στην πτυχιακή αυτή εργασία του Γιάννη Ρίγα,
εξετάζεται η σχέση εννοιακής μεταφοράς, μουσικής και Ελληνικής γλώσσας.
https://www.researchgate.net/publication/348976506_Ennoiake_Metaphora_-_Mousike_kai_Ellenike_Glossa
1 «Μου αρέσει»
Ξόδεψα ένα τέταρτο της ώρας για να ξεφυλλίσω την εργασία. Το θέμα της ασχολείται με έναν μέχρι χθές άγνωστο σ’ εμένα κλάδο της γλωσσολογίας, που όμως δεν έχει καμμία σχέση με τη μουσική (για το ρεμπέτικο ειδικά, ούτε λόγος…) και επιπλέον, είναι έξω απ’ τα ενδιαφέροντά μου.
Πράγματι, από ένα σύντομο ξεφύλλισμα δε μιλάει για μουσική, μιλάει για γλώσσα.
Αλλά τέλος πάντων, Σπύρο, εσένα τι ακριβώς σου κίνησε την προσοχή;
ήλπιζα να βρω περισσότερα στη βιβλιογραφία.
ψάχνω εργασιες στο θέμα “εν αρχη ειν’ ο λόγος”.
εννοούν πως “λογος” ηταν οι ηχοι και η μουσική, που κατασκεύασαν τις διαφορετικές γλώσσες.
για μας ίσως απαντηθεί το
ΠΡΩΤΑ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Η ΤΟΥΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ?
αν βρω περισσότερα, καλώς.
αν δεν βρω κατι το σβήνουμε.
Το «εν αρχή ην ο λόγος» είναι θεολογικό. Πεντέξι λέξεις παρακάτω λέει «…και Θεός ην ο Λόγος», επομένως «λόγος» εδώ δεν είναι ο λόγος που μας ενδιαφέρει, η γλώσσα.
Όχι, δε θα μπορούσαν να εννοούν αυτό. Αν κάποιος, υποθετικά, υποστήριζε ότι από τη μουσική προήλθε η γλώσσα δε θα το διατύπωνε έτσι αλλά ακριβώς αντίστροφα, τύπου «…και μετά ήρθε ο λόγος»!
Μα δεν υπάρχει απάντηση: όπως βολεύει τον καθένα! Άλλος έτσι, άλλος ανάποδα, άλλος γράφει μόνο μουσικές, άλλος μόνο στίχους, άλλος δίνει στίχους για μελοποίηση κι άλλος περιμένει να του δώσεις πρώτα τη μουσική για να γράψει στίχους, άλλος γράφει στίχους που δεν τους προόριζε για τραγούδι και όμως κάποιος τούς μελοποιεί, …χίλιες δυο περιπτώσεις.
Θυμίζω ότι στο δημοτικό τραγούδι είναι εξίσου συχνό να βρούμε τραγούδια στον ίδιο σκοπό με διαφορετικά λόγια (στην ίδια περιοχή) όσο και τραγούδια με τα ίδια λόγια σε διαφορετικούς σκοπούς (μεταξύ διαφορετικών περιοχών).
Σε ό,τι αφορά το ρεμπέτικο, ίσως είναι διαφωτιστικό να ψάξουμε τις περιπτώσεις κοινής μουσικής με διαφορετικούς στίχους, ή το αντίστροφο, καθώς και μελωδιών που αλλού είναι οργανικές και αλλού τραγουδιούνται. Αλλά φυσικά το βασικότερο είναι πότε πρωτοεμφανίζεται η εξειδίκευση στους ρόλους, χώρια συνθέτης χώρια στιχουργός.