1913 - 1919 | Αμυνήται

Με αφορμή την παράλληλη συζήτηση για το βιβλίο της έκτης δημοτικού, θα ήθελα να ζητήσω τα σχόλιά σας για την παρακάτω φράση:

αχαλίνωτοι αμυνήται της εποχής

Να συμπληρώσω πως ανήκει σε αντικειμενικό (στα όρια του ανθρωπίνως δυνατού) “πατριώτη”, συνοδοιπόρο της εποχής 1913-1919.

Δώσε περισσοτερα στοιχεία, Παραδοξολόγε.

“Αμυνήται” τι εννοείς;

Προφανώς μέλη της “Εθνικής Αμύνης” (της Αμύνης τα παιδιά διώξανε το βασιλιά). Χρειάζονται όμως και κάποια συμφραζόμενα για να μορφώσει κανείς γνώμη.

Ναι, “της αμύνης τα παιδιά” που λέει και το τραγούδι.

Παραθέτω ένα απόσπασμα από προσωπικό ημερολόγιο στρατιώτη (1913-1919), που βρέθηκε στα χέρια μου και μελετάω ήδη εδώ και 6 μήνες. Είμαι σε θέση να γνωρίζω λοιπόν το χαρακτήρα του, τα πιστεύω του, και σας βεβαιώ πως δεν ήταν Κωνσταντινικός.

Εδώ πιά οι Έλληνες μας δέχονται όχι σαν αδέλφια, αλλά σαν εχθρούς. Οι αξιωματικοί βλοσυροί, οι στρατιώται φοβισμένοι κι αυτοί απ΄ την τρομοκρατία του Βενιζελικού καθεστώτος, μας συμπεριφέρονται εχθρικά. Ημείς τους εξηγούμε τι είμασταν και τι επηκολούθησε ώσπου να φθάσωμε εδώ. Αλλά δυστυχώς «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω».
Εκεί στους στάβλους (εννοεί τους σταύλους του Ιππικού στο Μικρό Καραμπουρνού στην Θεσσαλονίκη το 1919) περάσαμε κάπου 15 ημέρες μαζί με τα άρρωστα άλογα και με χιόνι. Ούτε καν το φανταζόμασταν ότι θα τυχαίναμε τέτοιας αισχράς υποδοχής. Και το χειρότερο, ότι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί Έλληνες κυττούσαν πως να μας ξεκολλήσουν τα ρολόγια μας και τα κάθε λογής – λογής χρυσά αντικείμενα γιά ένα κομμάτι ψωμί. Τα πωλούσαμε γιά να εξοικονομηθούμε από λεπτά γιά να τρώμε…

Οι αχαλίνωτοι αμυνήται της εποχής αυτής λύνουν και δένουν… πήραν απόφαση να μας στείλουν στην Κρήτη εξορία, στα πειθαρχικά τάγματα λεγόμενα…

Τραγικό θύμα και αυτός ο φουκαράς του πολιτικού και κοινωνικού διχασμού, του οποίου κατάληξη ήταν η Μικρασιατική καταστροφή.

Από τα συμφραζόμενα… φαίνεται πως ήταν φαντάρος κατά τη διάρκεια του Α΄Παγκόσμιου πολέμου, στο 4ο Σώμα Στρατού που φρουρούσε την Αν. Μακεδονία με διοικητή το Χατζόπουλο, φιλοβασιλικό και όργανο πιστό του μονάρχη Κων/νου.
Όταν η Βουλγαρία επιτέθηκε κατά της Ελλάδας στην Ανατολική Μακεδονία, ο Χατζόπουλος που ήταν φιλοβασιλικός, αντί να συμπράξει με τους βενιζελικούς αξιωματικούς και να πολεμήσει τους εισβολείς, προτίμησε να παραδώσει το στρατό του (6500 χιλιάδες στρατιώτες ) στους Γερμανούς.

