Tony Klein: "Mortika: Rare vintage recordings from a Greek underworld"

ΓΙΑ ΣΑΣ ! ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΤΡΙΧΟΡΔΗ… ΧΡΟΝΙΑ!

ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 25 ΧΡΟΝΙΑ,ΜΗΛΗΣΑ ΣΤΟ ΤΗΛ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΝΥ ΚΕΙΝ [ΑΓΓΛΟΣ ΠΟΛΥΜΟΥΣΙΚΟΣ ΠΟΥ ΜΕΝΕΙ ΣΤΗΝ ΣΟΥΗΔΙΑ].ΜΟΥ ΕΙΠΕ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΝΕΑ!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΜΕΡΙΚΑ.
Mortika: Rare vintage recordings from a Greek underworld
2005, Arko Records, 1 CD, διάρκεια: 74:28
Επικοινωνία: mortika@telia.com

Πιστεύω ότι δεν υπάρχει αναγνώστης που να μην έχει ασχοληθεί, συστηματικά ή περιστασιακά, σε κάποια φάση της ζωής του, με το ρεμπέτικο. Ένα «γένος» ρεπερτορίου που, «ό,τι και να πεις, πάντα κάτι θα περισσεύει». Κομμάτια που έχουν διαγράψει πολλούς κύκλους μέσα στον 20ο αιώνα: από την εποχή της ημι-παρανομίας, στη λογοκρισία της δισκογραφίας και από ‘κει στη λήθη της μεταπολεμικής αστικοποίησης. Για να «επαν-ανακαλυφθούν» στα τέλη του ’60 και να «αναβιώσουν» από το ’70 κι εξής, φιλτραρισμένα από την πραγματικότητα της κάθε εποχής.

Σίγουρα, είμαστε τυχεροί που στα αυλάκια των παλαιών δίσκων του γραμμοφώνου έχουν αποτυπωθεί στιγμιότυπα του πολυδιάστατου αυτού μουσικού πολιτισμού. Είμαστε, ωστόσο, άτυχοι, καθώς μέχρι τώρα ελάχιστες είναι οι επιμελημένες, από ηχητική και επιστημονική άποψη, επανεκδόσεις του υλικού αυτού. Γιατί η κυρίαρχη πρακτική είναι το υλικό της παλαιάς δισκογραφίας να εκδίδεται με προχειρότητα, με καταστροφικές παρεμβάσεις στον ήχο, με ελλιπή τεκμηρίωση και με άφθονα λάθη… Έτσι, η εικόνα που έχουμε για την παλαιά δισκογραφία (με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κάποια επίσημη ηχοθήκη) δεν αντιπροσωπεύει παρά μόνο την κορυφή του παγόβουνου…

Από τον θλιβερό αυτό κανόνα ξεφεύγει η πολύ ενδιαφέρουσα αυτή έκδοση που, πάντως, μας έρχεται από τη Σουηδία. Το ηχητικό υλικό προέρχεται από τα αρχεία του Charles Howard και του Greg Brown και τα σχόλια υπογράφει ο Tony Klein. Πρόκειται για μια ανθολογία όπου περιλαμβάνονται –δειγματοληπτικά- πολλές από τις όψεις του ρεπερτορίου που (εκ των υστέρων) ονομάστηκε συλλήβδην ως «ρεμπέτικο». Τα περισσότερα κομμάτια δεν έχουν επανεκδοθεί άλλη φορά, ενώ κάποια άλλα περιλαμβάνονται εδώ σε καλύτερη ηχητική κατάσταση.

Ακούστε το «Μυστήριο» του Ιωάννη Χαλικιά (η άλλη όψη στον δίσκο με το ξακουστό «Μινόρε του τεκέ»), όπου αποτυπώνεται μια ιδιαίτερα εκλεπτυσμένη τεχνική που παραπέμπει στη Μικρά Ασία. Ακούστε, επίσης, το «Καλέ μάνα δε μπορώ», του Γιώργου Μανέτα, ενός μπουζουξή της «προ Μάρκου» εποχής, στον οποίο αποδίδεται η εισαγωγή του «ευρωπαϊκού» κουρδίσματος του μπουζουκιού (ρε – λα – ρε). Πρόκειται για την πρώτη εμπορική ηχογράφηση με μπουζούκι επί ελληνικού εδάφους, η οποία επανεκδίδεται για πρώτη φορά εδώ. Περιλαμβάνονται, ακόμη, ηχογραφήσεις του Γιώργου Κατσαρού, του της Ρίτας Αμπατζή, της Μαρίκας Παπαγκίκα, του Χαρίλαου Πιπεράκη, για να αναφέρουμε κάποιους μόνον από τους ανθολογούμενους. Ξεχωριστή στιγμή, η οποία ξεφεύγει από τη δισκογραφία των 78 στροφών, είναι μια σύγχρονη ηχογράφηση, το «Κάτω απ’ τη σκάλα του παπά», που έγινε το 2000. Ο Νίκος Βράχνας, που πέθανε πρόσφατα, τραγουδά και παίζει μπουζούκι με το παλαιό πειραιώτικο ύφος. Όλες αυτές οι ηχογραφήσεις θα ήταν «γράμματα κενά» χωρίς την φροντισμένη ηχητική επεξεργασία, η οποία, πάνω απ’ όλα, σέβεται τον αρχικό ήχο του δίσκου.

Ιδιαίτερα εύστοχα, τέλος, είναι τα συνοδευτικά σημειώματα, που εισάγουν τον αναγνώστη στο ιστορικό, κοινωνικό και μουσικό πλαίσιο των ρεμπέτικων. Παρατίθενται, επίσης, κατατοπιστικά –και πάνω απ’ όλα καλογραμμένα- σημειώματα για τα όργανα που ακούγονται (με οργανολογικά στοιχεία, πληροφορίες για μουσικά σχήματα και μουσικούς) καθώς κι ένα γλωσσάρι.

Αναμφίβολα, πρόκειται για μια έκδοση αναφοράς, η οποία μπορεί να λειτουργήσει τόσο ως μια καλή εισαγωγή στο ρεμπέτικο όσο και ως ένα απαραίτητο συμπλήρωμα για την ήδη υπάρχουσα δισκογραφία. Μια ανθολογία που προτείνουμε σε όλους. Με τη γνώση και τη μεθοδικότητα να συναντούν την αγάπη γι’ αυτές τις πραγματικά γοητευτικές μουσικές!..

http://www.denflygandebokrullen.nu/mortika/index.html
http://www.btinternet.com/~christopher.blackmore/rebetiko/cd/cd_mortika.html
http://www.geocities.com/HydraGathering/2005klein.html
http://forums.rebetiko.org/read.php?f=1&i=2360&t=2358#reply_2360

http://forums.rebetiko.org/read.php?f=1&i=2339&t=2339#reply_2339

ΟΤΑΝ ΛΑΒΩ ΝΕΩΤΕΡΑ… ΝΕΑ .ΘΑ ΤΑ ΜΑΘΑΙΤΕ.
ΣΠΥΡΟΣ_Τ