Ο Εβραιος ήταν χαρακτηριστικη φιγουρα. Με ωραια ρουχα, με εκεινα τα ακαταλαβιστικα λογια, παρουσιαζε οπως και οι αλλοι τυποι τα υποτιθεμενα χαρακτηριστικα της φυλης του: τσιγκουνης, με απλωμενο το χερι να ζηταει τις εισπραξεις του.
Αν δν κανω λαθος, ηταν ο σπιτονοικοκυρης του Καραγκιοζη, του ζητουσε τα νοικια που του χρωστουσε και εκεινος του ελεγε οτι θα του τα δωσει το Σαββατο!!! Μέρα αργιας για τους Εβραιους!!!
Προκαλουσε το γελιο σαν φιγουρα και λογω του υπερβολικου κουνηματος του κορμιου του.
Ανεφερε στα λογια του τη Θεσσαλονικη, αν θυμαμαι καλα και αν ναι γιατι αραγε αυτη συγκεκριμενα?
Σιγουρα αρκετα λαογραφικα και ιστορικα στοιχεια συγκεντρωνει ο Καραγκιοζης με τους ηρωες του!!!
Για όσους βρίσκονται κοντά στη Θεσσαλονίκη, υπάρχει στο αρχαιολογικό μουσείο μια έκθεση για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα:
Συνιστώ θερμά και το Εβραϊκό Μουσείο της Θεσσαλονίκης:
Επίσης, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης ήταν άλλοι από τους Εβραίους της Νότιας Ελλάδας: οι Σαλονικιοί ήρθαν από την Ισπανία από όπου τους είχε διώξει ο βασιλιάς Φερδινάνδος, γι’ αυτό και μίλαγαν λαντίνο, ενώ οι Νότιοι προέρχονται από άλλους κλάδους της διασποράς (δε γνωρίζω περισσότερα) και μιλούσαν και μιλάνε ελληνικά.
Περικλή, οι Εβραίοι αυτοί λέγονται Ρωμανιώτες και εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο πολύ νωρίτερα από τους Σεφαρδίτες. Αν κάνεις ένα Google Search θα βρεις πολλές πληροφορίες. Εγώ δε θα παραθέσω παρά μόνο δύο ιστοσελίδες, για να μη σας κουράσω πάλι με ατέλειωτες παραπομπές! Η πρώτη περιέχει μια εκτεταμένη μελέτη για τους Εβραίους των Σερρών, που δείχνει πως ακόμα οι μικρότερες πόλεις της Ελλάδας είχαν αρχαιότατες και ανθηρές εβραϊκές κοινότητες:
Εδώ μερικά πρόσφατα βίντεο κλιπ από την συναγωγή των Ιοαννίνων. Το πρώτο είναι παρμένο από τη λειτουργία του Yom Kippur (Ημέρα της επανόρθωσης) και όπως ακούτε εκτελείται ένα μέρος της λειτουργίας στα ελληνικά:
Τα λαντίνο είναι μία από τις άπειρες γλώσσες στις οποίες κυκλοφορεί η Βικιπαίδεια. Εκεί μπορούμε να δούμε δείγματα γραπτού λόγου σε λαντίνο, και ομολογώ ότι μοιάζουν σαν ελαφρώς ιδιωματικά ισπανικά και επιπλέον με λίγες διαφοροποιήσεις στην ορθογραφία -δηλαδή όχι κάτι τόσο διαφορετικό. Από την άλλη, διάφορες λαντίνο φράσεις που έχω πετύχει σε μυθιστορήματα για την παλιά Θεσσαλονίκη έχουν πολύ πιο έντονη απόκλιση.
Ασφαλώς θα έχουν ρίζες σε προγενέστερη μορφή των ισπανικών, όπως και οι ελληνικές διάλεκτοι. Αλλά δεν υπάρχουν γλώσσες, ούτε διάλεκτοι, που να είναι αρχαιότερες ή αρχαιοπρεπέστερες από άλλες. Όλες οι γλώσσες ανάγονται στον Αδάμ. Τα δικά μας ελληνικά στηρίζπνται στα αρχαία ακριβώς όσο και τα ποντιακά, τα κυπριακά ή τα τσακώνικα. Κάθε νεότερη γλωσσική μορφή κρατάει κάποια στοιχεία από την παλιότερη, κάποια άλλα τα αλλάζει, κάποια τα καταργεί και κάποια άλλα τα προσθέτει από δανεισμό ή καινοτομία. Η διαφορά από διάλεκτο σε διάλεκτο έγκειται στο ποια είναι αυτά. (Π.χ. είναι μεγάλη παρανόηση να λέμε ότι τα κυπριακά είναι πιο “αρχαία” από τα κοινά νεοελληνικά γιατί οι Κύπριοι λένε “γράφουσιν” όπως οι αρχαίοι, γιατί παραγνωρίζουμε το ότι όλοι, Κύπριοι και μη, λέμε γράφω, γράφεις, γράφετε όπως οι αρχαίοι και απλώς σε ένα από τα πρόσωπα του ρήματος έγινε διαφορετική επιλογή.)