Οι στρατιώτες αυτοί δεν χαρακτηρίστηκαν αιχμάλωτοι πολέμου, έφυγαν με τον οπλισμό τους στη Γερμανία και παρέμειναν στο Γκέρλιτς κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Όταν επέστρεψαν από το Γκέρλιτς, και ξαναστρατεύτηκαν και αντιμετώπισαν από πάνω την κατηγορία της έσχατης προδοσίας επειδή είχαν παραδοθεί σε ξένη δύναμη…

Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Αν. Μακεδονία, απόλεμοι, χωρίς φυσικά δική τους υπαιτιότητα, αντιμετώπισαν τη σκληρότητα των Βενιζελικών αξιωματικών και ομάδας των «παρακρατικών» «Δημοκρατικών Ταγμάτων Ασφαλείας» που είχαν δημιουργηθεί από το Βενιζέλο για την καταστολή των αντιπάλων του. Ανάμεσά τους και ο περιβόητος για την απάνθρωπη συμπεριφορά του Γύπαρης.
Αυτός πρέπει να είχε προτείνει και τη μεταφορά τους στην Κρήτη… για παραδειγματισμό.

εννοείς αδημοσίευτο; σε παρακαλώ διευκρίνησε !

Παιδιά, για τους παραμείναντες στην Ελλάδα η μεταφορά και παραμονή του Δ΄σώματος στρατού στη Γερμανία (ο εχθρός) μόνο ως αυτομόληση μπορεί να ιδωθεί. Πως θα θέλατε λοιπόν να τους συμπεριφερθούν; Να τους παρασημοφορήσουν; Το μόνο που μπορώ να δεχθώ ως τελείως απαράδεκτο είναι να τιμωρούνται στρατιώτες για κάτι που διετάχθησαν να κάνουν. Αλλά οι καιροί ήταν άλλοι και τα «Δημοκρατικά τάγματα ασφαλείας» δεν ήταν οργανωμένα σαν τακτικός στρατός.

Πάντως μη βρεθεί κανείς να θεωρήσει ότι οι Γερμανοί είδαν την υπόθεση αυτή σαν αιχμαλωσία. Μέχρι και τα βαριά πυροβόλα τους κουβαλήθηκαν στη Γερμανία, άχρηστα φυσικά, μόνο και μόνο για να τονιστεί ότι ήταν συντεταγμένο τμήμα και όχι αιχμάλωτοι. Συντεταγμένοι παρήλασαν στο Γκέρλιτς και φωτογραφίες τους να απολαμβάνουν τον καφέ τους συντροφιά με χαρίεσσες Γκερλιτσιανές (οι άνδρες τους έλειπαν στον πόλεμο) υπάρχουν.

Ναι, φίλε Γιώργο_αρ, το ημερολόγιο είναι αδημοσίευτο και αποτελεί τη βάση για την πραγματική ιστορία που γράφω με εργασιακό τίτλο το “ουτοπικό” σύνθημα:
Κάτω ο Πόλεμος.
Μου το παρέδωσε ο γιος του στρατιώτη πριν κάτι μήνες* , το δακτυλογράφησα και προσπαθώ να το “δέσω” με ανάλογες μαρτυρίες που ήδη έχω και όσες ακόμη θα συγκεντρώσω μέσα από ψάξιμο που κάνω. Η εξυπνάδα, η μόρφωση και η αντικειμενικότητα του στρατιώτη κάνει αυτό το ημερολόγιο πολύτιμο.
Το μοναδικό απόσπασμα που έχει δημοσιευτεί είναι αυτό που έγραψα στο φόρουμ πιο πάνω.
Η ιστορία (φιλοδοξώ) θα δώσει μοναδικά στοιχεία και θα λύσει πολλές απορίες σε σχέση με την περίοδο

