"Κουκλάκι" (Τούντας)

Αντε ένας η μία πληκτράς, να μας το “αφιερώσει”. :blush:

1 «Μου αρέσει»

Ναι αλλά θα χορέψεις όμως! :wink:

1 «Μου αρέσει»

Δεν νομίζω να συνέβη κάτι τέτοιο στην εποχή που γράφτηκε το κομμάτι…

Υ.γ. το κομμάτι είναι τεσσάρι, όχι χασάπικο και αυτό ακολουθήθηκε και στην καταγραφή.

Δεν μπορεί να χορευτεί χασάπικο;

Υπάρχει (τουλάχιστον στο μυαλό μου) κάποια σύγχυση μεταξύ των εννοιών που είχαν κατά καιρούς οι όροι χασάπκο, χασποσέρβικο, σέρβικο κλπ., αλλά εν πάση περιπτώσει, ξέροντας ότι πολλά κομμάτια, αρκετά γρήγορα, που σήμερα θα τα χορεύαμε χασαποσέρβικα, σημαίνονταν τότε ως «χασάπικα», εκεί το κατατάσσω και το Κουκλάκι. Ότι δηλαδή μπορείς να το χορέψεις χασαποσέρβικο αλλά στην παλιά ετικέτα περιμένεις να δεις τη λέξη χασάπικο. (Μέχρι που σου 'ρχεται η έκπληξη: φοξ οριεντάλ!)

Σίγουρα δεν είναι το κομμάτι εκείνο που θα πάρει από τον ώμο έναν καλό, σωστό χορευτή του παλιού χασάπικου και θα τον προτρέψει – Σήκω και φώναξε την παρέα σου!

Και δεν είναι μόνο το τέμπο, είναι και το μέτρο. Το τετράσημο μέτρο δεν είναι χαρακτηριστικό του χασάπικου, που βασίζεται στο δημοφιλές, στα βόρεια Βαλκάνια, δίσημο μέτρο. Τα γνωστά μαυροθαλασσίτικα της πολίτικης λατέρνας.

Μετρώ δυο αντιρεμπέτικα άρθρα του συμπατριώτη μου (Αι)μίλιου Χουρμούζιου, που για τη δεκαετία που γράφτηκαν μάλλον αντιΘεοδωρακικά άρθρα θα ήταν

Πάντως όχι στη συζήτηση για το λήμμα φοξάκι ίσως να ήταν καλό να την αναφέρουμε κι εκεί.
Έχω δει ρυθμό σκέτο οριεντάλ, χωρίς να κοτσάρεται :grinning: και το φοξ , σε παλιές μεθόδους.

Αυτό ακριβώς είναι ένα θέμα που αξίζει να ερευνηθεί, πότε το λα χιτζάζ γράφτηκε σαν τρόπος του ρε αρμονικού μινόρε και πότε σαν Λα με αλλοιώσεις.

1 «Μου αρέσει»

Αυτό είναι το κοινώς λεγόμενον τσιφτετέλι.

1 «Μου αρέσει»

Γνωρίζουμε αν η παρτούρα του Τούντα έχει γραφτεί απο τον ίδιο;

Ενδιαφέρον θα ήταν, αν υπήρχε κάποιος τρόπος να το καταλάβουμε αυτό… Πάντως, τα δικαιώματα είχαν κατοχυρωθεί και για ΗΠΑ και Καναδά.–

1 «Μου αρέσει»

Το σκεφτόμουν κι εγώ όλο αυτό. Για το δεύτερο, νομίζω ότι λογικά όχι, από τους ανθρώπους του εκδοτικού οίκου θα γράφτηκε (αλλά αμφιβάλλω αν θα βρεθεί ποτέ απόδειξη). Όμως έχουμε παρτιτούρες του Παπάζογλου που είναι ιδιόχειρες.

2 «Μου αρέσει»

