Σήμερα συμπληρώνονται 60 χρόνια που έφυγε από κοντά μας ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης (Θανάσης Κλάρας), ο αδιαμφισβήτητος -στη συνείδηση του Ελληνικού Λαού- ηγέτης της Εθνικής Αντίστασης 1941 - 1944.
Η δρυς έπεσε, πριν καλά - καλά συμπληρώσει το τεσσαρακοστό έτος ηλικίας (γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1905).
Στις 18 του Ιούνη 1945, κάτω από ανεξακρίβωτες συνθήκες (δολοφονία ή αυτοκτονία με χειροβομβίδα), ο αετός των βουνών της Ελεύθερης Ελλάδας έκανε το τελευταίο του πέταγμα.
Την ίδια μέρα το άψυχο κεφάλι του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, κρεμμόταν προς “παραδειγματισμό” σε φωνοστάτη των Τρικάλων, μαζί μ’ εκείνο του Τζαβέλα, που τίμησε τον όρκο των μαυροσκούφηδων (των επίλεκτων προσωπικών σωματοφυλάκων του Άρη).
Ο γενειοφόρος αρχιαντάρτης γεωπόνος και δημοσιογράφος από τη Λαμία έφυγε διπλά κυνηγημένος. Στις 12 Ιούνη 1944 αποκηρυγμένος από το αγαπημένο του κόμμα, το ΚΚΕ, και στις 16 του Ιούνη από το μεταβαρκιζιανό καθεστώς.
Ποιο από τα δύο πλήγματα ήταν πιο θανατηφόρο, μόνο ο ίδιος το ήξερε…
Αντί για επίλογο, δανείζομαι τα λόγια που έγραψε σε ανύποπτο χρόνο ο Κώστας Βάρναλης:
“Θρυλικός ο Άρης Βελουχιώτης. Ο πρώτος που άρχισε την Αντίσταση του λαού στα βουνά κι ο τελευταίος που την έκλεισε με τον τραγικό του θάνατο. Η πρώτη ψυχή του αγώνα κι η τελευταία πνοή. Λίγοι το καταλάβανε, όπως ο Άρης, πως οι εχθροί της Ελλάδας (ξένοι και ντόπιοι) θα μετατρέπανε τη νίκη του έθνους σε νίκη των εχθρών του. Τιμή και δόξα στο ασύγκριτο παλικάρι. Τιμή και δόξα και στο λαό, που τονε γέννησε”.
* ΕΝΑΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ ΕΣΒΗΣΕ (ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ) [Ν. ΜΑΘΕΣΗ, Μ. ΧΙΩΤΗ - Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1945).
«Αντιλαλούνε τα βουνά
κλαίνε τα κλαψοπούλια,
ο Βελουχιώτης χάθηκε
ψηλά σε μια ραχούλα.
Το κλαψοπούλι θλιβερά
σκορπάει τη λαλιά του,
φαίνεται πως έχασε
τη μόνη συντροφιά του.
Τι έχεις κλαψοπούλι
κι όλο πικρά στενάζεις
τι είναι που σε πλήγωσε
και βαριαναστενάζεις;
Μαράθηκαν τα λούλουδα
χάθηκε το φεγγάρι,
ένας λεβέντης έσβησε
που τονέ λέγαν Άρη.
Κείνος δεν θέλει κλάμματα
ούτε και μοιρολόγια,
αγώνες θέλει και χαρές
αρματωσιές και βόλια.»
- Σχόλια:
- Οι στίχοι γράφτηκαν από τον Νίκο Μάθεση το 1945 και το μελοποίησε αρχικά ο Μανώλης Χιώτης, σε ρυθμό χασαποσέρβικο, από τον οποίο γράφτηκε και η τελευταία στροφή. Όταν μίλησε ο Μάθεσης, το 1974, στον Κώστα Χατζηδουλή για την ύπαρξη του τραγουδιού, δεν μπορούσε να θυμηθεί τη μελωδία. Ο δε Χιώτης είχε πεθάνει ήδη το 1970. Έτσι μελοποίησε ξανά τους στίχους ο Μιχάλης Γενίτσαρης, σε ρυθμό ζεϊμπέκικο, στη μνήμη και των δύο προηγούμενων δημιουργών.