Μπράβο Νίκο! Το γράφει σε κανένα σημείο που δεν το είδα, ή τον αναγνώρισες από τη φωνή;
Άκουσα και τα υπόλοιπα. Το τραγούδι του Σταύρακα “δυο ελιές και μια ντομάτα” είναι η γνωστή ηχογράφηση των 78 στρ., ενώ τα περισσότερα από τα υπόλοιπα μοιάζουν να είναι ηχογραφημένα ειδικώς για την παράσταση. Μου άρεσε πάρα πολύ η σορτίτα του Μεγαλέξαντρου, με τίτλο “ηρωικό”: είναι το τσάμικο “Ένας αητός καθότανε”. Από τα ηρωικότερα τραγούδια που διαθέτουμε, πράγματι, αλλά δεν είναι πολύ χαριτωμένο να σκάει μύτη ο Αλέξανδρος ο Μακεδών με την περικεφαλαία του και όλη την αρχαία περιβολή του, με τσάμικο;
Άλλο που μου έκανε εντύπωση είναι η σορτίτα του Βεληγκέκα, που είναι ένα κλέφτικο τραγούδι (και μάλιστα στον γνωστό σκοπό που ακολουθούν δεκάδες κλέφτικα, και σε εξαιρετική ερμηνεία -ποιος να τραγουδάει άραγε;). Θα το διάλεξαν υποθέτω λόγω του στίχου “κλείσαν και τα ντερβένια”, αφού ο Βεληγκέκας είναι ντερβέναγας, αλλά από την άλλη, θα περίμενε κανείς ένα αλβανικό ή έστω αρβανίτικο τραγούδι και πάντως κάποιο που να μην εξυμνεί ελληνικά κατορθώματα. (Πέρα από τον πραγματικό Βεληγκέκα ως ιστορική προσωπικότητα, ο Βεληγκέκας του Καραγκιόζη είναι Τουρκαλβανός και είναι ξεκάθαρα αξιωματικός του εχθρικού στρατού. Ακόμη κι αν καμιά φορά τον αναφέρουν ως Αρβανίτη, είναι απλώς θέμα λεξιλογίου. Παλιά έλεγαν Αρβανίτης και για τους Αλβανούς και για τους Αρβανίτες).
Τέλος, σε όλα σχεδόν μου έκανε εντύπωση το εξαιρετικό επίπεδο της μουσικής εκτέλεσης. Στον “αμανέ” (που δεν είναι αμανές αλλά δεν έχει σημασία) του Σαμπάν αγά, αν δεν απατώμαι ακούω αρμόνικα και διπλόχορδο βιολί!! Και εδώ πρόκειται ξεκάθαρα για τραγούδι ηχογραφημένο για την παράσταση.
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 22:46 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 22:43 —
Ουπς! Δεν είχα προσέξει το ερωτηματικό. Άκυρη λοιπόν η ερώτησή μου.
Ο τραγουδιστής που ακούγεται έχει συνεργαστεί με το Σπαθάρη
στα δισκάκια που εκείνος έβγαλε το 60-70.Ειναι ο ίδιος που τραγουδά
το τραγούδι του Νιόνιου κ.λ.π.Επίσης έμφανιζότανε τραγουδώντας στις
παραστάσεις του Σπαθάρη που έπαιζε η ΕΡΤ εδώ και πολλά χρόνια,δεν
θυμάμαι πότε ακριβώς.Μάλλον στη δεκαετία του 80.Το επωνυμό του
είναι Καράμπαλης ή Κασάμπαλης,δεν είμαι σίγουρος.Νομίζω έχει
γίνει αναφορά και σε άλλο ποστ.