Σε τεύχος του περιοδικού Λαϊκό Τραγούδι υπάρχει δημοσιευμένο γράμμα του Γεώργιου Βουγιούκα της Apollo Music Company - Music Engraving and Publishing με έδρα τη Νέα Υόρκη προς τον Τούντα όπου του ζητείται να τους γράψει για πιάνο 4 κομμάτια (Λιλή σκανδαλιάρα, Χασαπάκι, Αλανιάρα μερακλού, Μοντέρνα χήρα) έναντι 15 δολαρίων, προφανώς για δημοσίευση. Επομένως, είναι πάρα πολύ πιθανό οι εμπορικές παρτιτούρες που κυκλοφορούσαν να είχαν γραφτεί από τον Τούντα. Μη βιάζεστε όμως να βγάλετε συμπέρασμα μόνο από μία παρτιτούρα και μάλιστα εμπορική. Ο Τούντας μπορεί να την είχε γράψει με μικτό οπλισμό και να προσαρμόστηκε από τον εκδοτικό οίκο. Ή μπορεί ο Τούντας να επέλεξε εξ αρχής τον κλασικό οπλισμό γνωρίζοντας για πού προορίζεται η παρτιτούρα. Άλλωστε, είναι προφανές ότι μια παρτιτούρα ενός «φοξ-τροτ» για πιάνο απευθύνεται σε δυτικοαναθρεμμένους (το φοξ-τροτ σε εισαγωγικά διότι ως τέτοιο πλασάρεται, δεν έχει νόημα να αναλύσουμε εδώ αν όντως είναι). Οπότε μην περιμένουμε να δούμε σε πάρτες για πιάνο μικτό οπλισμό.

Να σημειώσω ότι έχοντας μελετήσει παρτιτούρες του Τούντα, του Παπάζογλου και του Παντελίδη, όλοι αυτοί χρησιμοποιούσαν ενίοτε για τα χιτζαζοειδή και μικτό οπλισμό, πέρα από τον κλασικό. Αυτό αποδεικνύει ότι η επιλογή του οπλισμού γινόταν με γνώμονα την ευκολία στη γραφή και την ανάγνωση. Με βάση αυτό, η επιλογή μικτού οπλισμού στην καταγραφή παρτιτούρων τέτοιου ρεπερτορίου τη σήμερον ημέρα είναι απολύτως θεμιτή.

Για μένα ο Τούντας δεν είναι βέρος Ανατολίτης. Αυτό δεν ξέρω πώς προέκυψε, είναι τελείως αυθαίρετο. Το έργο του, οι σπουδές του, η ιστορία του με τα Πολιτάκια, ακόμα και το όργανο που έπαιζε δείχνουν ότι υπερτερεί η δυτικότητα μέσα του. Βέβαια, μπορούσε να πατήσει άνετα και στη Δύση και στην Ανατολή και το έκανε όποτε ήθελε με βάση και τις εκάστοτε εμπορικές ανάγκες. Μεταξύ Παπάζογλου και Τούντα δηλαδή, ο μεν πρώτος έκλινε προς την Ανατολή και ο δε δεύτερος προς τη Δύση, αν θα μας επιτρεπόταν αυτή η χονδροειδής προσέγγιση. Αλλά το ταλέντο τους ήταν τέτοιο που μπαινόβγαιναν σε Ανατολή και Δύση με ευκολία. Και ναι, έχει και ο Παπάζογλου δυτικότροπο έργο μόνο που άντε να το βρεις αφού το χάριζε δεξιά κι αριστερά.

5 «Μου αρέσει»

Όχι, είναι ο ρυθμός του καϊξή, της Ζεχρά και του «παίρνω απόσταση απ’ το χθες».

Τεσσάρι είναι.
Τσιφτετέλι = 1/8 1/8. 1/4,1/4,1/4
Συρτοτσιφτέλι = 1/4,1/8,1/8,1/4,1/4
(το παρόν)

Να δώσουμε την πλήρη παραπομπή. Επρόκειτο για αφιέρωμα στον Τούντα που είχε επιμεληθεί ο Κώστας Χατζηδουλής μέσα από το ανέκδοτο αρχείο του συνθέτη (Λ.Τ. τχ. 24, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2008)

Ανεβάζω από το αφιέρωμα αυτό και παρτιτούρες του Τούντα:

4 «Μου αρέσει»

Από τη μέθοδο ακομπανιαμέντων κιθάρας Γ. Τυρταίου, δεν έχει χρονολογία αλλά προλογίζεται από Λάβδα και Λαυράγκα, άρα πριν το Β Παγκόσμιο.

Νάτο πάλι το λαϊκό εδώ «φοξ». Έχω και ένα δίσκο της Εστουδιαντίνας Ν. Ιωνίας «Η Σμύρνη του έρωτα» που παίζουν ένα φοξ και ακούγεται σαν χασαποσέρβικος, η μουσική επιμέλεια νομίζω ήταν του Γκουβέντα. Το σημείωμα λέει ότι τα ορχηστρικά είναι μικρασιάτικα αλλά αυτό σημαίνει ότι παίζονταν στη Σμύρνη πριν το 22, ή απλά ότι παίζονταν από μικρασιάτες μουσικούς, μέχρι δεκαετία 30;

Με τη γεωγραφική έννοια. Όταν ο Άγγλος (; ) συνθέτης γράφει μια μελωδία που φαντάζεται ότι παραπέμπει στη λαγνεία της εξωτικής Ανατολής, ο Τούντας ήταν ήδη γεννημένος ακριβώς εκεί.

