Πολύ συχνά σε διάφορες συζητήσεις εμφανίζονται σημαντικές διαφωνίες στο ζήτημα της “εξέλιξης” της λαϊκής μουσικής , την αλλαγή του ύφους και των τεχνικών, των ενορχηστρώσεων, τη σχέση ορχήστρας-τραγουδιστή, τη χρήση του τετράχορδου και την αλλαγή στη σύνθεση της ορχήστρας.
Η γνώμη μου είναι ότι κάποια στιγμή χάνεται η ισορροπία και η σχετική ισοτιμία φωνών και οργάνων. Οι τραγουδιστές κατά κάποιο τρόπο αποσπούνται από την ορχήστρα, ενώ οι ρόλοι των μελών αλλάζουν. Στην πρώιμη ορχήστρα οι οργανοπαίχτες ήταν και οι δυνητικοί συνθέτες, αλλά και μόνιμοι ή περιστασιακοί τραγουδιστές.
Η αναπαραγωγή της μουσικής , με την είσοδο του ηλεκτρισμού, αρχίζει να γίνεται σε όλο και μεγαλύτερους χώρους και η ορχήστρα απομακρύνεται από το κοινό με τη διαδραστική σχέση ορχήστας-κοινού ,να μειώνεται συνεχώς.
Η ίδια η παραγωγή της μουσικής αποκτά άλλα χαρακτηριστικά , με τους μουσικούς να παίζουν , τους τραγουδιστές να τραγουδούν, τους συνθέτες να γράφουν, πολύ περισσότερο για εμπορική χρήση, πολύ πιο επαγγελματικά, αλλά ταυτόχρονα χάνοντας την κοινωνική τους ρίζα. Το πρωτόλειο πεδίο της καλλιτεχνικής έκφρασης , μετατοπίζεται προς όφελος της “αγοραίας” παραγωγής και της χρήσης του τραγουδιού, πολύ περισσότερο ως μορφής διασκέδασης παρά ως πρωτογενή έκφραση
Όλα αυτά, αλλά και ακόμα περισσότερα , έχουν άμεσο αντίκτυπο στον ήχο, το ύφος και το “ήθος” της λαϊκής μουσικής.
Θα ήθελα πάρα πολύ να ακούσω κάποιες απόψεις σε σχέση με αυτή τη μετάβαση και την απώλεια ισορροπίας.
Εντελώς ενδεικτικά μερικά παραδείγματα. Υπάρχουν άπειρα…
Σε τουτο το παλιόσπιτο http://youtu.be/h0MXNU74lPU http://youtu.be/h0MXNU74lPU
Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω http://youtu.be/PYlNmnXPfMY http://youtu.be/hGbcuT8Of8k
Μπαρμπαριά http://youtu.be/uT49_7BAVJ8 http://youtu.be/0yLwqjXvf9w
Πολίτισσα http://youtu.be/uT49_7BAVJ8
Δεν ξέρω αν γίνομαι κατανοητός, γιατί η προσέγγισή μου είναι είναι κυρίως διαισθητική.
πολύ ενδιαφέρον θέμα! κατ’αρχήν έχει γίνει ένα μπλέξιμο με τα λινκ. το παλιόσπιτο έχει δύο πρώτες εκτελέσεις, και η πολίτισσα είναι η πρώτη της μπαρμπαριάς.
πέρα από τα όσα σωστά ανέφερες, θα βάλω και μια ηχοληπτική παράμετρο. την μετάβαση από το ένα κεντρικό μικρόφωνο (ή δύο αργότερα) και την ταυτόχρονη εκτέλεση, στην ξεχωριστή εγγραφή κάθε οργάνου διαδοχικά. η πρώτη τεχνική καταγράφει σαν ένας ακροατής, την κομπανία την ώρα που παίζει -με όλο τον παλμό της. η δεύτερη κάνει πιο εύκολη την ηχογράφηση αλλά κάνει πιο άψυχο/φτιαχτό το αποτέλεσμα (μιλώντας για λαϊκή μουσική, σε άλλα είδη δεν υπάρχει άλλος τρόπος). ακόμα και σε σημερινές ηχογραφήσεις με προσεγμένη παραγωγή, μπορεί να έχουμε άψογο ήχο αλλά δεν υπάρχει αυτή η αλληλεπίδραση μέσα στην κομπανία.
αυτή η αλλαγή έρχεται κάπου στις αρχές του '60, αλλά η ζημιά έχει ήδη γίνει με τις επανεκτελέσεις, με τα ηλεκτρικά μπουζούκια και τα μπασοντράμς.
με λίγο ψάξιμο βρήκα στοιχεία για τα μικρόφωνα και για τα όργανα, με επιγραμματικά κάποια σημαντικά στοιχεία.
υγ: μόλις βρήκα μια (όχι και τόσο) παλιότερη τοποθέτησή μου, σε μια κουβέντα που καλύπτει αρκετά από τα ζητήματα που βάζεις.
Όπως (σχεδόν) πάντα βιαστικός.
Τα έκανα λίγο μαντάρα, αλλά δεν πειράζει.
Πολύ εύστοχες οι παραθέσεις και η παλιότερη τοποθέτησή σου.
Νομίζω ότι μια ιδέα για την αλλαγή στην κλίμακα αναπαραγωγής της μουσικής την αντιλαμβανόμαστε ακόμα και σήμερα.
Μικροί έως μικροσκοπικοί χώροι , φυσικός ήχος , με τους μουσικούς σε άμεση επαφή με το κοινό και σε συνεχή αλληλεπίδραση (και με την κακή έννοια) , οδηγούν σε εντελώς διαφορετικό αισθητικό αποτέλεσμα , αλλά και προσέγγιση του τρόπου αναπαραγωγής.
Ακόμα ιδαίτερα ενδιαφέρον είναι ο τρόπος με τον οποίο , σε ένα σχετικά μαζεμένο αστικό πυρήνα (πχ Χανιά) , η ύπαρξη αυτών των χώρων με τη συνεχή αλληλεπίδραση κοινού -μουσικών, αλλά και των μουσικών μεταξύ τους , διαμορφώνεται μια κουλτούρα και μια αισθητική που αφορά, τόσο το παίξιμι, αλλά και το ρεπερτόριο.
Έχει πολύ πλάκα.
Κάποιος πρωτοπαίζει ένα σχετικά άγνωστο ή ξεχασμένο κομμάτι και μετά από κάποιο διάστημα το ακούς να παίζεται παντού, οι θαμώνες να το έχουν αγκαλιάσει και να το επιζητούν. Μάλιστα συχνά αναπαράγεται και η ίδια τονικότητα, τα ίδια κεντήματα…
Έχω την εντύπωση ότι η κρίση έχει βοηθήσει την αναπαραγωγή αυτού του είδους .