Παιδιά ένας γνωστός έχει ένα μπουζούκι (κατ’εμέ φανταστικό) κατασκευής Νίκου Στασινού γύρω στις αρχές '80. Το ταμπελίνο μέσα λέει :
ΝΙΚΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΣ
Ιάσωνος 37 και Μεγ. Αλεξάνδρου
Μεταξουργείο
τηλ. 5226128
(*το τηλ σήμερα ανήκει στον …ΟΠΑΠ)
Γνωρίζουμε τίποτα για τον οργανοποιό ? έχουμε γνώμη για άλλα όργανα ?
πολύ καλός μάστορας στην δεκαετία του 80, χάθηκε νωρίς από καρδιά.
Η ειδικότητα του ηταν σκαφτά τζουροειδή και καταπληκτικοί σκαφτοί μπαγλαμάδες, όχι ότι πήγαινε πίσω στα μπουζούκια…
Είχε δουλεψει μαζί με Μουντάκη , Βαρλά, Σκεντερίδη, Καραντρέα και άλλους που δεν μου έρχονται στην βιοτεχνία του Μουρατίδη που έκανε χρυσές δουλειές την δεκαετία του 60 με εξαγωγές στην Αμερική σε όργανα μέτριας ποιότητας.
Αν θυμάμαι καλά η καταγωγή του Νικόλα (Στασινού) ήταν κάπου Στερεά Ελλάδα.
Αυτά τα ολίγα… ας είναι καλά ο μαστρο Νίκος εκεί που βρίσκεται.
Ο Νίκος Στασινός κατάγεται από ένα χωριό κοντά στη Λειβαδειά, που λέγεται Δαύλεια.
Από την εποχή που άνοιξε το δικό του εργαστήριο στο Μεταξουργείο μέχρι τον αιφνίδιο θάνατό του σε μικρή ηλικία ( γύρω στα 40 ) υπήρξε φίλος μου.
Ο Νίκος ξεκίνησε σαν ξυλουργός . Τελειώνοντας το στρατό και ψάχνοντας δουλειά, βρέθηκε στο εργαστήριο παραγωγής οργάνων του Κυριάκου Μουρατίδη ( πρωτομάστορας τότε ήταν ο Θόδωρος Μουντάκης ) όπου και έμαθε την οργανοποιία. Μετά το θάνατο του Μουρατίδη, το εργαστήριο πέρασε για λίγα χρόνια ( μέχρι που πουλήθηκε ) στη γυναίκα του , Στέλλα.
Φεύγοντας από του Μουρατίδη, ο Νίκος συνεργάστηκε αρχικά με το φίλο - τότε - και πατριώτη του Νίκο Γέρο . Οι δύο Νίκοι άνοιξαν αρχικά εργαστήρι στην Ιάσωνος 5, ένα στενό δίπλα στο εργαστήρι του Μουντάκη, στο Μεταξουργείο. Η συνεργασία δεν ευδοκίμησε και έτσι ο Νίκος Στασινός έφυγε ανοίγοντας το δικό του μαγαζί, στην άλλη άκρη του ίδιου δρόμου. Εκείνη την εποχή γνωριστήκαμε.
Ο Στασινός ήταν άτομο χαρισματικό και ακραίο ( έπινε πολύ, κάπνιζε πολύ, ξενυχτούσε πολύ…).Αν και δεν έπαιζε ο ίδιος μουσική , διέθετε ένστικτο που τον κατεύθυνε τόσο στον ήχο όσο και στην αισθητική των οργάνων που έφτιαχνε. Η ακμή του εργαστηρίου του συνέπεσε με την αναβίωση του ρεμπέτικου και τη δημιουργία των πρώτων κομπανιών.
Τον θεωρώ προάγγελο της νεότερης εποχής της Ελληνικής οργανοποιίας . Έψαξε τόσο τη φόρμα, όσο και τη μορφή των οργάνων , βγάζοντάς τα από τα στερεότυπα εκείνης της εποχής και κάνοντας στροφή προς τα φυσικά υλικά και τα παλιότερα μοντέλα. Η τέχνη του είναι προσωπική , χαρακτηριστική και αναγνωρίσιμη.
Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Σύλλογος Φίλων Καλλιτεχνικής Οργανοποιίας εξέφρασε πιό οργανωμένα - ταράζοντας τα νερά του χώρου - πολλές από τις αρχές που μόνο με το ένστικτο είχε προαναγγείλει μέσα από την τέχνη του ο Νίκος. Δυστυχώς ο ίδιος δεν ήταν κοντά μας . Έφυγε νεότατος, ξαφνικά από καρδιά !
Θα άξιζε νομίζω κάποτε , σε κατάλληλο χώρο , να γίνοταν μιά προσωπική έκθεση - αφιέρωμα στο Νίκο Στασινό !
Όσοι τυχαίνει να έχετε καλά όργανά του, σας συμβουλεύω να τα προσέχετε γιατί έχουν ήδη μεγάλη αξία, που περνόντας ο χρόνος θα αυξάνει.
Νίκο το εν λόγω μπουζούκι έχει ένα πολύ ιδιαίτερο σχήμα σκάφους, δεν μπορώ να το χαρακτηρίσω με κάποιο γνωστό επίθετο, μάλλον “μακρόστενο” θα το έλεγα. Επιφυλάσσομαι, με την άδεια του ιδιοκτήτη και μόνο, να ανεβάσω καμιά φωτογραφία…
Μπάμπη,
Κατάλαβα αμέσως για πιό μοντέλο του Νίκου μιλάς.
Την εποχή που γνωριστήκαμε, είχε φτιάξει αρκετά όργανα σε αυτό το νέο μακρόστενο καλούπι του, κάποια από τα οποία ήταν πολύ όμορφα και με πολύ ιδιαίτερο ήχο. Ένας φίλος που παίζαμε κάποτε μαζί είχε ένα από αυτά, το είχα μάλιστα επισκευάσει έπειτα απο ένα άσχημο σπάσιμο του ηχείου.Το όργανο εξακολουθούσε να είναι σε καλή κατάσταση και να παίζει καλά.
Ο τύπος όμως αυτών των οργάνων , λόγω του ότι δεν ήταν και τόσο « κλασικά » και μόνο, δεν τα έκανε ευρύτερα αποδεκτά με αποτέλεσμα ο Νίκος να γυρίσει αργότερα σε πιό « παραδοσιακά » μοντέλα , διατηρώντας και καλιεργώντας πάντα το προσωπικό του ύφος.
Ξαναλέω πως ο Νίκος Στασινός, παρά τα λίγα χρόνια που δούλεψε και την όχι και τόσο μεγάλη παραγωγή οργάνων που άφησε πίσω του, υπήρξε σημαντικός μάστορας για την Ελληνική οργανοποιία ! Αξίζει και από εδώ , όποιος μπορέσει να ανεβάσει φωτογραφίες οργάνων του και στοιχεία της κατασκευής τους ( ημερομηνία κατασκευής, μοντέλο, διαστάσεις, ξύλα, παρατηρήσεις γιά τον ήχο κ.λ.π. ).
Θυμάμαι ακόμα τον Νίκο να ψάχνει σε γκρεμισμένα παλιά σπίτια του Μεταξουργείου να βρεί κανένα παλιό ξύλο απο εντοιχισμένο ντουλάπι που να του κάνει για καπάκι. Και είχε βρεί αρκετά ! Άλλοτε πάλι είχε διαλύσει ένα παμπάλαιο πιάνο ( και ξέρω μερικά καλά όργανα που έγιναν με καπάκι απ`αυτό).
