Με μια πρόχειρη αναζήτηση και διασταύρωσης της με τον @chrispanag δεν βρήκα κάποιο θεμα που να δίνει πληροφορίες για τις ροζετες του μπουζουκιου.
Εννοώ κυρίως τις ροζετες ως διακοσμητικές κατασκευές που καλύπτουν το ηχείο του μπουζουκιου και όχι τις διακοσμητικές γύρω απο αυτο.
Θα με ενδιέφερε αν ξέρει καποιος να μας πει την ιστορια τους (προπολεμική φαντάζομαι) όπως και την ηχητική τους επιρροή(θετική η αρνητική).
Οι περισσότερες που εχω δει είναι ξύλινες με ελάχιστες σύγχρονες μεταλλικές του Καφετζοπουλου.
Παρ όλα αυτά καποιος που κάνει παραγγελία το 2020 έχει λόγω να βάλει κάποια ροζετα στο μπουζούκι του περα απο αυτον της εμφάνισης ?
Γενικά, οποιαδήποτε πληροφορία καλοδεχούμενη
Όταν, πριν 24 χρόνια, συζήταγα με τον Παναγιώτη για το πώς θα ήθελα τον ήχο του μπουζουκιού που είχα παραγγείλει, έλεγα για μια δυσκολία, ότι θα υπάρξουν και στιγμές που θα ήθελα ήχο προπολεμικού οργάνου, αλλά και στιγμές που θα ήθελα ήχο που να σκάει. Είπε λοιπόν, φυσιολογικότατα: Ε, θα φτιάξουμε μία ροζέτα φορετή, θα τη φοράς / βγάζεις ανάλογα τις στιγμές. Έμεινε για αργότερα, στο μεταξύ σκέφτηκα ότι θα προτιμούσα ελλειπτικό άνοιγμα, δεν φτιάχτηκε ποτέ.
Εννοεί οβάλ τρύπα στο καπάκι.
Δεν υπάρχει κανόνας που να λέει ότι η ροζέτα βοηθάει για να ακουστεί ο προπολεμικός ήχος. ( Αν υπάρχει ένας “προπολεμικός ήχος”). Η ροζέτα είχε “εγκαταλειφθεί” στα μπουζούκια προπολεμικά εδώ στην Ελλάδα. Και νομίζω ότι αυτό οφείλεται στο ότι θέλανε όργανα που να ακούγονται δυνατά. Νομίζω ότι ο Παπαιωάννου είχε πει ότι τα προπολεμικά μπουζούκια δεν ακούγονταν δυνατά και έπρεπε να βγάζουνε γερή πενιά για να ακούγονται.
Νομίζω ότι επιβίωσε περισσότερο στους οργανοποιούς της Αμερικής. Ή μπορεί απλά να έχουμε περισσότερα όργανα εποχής από εκεί.
Πάντως η ροζέτα δεν ήταν “στολίδι” μόνο του μπουζουκιού, η ιστορία της πάει πολύ πίσω με άλλα όργανα.
Προφανώς ο Νίκος με τον Καφετζόπουλο εννοούσαν πιο μουντό ήχο, αφού το αντίθετο είναι
Σίγουρα δεν υπάρχει «ένας» προπολεμικός ήχος, αλλά εδώ γίνεται λόγος για ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό ήχου, τη μουντάδα. Το αν η λέξη προπολεμικός ήταν ακριβής δεν έχει σημασία, σημασία έχει ότι συνεννοήθηκαν!
βασικά η ροζέτα μειώνει το εμβαδόν της τρύπας. νομίζω ότι την αποφεύγουν οι σύγχρονοι οργανοποιοί, για να έχουν μεγαλύτερη ένταση και να μπορούν να βάζουν χέρι για μικροεπισκευές μέσα στο σκάφος.
Ναι αλλά η μείωση του εμβαδού (και η αλλαγή της γεωμετρίας / αποδυνάμωση της συμμετρίας) επιφέρει, με τη σειρά της, αλλαγή στην όλη συμπεριφορά του εσωτερικού του οργάνου στις ηχητικές δονήσεις, με διαφοροποίηση του παραγόμενου ήχου. Αυτό είναι το βασικό, όχι η ίδια η μείωση εμβαδού, που θα μπορούσε να επιτευχθεί και με μικρότερο άνοιγμα.
Αρα θα μπορουσε η ροζετα να υπηρχε στα πρωτα μπουζούκια ως εμφάνιση και μονο η οποία μπορεί να ειχε “δανειστεί” απο κάποιο παλαιότερο εγχορδο, απο την στιγμη που θεωρητικα μειώνει την ένταση του ηχειου.