[ol]
[li]1913-1916, Διχόνοια, τον ”συμμαχικό ρόλο” των Αγγλογάλλων, την εισβολή των Βουλγάρων, λαθρεμπόριο, ελονοσία, πείνα, τους αμάχους κ.λ.π.[/li][li]1916-1918/19, Δ΄ σώμα και ταξίδι στη Γερμανία (ακριβείς ώρες, σταθμοί, οπλισμός, συσσίτια…), Αιχμάλωτοι ή φιλοξενούμενοι, συνθήκες και καθημερινή ζωή στο στρατόπεδο, Γερμανική επανάσταση, κόλπα διαφυγής κ.λ.π[/li][li]Άτακτη επιστροφή (μιά πραγματική Οδύσσεια που είναι και το κυρίως θέμα στην ιστορία μου) μέχρι και την εξορία στη Κρήτη.[/ol]Αυτή τη στιγμή ψάχνω στοιχεία για την δράση των αμυνητών και θα με βοηθούσαν πολύ περισσότερες πληροφορίες (και μαρτυρίες) πάνω σε αναφορές σαν της Ελένης (και ομάδας των «παρακρατικών» «Δημοκρατικών Ταγμάτων Ασφαλείας» που είχαν δημιουργηθεί από το Βενιζέλο για την καταστολή των αντιπάλων του. Ανάμεσά τους και ο περιβόητος για την απάνθρωπη συμπεριφορά του Γύπαρης ) και του Νίκου (…Αλλά οι καιροί ήταν άλλοι και τα «Δημοκρατικά τάγματα ασφαλείας» δεν ήταν οργανωμένα σαν τακτικός στρατός).[/li]
*… ο οποίος μου έκανε προχθές και το καλύτερο κοπλιμέντο που μου έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια: “Τους κοίταξα όλους έναν-έναν (σε μία εκδήλωση που ήσαν παρόντες διάφοροι κορυφαίοι ιστορικοί, μουσικολόγοι, σκηνοθέτες, διανοούμενοι …κι εγώ) στα μάτια και αποφάσισα να το δώσω σε σένα”

Ειλικρινά, δεν θέλω να σας ζαλίζω αλλά αν γνωρίζει κάποιος/α για: πιστόλι τύπου Γκόλες (ή κάπως έτσι), ας ενημερώσει.

Επίσης όποιος έχει πληροφορίες-φωτογραφίες από συγγενικά του πρόσωπα που αφορούν αυτή τη περίοδο, ας έρθει σε επαφή μαζί μου.

Νομίζω ο Κώστας είναι ειδικός στα όπλα…!:slight_smile:

Στα σοβαρά τώρα,
συγχαρητήρια για την προσπάθεια! :110:Πρέπει κάποτε να πέσει άπλετο φως στα σκοτεινά σημεία της ιστορίας μας και δυστυχώς είναι πάρα πολλά…. Η ιστορία που γνωρίσαμε μέσα από την εκπαίδευση, κράτησε στο σκοτάδι ολόκληρα κομμάτια και γεγονότα της νεοελληνικής πορείας, αφού είτε σκόπιμα αποκρύφτηκαν, είτε οι παρωτίδες των “ιστορικών” δεν τους επέτρεψαν να τα διακρίνουν…

Με κάθε επιφύλαξη (και αφού διευκρινιστεί από ποιον παρέχεται αυτή η πληροφορία, από κάποιον ειδικό στα όπλα ή όχι; )…

Μήπως πρόκειται για έναν τύπο του όπλου “Γκρα”, που είχε χρησιμοποιηθεί όχι μόνο την εποχή του Α΄Παγκ. Πολέμου, αλλά και στο μακεδονικό αγώνα, στους βαλκανικούς και - ελλείψει άλλων - και στο Β΄Παγκ. Πόλεμο;

Συγκεκριμένα, πρόγονος των γνωστών “γκράδων”, ήταν όπλο κατασκευασμένο στο Βέλγιο. Μαρτυρίες το αναφέρουν ως “γκολέν” [Comblain].

Πάντα με πολλές επιφυλάξεις…
Και ελπίζω κάποιος να ξέρει ή να θυμηθεί περισσότερα στοιχεία.