έχω ήδη την άδεια να ανεβάσω φωτογραφία. Ωστόσο, επειδή αυτή που είναι στα χέρια μου τραβήχτηκε σε γλέντι και (συνεπώς) είναι λίγο μακρινή, ζήτησα να το φωτογραφίσουν “επαγγελματικά” κ να μου τις στείλουν. Περιμένουμε…
Πάντως, Νίκο, απορώ γιατί δεν “έπιασε” αυτό το μοντέλο…με τέτοια σιλουέτα και ήχο είναι ΤΟ απόλυτο ρεμπέτικο μπουζούκι.
… Άβυσσος το αυτί των τρίχορδων…
Μπάμπη και Νίκο
Είχα γνωρίσει μετά το1976 και εγώ τον Νίκο τον Στασινό. Για πρώτη φορά στο εργαστήριο του, που ήταν εκεί που λέει ο Νίκος κοντά στο οργανοποιείο του γεροΜουντάκη, με πήγε ο Μανώλης ο Δημητριανάκης. Πρέπει να ήταν το 1977 οπότε παράγγειλα και το δεύτερο μου όργανο, ένα πολύ-πολύ καλό μισομπούζουκο με μακρόστενο σκάφος σαν δάκρυ, απο τα σκαριά που κυκλοφορούσαν πρίν το 1950.
Απο τότε όποτε κατέβαινα Αθήνα πήγαινα και επισκεπτόμουνα τον Νίκο και τα λέγαμε. Εκεί εκτός απο τον φίλο τον Δημητριανάκη πήγαινε και ο Κοντογιάννης .
Πήραν αρκετοί φίλοι μου όργανα απο εκεί και απο ότι θυμάμαι ήταν όλα πρώτα. Ο Νίκος ήταν πολύ μερακλής και δουλευταράς αλλά έπινε ούζο θυμάμαι μέχρι θανάτου. Ήταν τεχνίτης πρώτος και είναι τόσο κρίμα που πέθανε νωρίς.Θα θυμάμαι πάντα εικόνες απο το εργαστήριο του να στραβώνουνε ντόγες με κάρβουνα και όχι με ηλεκτρικό ή υγραέριο. Με είχε εντυπωσιάσει αυτή η διαδικασία που πιστεύω ότι συγκαταλέγεται στα ερεθίσματα που είχα, περα του ότι ήμουν τρελλαμένος με όλα τα πράγματα και θάματα του ρεμπέτικου, για να ξεκινήσω μερικά χρόνια μετά με αυτήν την τρέλλα και με μερικά ερεθίσματα να φτιάχνω και εγώ όργανα.
Πάντως τέτοιες φυσιογωμίες και τέτοιοι μαστόροι σαν τον Νίκο τον Στασινό, αλλά και σαν και άλλους ,δεν πρέπει να τους αφήσουμε να μείνουν στην αφάνεια. Αν μη τι άλλο, εμείς ως Φόρουμ πρέπει να τους αναδείξουμε σαν ζωτικούς κρίκους του ρεμπέτικου στην σχετικά πρόσφατη διαδρομή του.Το οφείλουμε πιστεύω !
Τι θα έλεγες αγαπητέ μου φίλε Παναγιώτη Καγιάφα?
Αγαπητέ Γεώργιε (Αγάπιε),
Όπως γνωρίζεις και το έχουμε συζητήσει, η συλλογή ιστορικών στοιχείων για την Ελληνική οργανοποιία είναι ένα μακροχρόνιο project, μέσα σε αντικειμενικές δυσκολίες (έλλειψη στοιχείων, αδιαφορία των αρμόδιων θεσμικών οργάνων, καχυποψία του συναφιού κτλ)
Για τον Ν. Στασινό (όπως και για τους περισσότερους παλαιούς οργανοποιούς), δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες. Θα ήταν ευχής έργο να εντοπίζαμε κανένα από τους συγγενείς του, που να είναι και πρόθυμος να αφιερώσει λίγο χρόνο. Έτσι αν γνωρίζει κανένας από το Φόρουμ τίποτε παραπάνω, θα ήταν πολύ χρήσιμο.
