Rebetica guitar (2000 - 2004)

(Timo Puhakka)

What kind of guitar is best suitable for (acustic) rebetica? I have understood that, like a flamenco guitar, also rebetica guitar has some certain characteristics to give a good rebetica sound. My questions are:

  1. What characteristics are important for a rebetica guitar?
  2. Are there in the Athens area instrument maker(s) who build good rebetica guitars?
  3. Are some of the commercially available guitar types more popular in rebetica companies than others?

Timo

As I see it, it depends on what kind of “rembetika” you have in mind.

There is a type of rebetika played on a solo guitar as those by Katsaros. You must look him up and listen how he plays. This will answer to most of your questions.

There is also a type played with one or two “baglama” as in “Giorgos Batis”. There is a small space for guitar in his songs though.

On the other hand we have the widely known “company” based rembetika. In this case you play with a nylon string guitar that gives a bass sound needed to accompany the high tremble of the bouzouki and baglama.

In Athens there is Nikos Mbras (Zoodochou Pigis & Valtetsiou corner - Exarcheia) who might build you a rembetiko guitar if you come to an agreement.

Must warn you though that I’m not a guitar player. I play bouzouki and all I can do is to judge when guitar is good and played properly.

You should always keep in mind that there are no real standards in this kind of music. And that is a reason that it is still alive and kicking!

Kostas

1 «Μου αρέσει»

(Timo Puhakka)

Kostas,
Thanks for your answere. It was very valuable. I am mainly interested in “company based rebetica” as I play buzuki in such a company. For some reason I thought that rebetica guitar should be metal stringed. However, the results obtained with such a guitar were not good. The sound was strong but too metallic (treble).
The reason for my misunderstanding migth be related to the fact, that most rebetica companies play nowdays electrically. As an acustic metal stringed guitar (such as an Ovation) is easiest to amplify, still preserwing some of the acustic sound, those guitars may be popular.

Timo

(Jack Halikias)

The guitar players I remember as a child in NY mostly used Martins,usually ampliphied with a De Armond pickup.The ones who played electric guitars in nite clubs played Gibson Les pauls and other Gibson models that where f holed acoustic electrics Almost always going through Fender amps.The bass was turned way up and they almost sounded like a bass guitar.The amps were either fender twin or super models.The time period im refering to was 1955-1965

(Michael Kutulas)

When I listen to a really good rembetiko guitar, such as the guitarist in Rembetiki Compania Tis Thessalonikis, it sounds to me that he is definitely using a guitar strung with metal strings. I believe that the compromise of using “silk & steel” is used on a guitar that does not have a robust output and which is not constructed to handle the pressure of full on steel strings. Gibson and Guild steel stringed instruments are generally a bit too loud. A Martin small bodied guitar makes more sense. Judging from pictures of the guitarists of the old days, I would say that the guitars used were not top quality, which of course is good, because an extremely loud guitar will drown out the bouzoukia. But… if you’re playing live with amplifiers or in the studio, just about anything goes, because now the acoustic balance is controlled by the engineer. A lot of the sound comes from the style of playing… since many rembetiki companias do not utilize bass players, it is up to the guitarist to provide the bass line accompaniment. So, good bass response on a guitar is probably more important than a bright top end.

(Γιάννης Λιανός)

Τελικά η λαϊκή κιθάρα έχει νάυλον ή συρμάτινες χορδές; Στις παλιές ηχογραφήσεις είχαν νάυλον χορδές; (μιλάμε για 1930, υπήρχε ναυλον τότε;)

(**!@#$%^&)

δεν θυμάσαι την παξιμαδοκλέφτρα που γυρεύει…νάυλον κάλτσες?
Πρίν ανακαλυφθεί το νάυλον οι χορδές φτιάχνονταν απο επεξεργασμένα έντερα , μπορείς ακόμα να βρείς τέτοιες χορδές σε ούτια .

Η φράση «γυρεύει νάιλον κάλτσες» είναι μεταγενέστερη μιας και η εφεύρεση του νάιλον έγινε πολύ μετά την ηχογράφηση του συγκεκριμένου τραγουδιού (1934 και το 1938 βγήκε στο εμπόριο). Η νάιλον χορδές πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στην κιθάρα το 1946. Από κει και έπειτα ακολούθησαν και άλλα έγχορδα όργανα όπως το ούτι για παράδειγμα. Μέχρι τότε οι χορδές ήταν είτε ατσάλινες είτε εντέρινες.
Οι εντέρινες χορδές είναι πολύ δύσχρηστες. Κατά τη διάρκεια της θητείας μου στη Σαμοθράκη γνώρισα ένα γέρο που έπαιζε λαούτο και κατασκεύαζε τις χορδές μόνος του από έντερο κατσίκας. Εκτός από το γεγονός ότι βρωμοκοπάνε, παίζονται δύσκολα, δεν έχουν «ευστάθεια» στον ήχο, μιας και η διάμετρος τους μεταβάλλεται συνεχώς σε όλο το μήκος τους, χαλάνε και πολύ εύκολα! Αυτό συμβαίνει γιατί για να κατασκευαστούν στρίβουνε ένα ειδικά κατεργασμένο έντερο. Το αποτέλεσμα μοιάζει με τις μεταλλικές χορδές τις κιθάρας (τα δακτυλίδια που φαίνονται). Μόλις χαλαρώσει λίγο από την τριβή και την τάση, χαλάει το στρίψιμο και η χορδή είναι για πέταμα.
Προσωπικά θεωρώ ότι είναι κατάλληλες μόνο για μελωδικά όργανα και ιδιότροπους ανθρώπους. Ζήτω η πρόοδος! Ζήτω το νάιλον!
Γιάννης