Δεν ξέρω εάν σε βοηθά,
μετά την πληροφορίες της Ελένης, ρίξε μια ματιά σε αυτήν την λίστα
( όπλα που είχαν οι Ελληνες και οι Σέρβοι στον 1 ΠΠ. )

Greece (July 16 1917)
Model 1903 Mannlicher-Schoenauer (6.5x54mm)
Model 1903 Mannlicher Schoenauer Cavalry carbine.
Model 1903/14 Mannlicher Schoenauer Infantry rifle.
Model 1903 Mannlicher-Schoenauer (6.5x54mm)
Model 1881 Greek Gras Infantry rifle.
Mle 1874 French Gras Infantry rifle.
Mle 1874 French Gras Artillery Musketoon.
Mle 1874 French Gras Gendarmerie carbine.
Mle 1874 French Gras Mounted Gendarmerie carbine.
Mle 1874 French Gras Cavalry carbine.
Mle 1888 Mannlicher Infantry rifle.
Mle 1895 Mannlicher Infantry rifle.
(There is some confustion regarding whether or not the Greek Army ever actually ordered these models or whether they were entirely acquired through capture from Bulgaria at the end of the second Balkan War?)

Serbia (July 28 1914) and Montenegro (August 7 1914) …
Puska vz.1899 (7x57mm)
Krata Puska vz.1908 Mauser Rifles (7x57mm)
Model 1910 Mauser rifle.
Model 1908 Mauser carbine.
Model 1899/08 Masuer rifle.
Model 1899/07 Mauser rifle.
Model 1899 Mauser rifle.
Model 1880/07 Mauser rifle - converted to 7x57mm.
Model 1884 Mauser Cavalry carbine.
Model 1884 Mauser Artillery Musketoon.
Model 1878/80 Mauser Infantry rifle.
Mle 1874 French Gras rifle.
Model 1870 Berdan II Infantry rifle.
Model 1870 Berdan II Cavalry carbine.
(I have never encountered any evidence to suggest that the Serbs acquired any Berdan Dragoon or Cossack rifles.)
Model 1891 Turkish Mauser Infantry rifle
Model 1893 Turkish Mauser Infantry rifle.
Model 1903 Turkish Mauser Infantry rifle.
Model 1905 Turkish Mauser Cavalry carbine.
Model 1887 Turkish Mauser Infantry rifle.
Model 1888 Mannlicher Infantry rifle.
Model 1895 Mannlicher Infantry rifle.
Model 1895 Mannlicher Carbine - several variations.
Note - All of the Turkish and Bulgarian rifles and carbines were captured during the first and second Balkan Wars in 1912 and 1913.
Mle 1886/93 Lebel rifle.
Mle 1907-15 Berthier rifle.
Mle 90, 92 and 16 series Berthier carbines. (excluding the Cuirassier carbine)

H λίστα βρέθηκε εδώ

Το Γκράς πρέπει να το ξέρει ο Κώστας, γιατί αναφέρεται στης Ηχογραφήσεις του 17 σε ένα μοιρολόι και το έχει στην σελίδα του.

Η πληροφορία, όπως την καταγράφει ο στρατιώτης στο ημερολόγιό του:

"…Αφού πήραμε κάμποσα κουτιά με κινίνο και τη χειρουργική κασσετίνα, πήρα κι ένα πιστόλι Γκόλες και δυό κουτιά σφαίρες. Αυτά εκρύβησαν καταλλήλως στα σκεύη του μαγειρείου.
- Την 1ην Σ/βρίου (1916)στη Δράμα γίνεται λεηλασία… "

Πιό “Γκρας” εννοείς ρε Αιγαίος;:108: Τον παραδοξολόγο που ήξερες ξέχνα τον!

Λοιπόν τέρμα η πλάκα…

Ελένη είσαι σίγουρη πως η προφορά του “Comblain” είναι “Γκολέν” ελληνιστί; Σε ποιές μαρτυρίες αναφέρεσαι;

Εφόσον η μαρτυρία μιλά για πιστόλι και προέρχεται από στρατιώτη, μάλλον πρέπει να αποκλείσουμε την περίπτωση όπλων τύπου “γκρα”.

