Παίρνω αφορμή από τις παράλληλες συζητήσεις που γίνονται σε 2-3 topic (όπως τα «Undrground rembetes» και «trance και ρεμπέτικο»). Νομίζω ότι αφορούν στο ίδιο θέμα που εντάσσεται στο γενικό τίτλο «Το λαϊκό τραγούδι σήμερα» για το οποίο όπως είναι φυσικό υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ανάλογα και με τις καταβολές του καθενός μας.
Θα ξεκινήσω με μερικές σκέψεις που πιστεύω ότι θα δώσουν αφορμή για την έναρξη της συζήτησης.
Όπως πιστεύω να συμφωνούμε όλοι, γενικά η μουσική που παράγεται σε κάθε εποχή δεν είναι παρά η αντανάκλαση αυτής της συγκεκριμένης πραγματικότητας που βιώνει ο μουσικός-συνθέτης, μαζί με όλους τους υπόλοιπους συνανθρώπους του. Έτσι λοιπόν και το ρεμπέτικο γεννήθηκε μέσα σε συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες, που μάλλον τελείωσαν στις αρχές του ΄50 και οι οποίες δεν απαντώνται σήμερα στην Ελληνική πραγματικότητα. Όλοι εμείς ασχολούμαστε με το ρεμπέτικο τραγούδι, γιατί βρίσκουμε σε αυτό μεγάλη αξία, ποιότητα, αλήθεια, διαχρονικότητα και άλλα χαρακτηριστικά που μας κάνουν να το αγαπάμε (πολλές φορές με αποκλειστικότητα και με πάθος) και όχι γιατί εκφράζει την σημερινή επόχή.
Όμως (με δεδομένη την αγάπη μας για το ρεμπέτικο) θα πρέπει να συζητήσουμε και τα παρακάτω:
Ζήτημα 1ο : Είναι δυνατό να υποστηρίζουμε σοβαρά ότι υπάρχει ή ότι μπορεί να υπάρχει παραγωγή «ρεμπέτικου» τραγουδιού σήμερα? Με τον όρο ρεμπέτικο βέβαια δεν υπονοούμε ολόκληρο το διαχρονικό λαϊκό τραγούδι.
Ζήτημα 2ο: Τα παραγόμενα σήμερα λαϊκά τραγούδια, είναι φυσικό να έχουν τα χαρακτηριστικά της σημερινής εποχής, τόσο στη θεματογραφία τους, όσο και στη μουσική. Ποιά είναι αυτά τα χαρακτηριστικά? Η χρήση του μπουζουκιού, είναι «η αναγκαία και ικανή συνθήκη» (όπως λένε στα μαθηματικά), να χαρακτηρίσει αυτομάτως ένα ελληνικό λαϊκό τραγούδι? Με άλλα λόγια, όποιο τραγούδι δεν περιλαμβάνει μπουζούκι είναι αυτομάτως μη λαϊκό ή μη ελληνικό? Ποιά είναι η σημερινή πρόταση για το λαϊκό τραγούδι και από ποιόν καλλιτέχνη εκφράζεται καλύτερα?
Ζήτημα 3ο: Οι περισσότεροι από μας κατά τεκμήριο θέλουμε η σημερινή ελληνική λαϊκή μουσική να βασίζεται περισσότερο πάνω στην ελληνική μουσική παράδοση και κάνουμε κάθε προσπάθεια να το κάνουμε πράξη. Από την άλλη, μήπως το λαϊκό μας τραγούδι μπορεί και πρέπει να απευθύνεται στο παγκόσμιο ακροατήριο όπως επιδιώκουν οι περισσότεροι Έλληνες καλλιτέχνες? Ακόμα περισσότερο, μήπως τελικά η μουσική μας θα πρέπει ακόμα και να ενταχθεί στην παγκόσμια αγορά, για να αποσπάσει όσο το δυνατό μεγαλύτερο μερίδιό της, όπως θέλουν οι οικονομικοί παράγοντες? Μπορούν να συνδυαστούν όλα αυτά?
Ζήτημα 4ο: Πως αντιμετωπίζουμε το γεγονός ότι πέρα από την παγκοσμιοποίηση και την προσπάθεια των εταιρειών να ομογενοποιήσουν το αγοραστικό τους κοινό (προκειμένου να αυξήσουν την αγορά τους), υπάρχουν και οι τρομερές δυνατότητες της τεχνολογίας και του Internet που δίνουν νέες προοπτική στην παραγωγή, διακίνηση και απόκτηση της κάθε πληροφορίας (και άρα της μουσικής) με έλάχιστο κόστος (ή και χωρίς κόστος) για τον μουσικό αλλά και τον χρήστη. Οι δυνατότητες αυτές δημιουργούν παρόμοιες συνθήκες, οριζόντια σε όλο τον κόσμο, κάτι που νομοτελειακά έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη σε κάθε χώρα του πλανήτη μας (και άρα και στην Ελλάδα) μουσικής που δεν έχει κατ΄ανάγκη τα τοπικά χαρακτηριστικά της εκάστοτε χώρας, όμως έχει τα γενικότερα χαρακτηριστικά της «λαϊκής μουσικής».
Ζήτημα 5ο: Πως εντάσσεται όλο αυτό στο συνολικότερο κοινωνικό μας περιβάλον και πως θα καταφέρουμε ως χώρα, να συνειδητοποιήσουμε και να αποφύγουμε τους κινδύνους? Δηλαδή:
1)Να μη καταλήξουμε να καταναλώνουμε τα σκουπίδια που μας σερβίρουν καθημερινά οι παγκόσμιοι οικονομικοί κολοσοί της μουσικής βιομηχανίας, μέσω της «πολιτιστικής χωματερής» που λέγεται ΜΜΕ. Πως θα καταφέρουμε να αντισταθούμε στη δύναμη που διαθέτουν μέσα στο βομβαρδισμό που υφιστάμεθα καθημερινά από άπειρη ποσότητα άχρηστης πληροφορίας με ανικειμενικό σκοπό την πλύση του εγκεφάλου μας? Πως θα ξεφύγουμε από την ομογενοποίηση? Μήπως τελικά έχουνε ήδη καταφέρει να μας ξενίζει κάποια μουσική επειδή ακριβώς δεν είναι του συρμού και δεν την ελέγχουν?
2)Να μην αφομιωθούμε μέσα στο χάος της παγκόσμιας αγοράς και άρα να εξαφανιστούν και οι εθνικές μας ιδιαιτερότητες (πολιτισμός, τέχνη, τρόπος ζωής κτλ).
3)Να μη γίνουμε νεο-αναλφάβητο κράτος επειδή, όχι μόνο δεν συμμετέχουμε στην παραγωγή τεχνολογίας, αλλά
** Έχουμε μείνει πίσω ακόμα και στην αξιοποίηση των τεχνολογιών αυτών (βλέπε ευρυζωνικότητα, Internet κτλ)
** Αντιμετωπίζουμει το γεγονός αυτό, με ξόρκια και φοβίες
** Έχουμε ως χώρα αντικειμενικό πρόβλημα λόγω των περιορισμών της γλώσσας
Σταματώ εδώ γιατί ήδη τα θέματα είναι πολλά και τεράστια.