Θα είχε ενδιαφέρον να μας πει την αποψη του κάποιος οργανοποιος η κάποιος κάτοχος μπουζουκιου με ροζετα για τυχόν ιδιαιτεροτητες του ήχου.
Θυμίζω ότι πολλοί παλιοί ταμπουράδες έχουν πολύ μικρή τρύπα, σε ακραίες περιπτώσεις καθόλου τρύπα, και σε άλλες κανονική τρύπα αλλά σε διάφορα περίεργα σημεία του σκάφους, αντί στο καπάκι που κοιτάει τον ακροατή. Επομένως το πρότυπο του μουντού ήχου υπήρχε ήδη.
Επομένως αν, όπως λέει ο Πάνος, τη ροζέτα την έβαλε κάποιος που τη «ζήλεψε» από άλλο όργανο, είναι πιθανόν να βρήκε ότι και η επίδρασή της στον ήχο είναι του γούστου του.
Υπάρχει και η περίπτωση, η ροζέτα να έμπαινε για λόγους αποκλειστικά αισθητικούς του ματιού, όχι του αφτιού, αλλά όταν αργότερα έγινε της μόδας ο σκαστός ήχος να τις κατάργησαν, για λόγους πια ακοής, όχι όρασης.
Καθώς έψαχνα με διάφορους τρόπους το θέμα έπεσα σε αυτή την πτυχιακή:
Φυσικά δεν πρόλαβα να διαβάσω και τις 132 σελίδες αλλα με ενα search μέσα στο pdf για την λέξη “ροζέτα” η οποία εμφανίζεται καπου 30 φορές βγαζω το συμπέρασμα ότι ήταν διακοσμητικό στοιχείο από τις αρχές του αιώνα έως το 40 που το δανείστηκε το μπουζουκι από το λαούτο.
Λογικά θα έχει και την επιρροή της στον ήχο αλλα δεν νομίζω ότι τότε έψαχναν ήχο που έβγαινε με την βοήθεια της ροζετας αλλα ίσως τους άρεσε οπτικά.
Όπως μια αντίστοιχη συζήτηση μπορεί να γίνει για πλαστικές και ξύλινες φιγούρες αλλα και βερνίκια.
Για κάποιο λόγο δεν μπορώ να κοπυπαστάρω σωστά την εργασία, παρουσιάζεται με διαφορετικούς χαρακτήρες και έτσι δεν μπορώ να κάνω find. Μήπως, Πάνο, μπορείς να μου εξηγήσεις, τί ακριβώς συνέβη με τη ροζέτα, απ’ το 1940 και μετά;
Και εγώ παιδεύτηκα με την ανάζητηση γιατί την λέξη ροζέτα στο search δεν την εντοπίζει αλλά αν γράψεις στο search “ξνδέηα” θα σου εμφανίσει όλα τα σημεία που αναφέρεται η λέξη ‘‘ροζέτα’’, απλά διαβάζοντας την πτυχιακή όταν έπεσα στην λέξη ροζέτα την έκανα copy και στο paste μου εμφάνισε αυτό που σου έγραψα (ισχύει με τις περισσότερες λέξεις).
Η πτυχιακή στην σελίδα 78 αναφέρει ότι την δεκαετία του 30 παρατηρείται η επιβίωση της ροζέτας στα μπουζούκια στοιχείο της προηγούμενης περιόδου.
Επίσης αναφέρει ‘’ Σημαντική διαφορά συνιστά η αλλαγή του σχήματος της ηχητικής οπής από κυκλική με ροζέτα σε ελλειψοειδή χωρίς ροζέτα".
Επίσης στην σελίδα 80 αναφέρει ότι η ροζέτα ήταν συνηθες μέχρι το μεσοπόλεμο.
Τέλος σημαντική πληροφορία είναι και αυτή από την συνέντευξη του Παναγιώτη Καφετζόπουλου (πάντα παραστατικός με ωραίο χιούμορ) που στην σελίδα 119 αναφέρεται στην ποικίλία των οργάνων του όπου αναφέρει “έχω όργανο με ροζέτα με ήχο του 40”.
Η αναζήτηση πάντα θα είναι μια “επιστημη”.
Άσχετο, έριξα και μια πρόχειρη στο FB μήπως βρω το παλικαρι της πτυχιακής (γιατί το εψαξε το τριχορδο αρκετα) να τον ρωτούσα επιπλέον αλλα δεν βγήκε άκρη…
