Από αλλού, σίγουρα.
Άκουσα τυχαία τις προάλλες μια εκτέλεση αυτού του κομματιού, που πιστεύω ότι πρέπει να είναι το πρότυπο της μυκονιάτικης, αλλά δεν μπορώ να την ξαναβρώ! Παραθέτω τα στοιχεία, μπας και το βρει κανένας άλλος:
Ήταν από τα Δωδεκάνησα, χωρίς να προσδιορίζεται συγκεκριμένο νησί. Τουλάχιστον έτσι έγραφε. Τραγουδούσε γυναικείο ντουέτο, είτε οι Χατζηδάκηδες είτε οι Καραμπεσίνηδες. Η ηχογράφηση δεν ήταν από δίσκο αλλά από το αρχείο του ραδιοφώνου της ΕΡΤ. Καθώς τόσο οι Χατζηδάκηδες όσο και οι Καραμπεσίνηδες έπαιζαν για λόγους εμπορικούς και καλλιτεχνικούς, κι όχι εθνμουσικολογικής τεκμηρίωσης, δε θα απέκλεια στην πραγματικότητα να έπαιζαν ένα μικρασιάτικο τραγούδι, και να καταχωρήθηκε ως 12νησιακό απλώς λόγω της 12σιακής εντοπιότητας των μουσικών. Ήταν σ’ ένα βίντεο μαζί με άλλο ένα ή άλλα δύο τραγούδια, χωρίς να αναφέρονται οι τίτλοι τους ούτε στον τίτλο του βίντεο ούτε στην περιγραφή. Το πρώτο τραγούδι ήταν μάλλον το Πάρε Φραντζή τη λύρα σου, δεν είμαι βέβαιος αν μεσολαβούσε και δεύτερο, και το τελευταίο ήταν το Κάτω στη Ρόδο.
Ο σκοπός ήταν σε σαμπάχ (!), και ειδικότερα ο ίδιος με το μυτιληνιό «Εσύ κοιμάσαι στα σεντονάκια», μόνο όλο μαζί λίγο πιο γρήγορο, σε τέμπο και ρυθμό συρτού. Είχε μάλιστα και την εισαγωγή του μυτιληνιού!
Το μυκονιάτικο είναι αυτό:
Δεν είναι σαμπάχ, γιατί η τσαμπούνα δεν μπορεί να παίξει την ύφεση στην 4η, και δεν έχει την εισαγωγή που λέω γιατί τα ξεχωριστά οργανικά θέματα είναι ξένα στη λογική της τσαμπούνας. Συνολικά, η ομοιότητα με το μυτιληνιό δεν είναι εξόφθαλμη. Παρά ταύτα, αν κάποιος είχε υπόψη του την εκτέλεση που λέω και ήθελε να την παίξει με τσαμπούνα, ακολουθώντας τον τρόπο σκέψης των Μυκονιατών τσαμπουνιέρηδων (όπως νομίζω ότι τον έχω αποκρυπτογραφήσει μετά από πολλή παρατήρηση), αυτό θα έπαιζε.
Επιπλέον, ειδικά στη Μύκονο φαίνεται ότι πολύ μεγάλο ποσοστό του ρεπερτορίου της τσαμπούνας είναι δισκογραφικής προέλευσης. Είναι αρκετά γνωστό το παράδειγμα του «Μη με στέλνεις μάνα» του Σαλονικιού (που είναι ο εθνικός ύμνος των Μυκονιατών τσαμπουνιέρηδων - τσαμπουνόφιλων), και φαίνεται ότι δεν αποτελεί μεμονωμένο παράδειγμα αλλά τον κανόνα. Άλλωστε εξίσου παίζουν και πολύ πιο πρόσφατα σουξέ, μεταπολεμικά, ‘60, ‘70, αλλά και σημερινά, απλώς σ’ αυτά το πράγμα είναι πιο φανερό παρά στα πιο παλιά και παραδοσιακοφανή (σ’ αυτά τα τελευταία πιο εύκολα υποθέτει κανείς ότι θα είναι παλιά μυκονιάτικη προφορική παράδοση).
Αν λοιπόν η εν λόγω ραδιοφωνική εκτέλεση είχε ηχογραφηθεί και σε δίσκο, τότε το θεωρώ περίπου βέβαιο ότι αυτό παίζουν οι Μυκονιάτες κι όχι κάποια παλιά μυκονιάτικη εκδοχή.
Υ.Γ. Τώρα που το σκέφτομαι, δε θα απέκλεια και το ίδιο το μυτιληνιό να προέρχεται πάλι από την ίδια ηχογράφηση! Οι Μυτιληνιοί περισσότερο κι απ’ τους Μυκονιάτες παίζουν για ντόπια παραδοσιακα΄πολλά παλιά των 78 στροφών, μεταξύ άλλων και επώνυμα λαϊκά (σμυρναίικα ή και καθαυτού ρεμπέτικα). Γιατί να μην πήραν κι αυτό, και αργότερα να του προσάρμοσαν δικά τους στιχάκια;
Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι δεν ξέρουμε καθόλου την προέλευση του φερόμενου ως 12νησιακού. Τα λόγια είναι βέβαια παραλλαγή του τραγουδιού που αποτελεί το θέμα της συζήτσης εδώ, αλλά ο σκοπός μπορεί να είναι ακόμη και προσωπική σύνθεση κάποιου από τους συνεργάτες των κυριών που τραγουδούσαν.