(Λευτέρης Κοφίδης)

Αν και θα συμφωνήσω με το Γιάννη τον Παπαϊωάννου για τα πλεονεκτήματα του νάυλον, και θα πω μάλιστα ότι για το ρεμπέτικο κατά προσωπική μου άποψη είναι καλύτερη η κλασσική κιθάρα (που έχει νάυλον χορδές), πρέπει να πω επίσης ότι δυο τρεις έμπειροι και “ψαγμένοι” στο ρεμπέτικο κιθαρίστες που γνώρισα είχαν κλασσική κιθάρα με μεταλλικές χορδές. Εμένα τουλάχιστον μου φαίνονται μάλλον για μεταλλικές οι χορδές της κιθάρας του Περιστέρη.

Gia dite ena kaloutsiko shimataki gia akorda

{http://geocities.com/SunsetStrip/Arena/7522/akor.htm

Tin proti sira tin enoei san anihtes hordes gia na dosei tis akrivis notes pou sinthetoun ta acorda.

Yiannis (greeklish simera, gamo tin anavathmisi tou explorer mou gamo)

(makis)

Λευτερη και γενικα οποιος ξερει θα ηθελα να ρωτησω: οταν βαλεις σε μια κλασικη κιθαρα μεταλλικες χορδες δε χαλαει το οργανο;Επειδη σκεφτομουν να το κανω αυτο στην κιθαρα μου(ειναι και δανεικη) αλλα αποτι ξερω οι μεταλλικες ασκουν τη διπλασια ισως και περισσοτερη δυναμη αποτι οι ναυλον αντιστοιχα.Υπαρχουν κιθαρες κλασσικες που φτιαχνονται ειδικα για να παιρνουν μεταλλικες χορδες;

(Σπυρος)

Δεν ειναι τοσο εξυπνο να βαλης ματαλικες χορδες σε κλασικη κιθαρα γιατι ο αξωνας,στα κλειδια της καλσικης,ειναι σχεδον τριπλασιος απο οτι στην λαϊκη κιθαρα. Αυτο σημαινει πως δεν μπορεις να “χορδισεις” ευκολα .Ελαχιστη κινηση τεντωνει η χαλαρωνει πολυ το συρμα.Πρεπει να αλαχθουν και τα κλειδια της κιθαρας. κτλ.κτλ.
Η ταση στο καπακι θ’αυξηθει λιγακι,γι’αυτο μονο χορδες απο 11-50[περιπου].
Σχετικα με τι ειδους κιθαρα ειχαν τα ρεμπετικα και λαϊκα:
Λαϊκες [folk,parlore]κιθαρες,με συρματακια…[συρμα πανω ,συρμα κατω…].
Ακομη και σημερα και παρα την επικρατηση της δυτικου τυπου “συρματινης” [Pop,Dreadnought{θωρηκτό}],μερικα εργοστασια φτιαχνουν τετοιες κιθαρες για τροβαδουρους.[ονομαζοντε Folk η Parlore ,σε σχημα 8]π.χ Martin σειρα 00.
Ειναι κατα εμε το καλυτερο μεγεθος για λαϊκα και ρεμπετικα.Εχουν καλο “ευγενικο” μπασο ,λιγωτερες μεσαιες και πεντακαθαρα πριμα.Αλλη λυση ειναι μια παλαια ελληνικη λαϊκη κιθαρα.Υπαρχουν πολλες ακομη και σε καλη κατασταση.θελει αρκετο ψαξιμο.
Το ναϊλον ειναι πολυ “Γαλικα και πιανο” για το Λαϊκο μας τραγουδι.Ακουστε την κιθαρα του Σπυρου Γκουμα,στο τραγουδι του Κορακακη:Μεσα στα βαθεια μας παταξες…κτλ.
Τετοιον “κατσαρο” και στακατο ηχο δεν βγαζεις απ’το ναϊλον.

Καλη ακροαση! Σπυρος

Γειά σου ρε μεγάλε Σπύρο.
Εγραψες σε μιά παράγραφο ΔΟΚΙΜΙΟ με λεπτομέρειες για τη λαϊκή κιθάρα!

Κώστας

Α, και μια διευκρίνηση.
Κοίτα εδώ:

http://www.martinguitar.com/guitars/choosing/model.php

Και μήπως μπορείς να πεις ποιά από τις παραπάνω εννοείς?