Υπενθυμίζω ότι για όποιον βρίσκεται δυτικότερα, Ανατολή είναι ακόμη και τα Επτάνησα (η Ζάκυνθος, το Φιόρο του Λεβάντε). Αυτό το νεφελώδες πράγμα με τα ασυνήθιστα διαστήματα και ρυθμούς που μυρίζει μπαχάρια, γκαμήλες και λοιπά στερεότυπα, για τον Τούντα ήταν η μητρική του γλώσσα και δεν είχε κανένα μυστήριο.

Μπορεί να υπερτερούσε. Δε θα τα χαλάσουμε για την ποσόστωση. Ήθελα να τονίσω ότι το ανατολίτικο σκέλος του, είτε ήταν το κυριότερο είτε όχι, πάντως ήταν βέρο, όχι απόπειρα μίμησης.

1 «Μου αρέσει»

Αλκ σε άλλες παλιές παρτιτούρες υπάρχει η υπογραφή ή το μονόγραμμα του χαράκτη, π.χ. Φρέτσας . Εδώ πρόσεξα μόνο ότι το copyright είναι για ΗΠΑ και Καναδά, μήπως η έκδοση ήταν για εξαγωγή, αν και είναι οίκος της Αθήνας (Μιχαήλ Κωνσταντινίδης)

δες κι αυτό το άρθρο από το Έθνος, δεκαετία 30 , θα ήταν το χάσμα των γενεών της εποχής.

1 «Μου αρέσει»

Αυτό όμως, ρε Περικλή, στέκει; Θέλω να πω, ο χαρακτηρισμός «βέρος τάδε» δεν εμπεριέχει μέσα του ένα σύνολο χαρακτηριστικών; Mπορούμε να αποδώσουμε αυτόν το χαρακτηρισμό σε κάποιον με βάση μόνο ένα τμήμα του συνόλου; Δεν πρέπει να λάβουμε υπόψη την κουλτούρα, την παιδεία, το πού μετοίκησε κανείς (έστω και παρά τη θέλησή του) και άλλα πολλά; Καταλαβαίνω τι ήθελες να πεις και συμφωνώ με τη βασική ιδέα της απορίας σου αλλά διαφωνώ με τη χρήση του όρου γιατί με αυτή τη γενικευτική λογική και ο Χατζηχρήστος είναι βέρος Ανατολίτης (είχε γεννηθεί σε προάστιο της Σμύρνη άλλωστε). Θα το έλεγε ποτέ κανείς αυτό για τον Χατζηχρήστο; Ή ένας Έλληνας που γεννήθηκε στην Ήπειρο και στα 10 του χρόνια έφυγε για την Αμερική όπου και έζησε όλη του τη ζωή, είναι βέρος Ηπειρώτης; Θέλω να πω ότι δεν είναι (μόνο) το γεωγραφικό κριτήριο αυτό που ορίζει αν κάποιος είναι βέρος τάδε. Εγώ ξέρω ότι ο Τούντας ήταν ένας Έλληνας που γεννήθηκε στην πολυπολιτισμική Σμύρνη από μεγαλοαστική οικογένεια και ήταν κατά κύριο λόγο δυτικοαναθρεμμένος. Το ανατολίτικο στοιχείο το γνώριζε εκ θέσεως αλλά βέρο Ανατολίτη δεν θα τον έλεγα. Τελοσπάντων, δεν θέλω να κουράζω ούτε μ’ αρέσει αυτή η λογική του να περνάμε από το μικροσκόπιο κάθε κουβέντα γιατί αποθαρρύνει τον κόσμο να γράφει. Δεν θα έλεγα τίποτα αλλά σκέφτηκα ότι συνεχώς μας διαβάζει νέο κοινό που πρωτοεισέρχεται στο ρεμπέτικο και καλό είναι να μην έχει τη λάθος ιδέα για βασικά πράγματα. Θεώρησέ το μια παρένθεση. Κατά τα άλλα, συμφωνώ με τις τοποθετήσεις σου εδώ και οι απορίες σου είναι εύλογες και σωστά στοχευμένες.

2 «Μου αρέσει»

Δεν έχω μελετήσει τη ζωή του, ομολογώ. Η μουσική του όμως, όση είναι ανατολίτικη, με κάνει να υποθέτω ότι δεν μπορεί απλώς να έκατσε και να τα έμαθε, χωρίς να τα φέρει κι από πριν στη μητρική του κουλτούρα.

Αλλά τέλος πάντων, μπορεί και να μην είναι έτσι…