημειώνοντας ότι σίγουρα και εκεί θα υπάρχουν καλλιτέχνιδες με δράση και διάκριση, αλλά δεν της είναι αυτό το πεδίο τόσο γνώριμο ώστε να καταπιαστεί με συγκεκριμένες καλλιτέχνιδες.