Την παρακάτω φωτογραφία, την τράβηξα πέρισυ το καλοκαίρι στο εργαστήριο του Γ. Παλαιοδημόπουλου στο Σχολάρι Θεσσαλονίκης. Είναι ένα μπουζούκι του Ν.Στασινού κατασκευασμένο το 1980.
Προτείνω ο Φέρρης ως ειδήμων να μας κωδικοποιήσει κάποιους κανόνες της αραβικής γραμματικής, ώστε να γράφουμε και εμείς τις κρίσιμες λέξεις με μόνο σύμφωνα γμτ!.
Λοιπόν άργησα, αλλά έγινε η δουλειά. Να οι φωτογραφίες από το μπουζούκι του Στασινού. Μας τις στέλνει από Πάτρα ο Σπύρος “Κουζουλός” Μπονέλης (φωτ.), δεινός ρεμπετοκιθαρίστας. Το όργανο ανήκει στον πατέρα του Νίκο, εξαιρετικό παίχτη.
Μακάρι να πέρναγε και ο ήχος του…
Υ>Γ>Να 'ναι καλά κι ο Νίκος Τσακανίκας για τη φωτογράφηση.
Σ`αυτό το μοντέλο αναφερόμουνα.
Είναι πράγματι όμορφο και λιτό όργανο. Ο Νίκος είχε φτιάξει αρκετά όργανα τότε σε αυτό το καλούπι , με διάφορα ξύλα, άλλα πιό απλά σαν αυτό της φωτογραφίας και άλλα πιό περίτεχνα .
Το δε αστείο της ιστορίας είναι ότι το εν λόγω μοντέλο προέκυψε από…παρεξήγηση ! Ο Νίκος, προσπάθησε να κοπιάρει ένα παλιό όργανο που του άρεσε, από φωτογραφία που ζήτησε να του μεγενθύνουν. Αργότερα κατάλαβε ότι το όργανο δεν πρέπει να ήταν έτσι, διότι η φωτογραφία είχε τραβηχτεί … υπό γωνίαν , με αποτέλεσμα να έχει επιμηκυνθεί !
Παρ` όλα αυτά, το αποτέλεσμα ούτε άσχημο ήταν και ούτε, όπως είπε και ο Μπάμπης, στερείτο καλού ήχου. Το αντίθετο θα έλεγα . Και έχω ακούσει πολλά απο αυτά τα μπουζούκια.
Θα μπορούσε να μου πεί κάποιος γιατι στα παλία τρίχορδα όπως αυτο της φωτογραφίας οι τεχνίτες βάζανε 4 κλειδιά. Έχω ακουσει κανα δυο θεωρίες αλλα καμία δεν μου στέκει.
Δεν ξέρω άν άν είναι σωστό, πάντως όταν ρώτησα κάποτε τον πατέρα μου γιατί το τρίχορδό του έχει 4 ζευγάρια κλειδιά, αυτός μου απάντησε οτι “τέτοια βρίσκανε απο τα μαντολίνα, τέτοια βάζανε”.
Φιλικά, Γιώργος.
Έτσι ακριβώς.
Κοίτα κι εδώ μια παλιά εκτενή συζήτηση για το ίδιο ακριβώς θέμα:
Ok. Δεν εχω λόγο να διαφωνήσω, αλλά νομίζω οτι έχω δει να κυκλοφορούν και σχετικά πιο σύγχρονα τρίχορδα με 8 κλειδιά. Και τότε μόνο για μαντολίνα κυκλοφορούσαν?..