Εδώ που τα λέμε, δε θα έπρεπε να εκπλήσσομαι. Κατά παράδοση, η μουσική του Καραγκιόζη ήταν πάντα στο ψηλότερο επίπεδο που επέτρεπαν οι δυνατότητες. Δηλαδή ο καραγκιοζοπαίχτης έπαιρνε τους καλύτερους μουσικούς που μπορούσε. Έχω διαβάσει ότι παλιά στα χωριά, όταν ερχόταν καραγκιοζοπαίχτης και ανακοίνωνε παράσταση ηρωικού έργου (αυτά που δεν είναι κωμωδίες: συνήθως σχετικά με προεπαναστατικούς κλέφτες ή με την επανάσταση), πολλοί πήγαιναν όχι μόνο για το έργο αλλά πρωτίστως για ν’ ακούσουν κλέφτικο!
Άλλωστε κι εγώ τώρα που το θυμάμαι έχω πετύχει, σε παράσταση του Μάνθου Αθηναίου, ορχήστρα με τον Τάσο Διακογιώργη στο σαντούρι. Υπέργηροι και οι δύο, σχετικά πρόσφατα.
Μιά που ανέφερε ο Περικλής τον Μάνθο Αθηναίο, στο βίντεο (παραγωγή εκπαιδευτικής τηλεόρασης του υπ παιδειας) που υπάρχει εδώ: http://www.edutv.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1285&Itemid=177
μπορείτε από τα πρώτα πλάνα να δείτε το χώρο που λειτουργούσε ο Μάνθος Αθηναίος μέχρι τα τελευταία του για παραστάσεις του θεάτρου σκιών - αξίζει λίγη προσοχή στις διαστάσεις του μπερντέ, ανάλογες με της οθόνη ενός θερινού σινεμά και σε αναλογίες “σινεμασκόπ”, και αντιστοιχα στις διαστάσεις που έχει το μέγεθος κάθε φιγούρας σ’αυτό το μπερντέ.
Από το 17:58 έως 19:10 περίπου ακούγεται ο Μάνθος Αθηναίος στο τραγούδι που συνοδεύει την εμφάνιση του Μπαρμπαγιώργου, και γύρω στο 18:47 εικονίζεται για απειροελάχιστα δευτερόλεπτα η (λόγω δυσμενών φωτιστικών συνθηκών) σιλουέτα του να τραγουδά συνοδεύοντας την “αόρατη” πλην όμως υπαρκτή μπροστά από τον μπερντέ ορχήστρα.
Επανέρχομαι στο θεμα του τραγουδιού του Εβραίου.Τελικά ο τραγουδιστής
ειναι ο Θέμης(Θεμιστοκλής) Καράμπαλης γιός του καραγκιοζοπαίχτη,τραγουδιστή
και ζωγράφου του θεάτρου σκιών Κώστα Καράμπαλη(1883-1942).Ο Καράμπαλης
ο 2ος πέθανε στις 23-8-1995.Υπάρχουν αρκετά βιντεάκια του στο you tube.
Αυτό που μου έκανε τεράστια εντύπωση είναι το εξής:δεν γνωρίζω και δεν έψαξα να δω αν έχει υπωθεί μέσα στο φόρουμ,μετά το 28ο λεπτό βλέπω και ακούω καλούς μουσικούς.Ο τραγουδιστής απίθανη φωνή στο 39ο λεπτό.Κάτι μου θυμίζει.Μήπως γνωρίζουμε ποιοι είναι???Ακούω πάρα πολύ ωραίο αμανέ που πάει να πει ο αμανετζής αλλά κόβεται απότομα.Επίσης ωραία δημοτικά τραγούδια αλλά αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι που ακούω το γνωστό τραγούδι της Σμύρνης,“Ανδριάννα”.
Θυμίστε μου λίγο,στο 34:10 ποιο τραγούδι ακούγεται?Έχει κολλήσει το μυαλό μου!
Δεν αναγνωρίζω τους μουσικούς. Στους τίτλους δεν αναφέρονται. Σωστή η φωνή του λαουτιέρη, αλλά όχι και κάτι εξαιρετικό.
Η “Αντριάνα” δεν είναι σμυρναίικο, αθηναϊκό τραγουδάκι είναι από τις πρώτες, ύστερου 19ου αιώνα, μουσικοθεατρικές παραστάσεις. Είναι υπαρκτό πρόσωπο, υπηρέτρια σε αστικό σπίτι που αργότερα παντρεύτηκε αστό. Το βατραχονήσι, σημείο του Ιλισού κοντά στο εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, μάζευε νερό που το κουβαλούσαν οι νερουλάδες στην κοντινή Πλάκα, για τη λάτρα των αρχοντόσπιτων.