Σεφαρδίτικα τραγούδια - Ρόζα Εσκενάζυ

Eixa diavasei kapou oti n Roza Eskenazy eixe kanei periodia stin ameriki tragoudontas sepharditika (ladino) tragoudia gia tin ekei ebraiki paroikia. Gnorizei kaneis an exoun ixographithei auta ta tragoudia?

Euxaristo

Γεια σου Γιαννη,

Θα ρωτησω σε ενα φορουμ της εβραικης μουσικης για το θεμα των παρουσιασεων/ηχογραφησεων σεφαρδιτικης μουσικης της Ροζας Εσκεναζη. Υπαρχουν ανθρωποι εκει που ειναι γνωστες και της ελληνικης και της μουσικης των “σεφαρδιμ” Εβραιων και ελπιζω να μπορεσουν να απαντησουν.

Μια που ειμαι online θα κανω μια καπως “κατινιστικη” ερωτηση…ξερει κανεις αν ο (καποτε) ζεν πρεμιε Αλβερτο Εσκεναζη εχει καμια συγγενεια με τη Ροζα;

Ευα

Exω ακουσει οτι ειναι ανηψιος.

Γεια σας,

Εδω ειναι μια απαντηση που πηρα απο το Joel Bresler, που κανει ερευνα με θεμα τη σεφαρδιτικη μουσικη. Αυτα γραφει για τη Ροζα:

To my knowledge,
although conversant if not fluent in Ladino, she never recorded a single
Ladino song. If she did any in concert, I’d be intrigued to have the
details. For my research I went through decades of Ladino language
newspapers looking for record company advertisements. Again, it’s always
possible I missed something, but never saw any reference to her.

She does appear, uncredited, doing a Ladino language intro to a Greek song
on one 78. That’s it, near as I know. end of quote

Και εγω διαβασα προσφατα καπου στο διαδικτυο οτι η Εσκεναζη τραγουδησε Σεφαρδιτικα τραγουδια στις αμερικανικες περιοδειες, αλλα δεν υπηρχε κανενα τεκμηριο που να στηριζει αυτες τις πληροφοριες…

Ευα

Ευχαριστω για την πληροφορια για το Αλμπερτο Εσκεναζη.

auto pou panta me parakseneve me thn eskenazi einai oti to onoma ths leei oti einai ashkenazim evraia (askenaz sta evraika simainei germania) enw einai sephardim (ispania)…

Στο βιβλίο “Ρόζα Εσκενάζυ, Αυτά που θυμάμαι”, επιμέλεια Κ. Χατζηδουλή, εκδόσεις Κάκτος, 1982, η Ρόζα δεν αναφέρει τίποτα για την καταγωγή της οικογένειάς της. Ούτε καν για το ότι ήταν εβραϊκή.

Δηλαδή η Ρόζα δεν είχε δηλώσει ποτέ, ρητά την καταγωγή της; Αν είναι όντως έτσι, μου προκαλεί απορία το ότι δεν άλλαξε το όνομα της, το οποίο είναι ξεκάθαρα Εβραϊκό.

Τώρα, αν κάποιοι άλλοι ήθελαν να το αποσιωπήσουν, αλλού παπά ευαγγέλιο…

Γεια σου Γιάννη,

Μήπως το παρά κάτω λύνει την απορία σου; Φανερώνει πως το Εσκενάζη σαν επίθετο (surname) απαντάται κυρίως σε Σεφαρδίτες Εβραίους:

Several famous people have this as a surname, such as Vladimir Ashkenazi. Ironically, most people with this surname are in fact Sephardi, and usually of Syrian Jewish background. This family name was adopted by the families who lived in Sephardi countries and were of Ashkenazic origins, after being nicknamed Ashkenazi by their respective communities. Some have shortened the name to Ash. Other spellings exist, such as Eskenazi by the Syrian Jews who relocated to Panama and other South-American Jewish communities.

Η οικογένεια της Εσκενάζη φαίνεται πως ξεκίνησε από την κεντρική Ευρώπη κάποτε και κατέληξε στην οθωμανική αυτοκρατορία, ίσως γι’ αυτό απόκτησε το όνομα Εσκενάζη.

Υπάρχει μια παρόμοια περίπτωση με το όνομα Mizrahi (Ανατολίτης) που δηλώνει μια συγκεκριμένη ομάδα Εβραίων (Εβραίοι που ζούσαν στις αραβικές χώρες) αλλά που υπάρχει και σαν επίθετο (ας πούμε, ο γνωστός σχεδιαστής Isaac Mizrahi).

Μια άλλη ωραία Ελληνίδα τραγουδίστρια εβραϊκής καταγωγής είναι η Στέλλα Χασκίλ, που τραγούδησε στην πρώτη εκτέλεση του “Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι”, αν δεν κάνω λάθος.

Εύα

Πάνο, δεν είπα ότι η Ρόζα δεν είχε δηλώσει ποτέ ρητά την καταγωγή της, ούτε διαθέτω στοιχεία ή ενδείξεις ότι άλλοι ενδεχομένως ήθελαν να το αποσιωπήσουν. Απλά, στις συνομιλίες με το Χατζηδουλή δεν το ανέφερε, αλλά και δεν ρωτήθηκε.

Εύα, φυσικό είναι να ονομαστεί Ασκενάζι κλπ. σεφαραδίτης και όχι Ευρωπαίος. Ποτέ κανείς ονομαζόμενος Κρητικός δεν είναι από την Κρήτη, αλλά κάποιοι πρόγονοί του ήταν Κρητικοί. Και εγώ είναι αδύνατον να είμαι από την Πόλη, κάποιος πρόγονός μου από την Πόλη εγκαταστάθηκε αλλού (στην Καλαμάτα) και τον είπαν Πολίτη. Στην Πόλη όλοι είναι πολίτες, στην Κρήτη όλοι κρητικοί.