[Όσον αφορά στους γκράδες:
Αναφέρεται το βελγικό Comblain γύρω στο 1840, εξέλιξή του ήταν το Mylonas του 1872 και ακολούθησε το 1874 το Gras.
Οι γκράδες, όμως, (και με παραφθορά της λέξης Comblain, με όποιον τρόπο θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά) δεν είναι πιστόλια ].

Ελένη σ΄ ευχαριστώ που προσπαθείς να βοηθήσεις.

Βάζοντας στο Google “pistolet Comblain” βγαίνουν και πιστόλια, π.χ. εδώ http://www.littlegun.be/arme%20belge/artisans%20identifies%20c/a%20comblain%20fr.htm

Αυτό το “Γκόλες” όμως… πως βγήκε στα ελληνικά, είναι απορίας άξιο.

“pistolet Comblain” - > κομπλέν - > (Γ)κομπλέ -> Γκολέ (χάριν ευφωνίας) -> Γκολές (πρόσθεση του σίγμα λόγω αρσενικού άρθρου ; ) -> και με αναβίβαση του τόννου θα γίνει -> “Γκόλες”
Ίσως να είναι μια ιδέα

Ας πω κι εγώ τη δικιά μου ανάλυση !!!

Γκόλες = Ο Μπάμπης Γκολές–> κόβοντας το μουστάκι --> και με την αναβάθμισή του σε “καλά” νυχτερινά πάλκα --> έγινε… Γκόλες !
(κρατώντας την κατάληξη -ες και το αρχικό Γ, για συγκάλυψη. Να μην παραπέμπει εμφανώς το νέο όνομα σε αυτό που συνειρμικά υπονοείται…)

:019:

Τελικά, οι γκράδες είναι πιστόλια ή δεν είναι ; (όπως κατέληξε η Ελένη)

Ο Γρας ή Γράδα ή Γκράς, όπως αναφέρεται και στο γνωστό μανιάτικο μοιρολόι “Του Αχουμακάκου” του Θοδωρή (υπάρχει στην ιστοσελίδα μου μαζί με τις άλλες ηχογραφήσεις του ΄17):

"…όπου αγόρασες το Γκρας κι έκαμες χήρες μ΄ορφανά
κι έκαμες χήρες μ΄ορφανά και τ΄ορφανά αναστήνονται
και τ΄ορφανά αναστήνονται χήρες ματαπαντρεύονται…"

είναι τουφέκι Mousqueton d’ARTILLERIE modèle 1874 dit “Gras”
“Gras” λεγόταν ο Γάλλος στρατηγός, σχεδιαστής/εφευρέτης του όπλου.

Δείτε το εδώ:
http://www.histoire-collection.com/images/GRAS%20ARTILLERIE%201874%20417.jpg

Το Comblain τώρα, υπάρχει σαν τύπος όπλου και σε τουφέκι αλλά και πιστόλι (pistolet)

Αυτά κατάλαβα εγώ μέχρι τώρα και μετά από μιά μικρή επανάληψη.

Τι πιστόλι εννοεί όμως ο στρατιώτης γράφοντας "Γκόλες", δεν έχω καταλάβει ακόμη

*Ιωάννα, να΄ξερες πόσες φορές μου πέρασε η ίδια σκέψη για το Μπάμπη.
Ειδικά έχοντας διαβάσει και γράψει (στη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο στρατιώτης) ώρες ατελείωτες τους τελευταίους μήνες… εσκέφθην πολλάκις τον Μπάμπην τον Γκολέν!

Σε κείμενα ιστορικά και λογοτεχνικά υπάρχουν πολλές αναφορές στα τουφέκια τύπου “γκρα” και στα “Μυλωνάς”, αλλά κάτι σχετικό σε πιστόλι δεν έχω δει.

Μήπως στη γερμανική λογοτεχνία υπάρχουν σχετικές αναφορές;
Μια αναζήτηση και εκεί ίσως έδινε απαντήσεις.