Έπεσε στα χέρια μου ένας τζουράς του Στασινού με μικρό σκάφος και μήκος χορδής 56 εκ,κατασκευής 1982.Δυστυχώς έχει σπασμένο καπάκι.Πάντως είναι όμορφη κατασκευή.Θα ανεβάσω φώτο
Έχω παίξει με ένα τρίχορδο στο παραπάνω στυλ, με διαφορετικό στόλισμα και εξαιρετικής μαεστρίας σκάλισμα στο καράουλο. Θυμάμαι ότι είχε την πιο βροντερή μουργκάνα που έχω ακούσει και ήταν αρκετά καλό και στα πρίμα. Τρίξιμο μηδέν. Όργανο δηλαδή που στέκεται άνετα σε οποιοδήποτε καλό μπουζούκι. Ο ήχος του δεν ήταν παλιακός, παρολαυτά είχε εκπληκτικό χαρακτήρα. Έκει που έπαθα πλάκα με αυτό το μάστορα, ήταν με το σκαφτό μπαγλαμαδάκι του που έπαιξα. Είχε υποστεί μάλιστα σοβαρότατο τραύμα, έχοντας (ήταν επιδιορθωμένο άριστα όταν το έπαιξα) σπασμένο σκάφος σαν να είχε κοπεί στη μέση. ο ήχος του ήταν απερίγραπτος. ΔΥΝΑΤΟΣ μάγκικος και με σκάσιμο που σε κρατάει να τον παίζεις ώρες χωρίς να βαρεθείς. Νομίζω την ίδια μέρα που τα δοκίμασα αυτά δοκίμασα και έναν τζουρά του, που ήταν να τον είχε πάρει ο μουσικός κ. Κοντογιάννης, αλλά τον έδωσε ο Στασινός στο γνωστό μου που τα είχε όλα αυτά και είχε σχέσεις μαζί του. Από κάποιον άλλον είχα ακούσει ότι πέθανε λόγω αποστήματος του δοντιού, που προκάλεσε την καρδιά του(?). Πάντως από τα όργανα που είδα, μιλάμε για κορυφαίο μάστορα.
Καλησπέρα είμαι ο Βασίλης είναι πρώτη φορά που γράφω αν και ο λογαριασμός είναι στο όνομα του πατέρα μου
αρκετό καιρό
τον είχα γράψει στο φόρουμ λόγω ότι παίζει τρίχορδο τα τελευταία χρονιά με το δικό μου email.
Και σε μια αναζήτηση με το όνομα Στασινος Νικόλαος έπεσα πάνω στο θέμα.
Τώρα θα μου πείτε γιατί επέλεξα το συγκεκριμένο θέμα να γράψω πρώτη φορά άπλα τυχαίνει η μητέρα μου
να είναι μια από τις δυο αδελφές του θείου μου Νίκου Στασινου και θα παραθέσω με τον καιρό ότι γνωρίζω
γι αυτόν.
Ήμουν12 χρόνων όταν πέθανε είμαι 42 και αν είχε ζήσει σίγουρα θα είχα μάθει την τέχνη του.
Με τον πάτερα μου ήταν φίλοι από παλιά γιατί δούλευαν και οι δυο στα ξυλουργεία της εποχής εκείνης στη Λειβαδια.
Η καταγωγή του Στασινου είναι από τη Λειβαδια και όχι από τη Δαύλεια.
Από τους καλύτερους στο είδος του και όσο για ξύλα όχι μόνο στα παλιά σπίτια έμπαινε αλλά μέχρι και στη Ρουμανία είχε
φτάσει.
Είχα δουλέψει κάποιες φόρες στο μαγαζί του ξύνοντας σκάφη με ξύστρα για να φύγει η μαυρίλα.
Όντως έφυγε από καρδιά και η ειρωνεία είναι ότι άφησε την τελευταία του πνοή την ώρα που περίμενε να μπει στο καρδιολόγο γιατί είχε κάποιες ενοχλήσεις.
Στο σπίτι της μάνας μου που είναι και το πατρικό έχει ένα κάδρο με ένα δισέλιδο μια συνέντευξη του Στασινου στα αγγλικά
δεν θυμάμαι την εφημερίδα αλλά ο τίτλος έχει μείνει στο μυαλό μου τόσα χρόνια “To make them sound right”
Όταν μπορέσω θα βγάλω μια φωτογραφία να την ανεβάσω αν συμφωνούν και οι διαχειριστές.
Αυτά για την ώρα και ότι μπορώ να βοηθήσω.