- Ο ίδιος ο Μάθεσης, λέει στον Κ. Χατζηδουλή, για το πώς έγραψε το τραγούδι: «Λίγο μετά που σκοτώθηκε ο Άρης Βελουχιώτης το 'γραψα. Είχε τρία τετράστιχα και όχι τέσσερα. Ο Άρης, ήτανε φίνος άντρας, μάγκας κι αγωνιστής και Έλληνας. Κατάλαβες; Μιλάει ο Μάθεσης. Υπήρχανε κι άλλοι αγωνιστές, δηλαδή που θέλανε να τους λένε έτσι, αλλά αυτοί ήτανε αγωνιστές για την πάρτη τους. Δηλαδή, αποφάγια. Άλλη ταρίφα αυτοί. Όταν έσβησε το καντίλι του παλικαριού, έκατσα και το ‘γραψα, γιατί έγινε θρήνος. Θρήνος και ύμνος. Το θέμα είναι παλιό, πολύ παλιό -η ιδέα. Τα λόγια δικά μου και τιμής πρόσωπο ο Άρης. Μετά συναντήθηκα με το Χιώτη, που είχε έρθει με τον Παπαϊωάννου, το Στεφανάκη και το Γενίτσαρη, να παίξουνε σ’ ένα χορό, στο Χατζηκυριάκειο. Είπα του Χιώτη για το τραγούδι και δώσαμε ραντεβού και του 'δωσα τα λόγια. Έβαλε ένα τετράστιχο ακόμα ο Μανώλης, το τελευταίο, κι άλλαξε το “Νεκροπούλι” που είχα εγώ και το 'κανε “Κλαψοπούλι”. Δεν είπα τίποτα. Ο Μανώλης ήτανε φίλος μου, καλός άντρας και μάγκας από τους λίγους. Άμα θες να μάθεις ποιοι είναι οι μάγκες, κοίτα το Χιώτη. Εξηγήσεις ζόρικες, ρεμπέτικες και ψυχή μόρτικια μεγάλη. Μιλάω εγώ ο Μάθεσης. Το ‘παμε: προσφορά για το παιδί που χάθηκε, ήτανε το τραγούδι. Ζούλα γίνανε όλα. Βλέπεις, εγώ και σ’ αυτό το περιβόλι, είχα τσαμπουκάδες. Ένα απόγευμα που ήμουνα τότες στην Αθήνα, παρέα με το Νίκο Γούναρη, είδα στο δρόμο τυχαία, σε μια στοά, τον αρχηγό τότες του κόμματος. Αυτόνε που δεν ήτανε όνομα και πράμα δεν ήτανε, λέμε, γλυκός στις εξηγήσεις του. Του τα ‘χα μαζεμένα από τότε. Αυτός ήτανε όλα του τα χρόνια, μολύβι με σπασμένη μύτη. Κατάλαβες; Μετά άκουσα τη μουσική που έβαλε ο Χιώτης. Χασαποσέρβικο ήτανε, πολύ ζόρικο τραγούδι. Δίσκος δεν έγινε όμως, γιατί όλοι αυτοί εδώ οι λάγιοι, δεν αφήνανε. Γι’ αυτό τους έχω μαζέψει πολλά…».
- Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1980 ερμηνευμένο από τον Γιώργο Νταλάρα, με κάποιες αλλαγές στους στίχους.
- Περιλαμβάνεται στο LP «ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ», MINOS DAL-MSM 391, 1980.
(Απόσπασμα από το βιβλίο μου “ΠΟΛΕΜΟΣ,…, ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ”).
Σ.Π.
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην ΣΑΚΗΣ 18 Ιούνιος, 2005)
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην ΣΑΚΗΣ 18 Ιούνιος, 2005)
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην ΣΑΚΗΣ 18 Ιούνιος, 2005)