Κώστας

(Μπαγιόκος)

Μάγκες μακριά από μεταλλικές χορδές σε κλασική κιθάρα! Θα κλαίτε τ’ όργανο σε λίγο χρόνο!

Σ’ ό,τι αφορά το ποια κιθάρα “πρέπει” να συνοδεύει μπουζουκάκι, αυτό σηκώνει ΠΟΛΥ συζήτηση γιατί εδώ δεν υπάρχουν “πρέπει”. Η κυριότερη παράμετρος είναι ο τρόπος ενορχήστρωσης (απ 'ο,τι έχω ακούσει), το τί άκουσμα δηλαδή θέλει ο ενορχηστρωτής να βγει.

Καλά.
Μιάς και άνοιξε το θέμα, μπορεί κανείς να μου πει τι πρέπει να κάνω; Προτίθεμαι να πάρω μιά κιθάρα για να συμπληρώσω το καρέ των λαϊκών εγχόρδων (μπουζούκι, μπαγλαμά, τζουρά, μπασοκίθαρο). Απ’ ότι είδα, δεν θα πέσω κάτω απ’ τα 1700 με 2000 ευρά. Οπότε είναι “λογαριασμός” έτσι;

Θέλω μιά κοφτή - καθαρή - λεβέντικη κιθάρα, όπως την ακούσαμε (από τον Δέδε?) στο Homage To Tsitsanis.

ΤΙ ΝΑ ΠΑΡΩ;

ΥΓ. Ημουν από καιρό προσανατολισμένος προς μια Martin, γι αυτό και χάρηκα με το posting του Σπύρου που επιβεβαιώνει την έρευνα που έκανα ως τα τώρα.

(Σπυρος)

Κ Κ Τι μ’εβαλες να δω… να μαραζωνω…
Αφου ζητας καλη κιθαρα…Κανε ενα ταξιδακι στο LONDON CITY και θα βρης οτι αγαπαει η ψυχη σου .παλιες και καινουργιες, με 1000 EURO βρησκεις καλο οργανο.[martin ,gibson,guild και αλλες λιγωτερο γνωστες].
Ψαξε με το COPERNIC ,η αλλο εργαλειο ,για OLD SECOND HAND ACUSTIC GUITARS LONDON.
Στην Αθηνα ειχα δει ενα εργαστηριο επισκευης κιθαρων και ειχε και μεταχειρισμενες για πουλημα.
Ειναι καπου στα Εξαρχεια, δεν θυμαμε την οδο.
Στο σαϊτ της Μαρτιν χαζεψε… λιγο τις
00-17[μαονι καπακι, 00-45S 1902!!!, OM-18GE (1930), MPFF (Philadelphia Folk Festival) κτλ.
Τα μοντελα 00- και ΟΜ[κιθαρες ορχιστρας],ειναι
μικροτερες λογο. ολες “8-αρες”.
Αυτες με μαονι στο καπακι εχουν ενδιαφεροντα ηχο “τραγανο”,τις παιζουν πολυ οι Μπλουζμεν.
Φατε ματια ψαρια…

London City; Που λες ρε Σπύρο; Στην Αγγλία;
Εχει ένα μαγαζί στην Αθήνα που εισάγει τις Martin:
Soto Onstage Studio Sound
Kallithea
210-9483-824
(δεν το τσέκαρα, το βρήκα απ’ το site της Martin)

Μαγαζιά επισκευής κιθάρας στα Exarcheia City είναι μερικά:
Ενα είναι Ζ.Πηγής+Βαλτετσίου.
Ενα άλλο είναι λίγο πιό κάτω (όπως πάει η Ζ.Πηγής).
Ενα άλλο είναι στη Μπενάκη στο ύψος της Ακαδημίας.

Κατά τα άλλα, έψαξα στα μεταχειρισμένα, αλλά πουλάνε ακριβά κομάτια ρε Σπύρο.

Καταλήγω στη σειρά 00 όπως είπες κι εσύ.
θα πάω να τις ακούσω και… βλέπουμε.
Το κομμάτι που πρότεινες (το 00-45S 1902) κάνει 25.000 δολάρια. ΜΑΣ ΧΤΥΠΗΣΕ Η ΖΕΣΤΗ ΣΠΥΡΟ?

(Σπυρος)

Κωστα ,δεν θυμαμαι που ειναι ,καπου κοντα στο BON STUDIO,βαλε σπορτεξ και ξεκινα…
Νομιζω πως εισαι Σαλονικη τωρα.
Εκει στον μουσικο οικο Λιολιος δες τις καναδεζικες LARREVINE,εχει δυο-τρεις ωκτασχημες
καλες γυρω στα 1200 γιουρο.
Την 00-45S 1902 την εγραψα,απλα να δης και κανενα
ωραιο… τοπιο!!.
Μα σαν πιασεις το ΠΡΟ-ΠΟ…
ΚΑΛΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ…

(SANTA CRUZ)

Larrivee εχει ο ακατονομαστος, ειναι καλη την εχω παιξει. οποτε για καμια αλλη μαρκα σε κοβω…