Αν και νομίζω ότι έχει γίνει αρκετά σαφές από τα παραπάνω, να προσθέσω ότι αυτό που ξέρω (μιλώντας με Χανιώτες) είναι ότι, όταν λέμε για ένα λυράρη/βιολάτορα ότι “κρατάει τα μέτρα”, εννοούμε κάτι που κανονικά…δε θα είχε ανάγκη να το κάνει, και που λίγοι, τη σήμερον, το καταλαβαίνουν - παρόλα αυτά, για το μερακλή χορευτή είναι πολύ σημαντικό. Πρακτικά έχει να κάνει με το “1” που λέει ο pepe και οι μουσικοί στα links.
Εξηγούμαι: στο παράδειγμα του “Μόνο Εκείνος Π’Αγαπά”, το πρώτο βήμα από τα 12 του συρτού θα πρέπει να συμπέσει με την νότα του “μο-”. Ακόμα κι αν στην επανάληψη της φράσης το 1ο βήμα πέσει σε ένα άχι/αμάν/άντες αμάν/γενί ντουνιά (μη γελάτε, το λέγανε παλιά :-), όταν κλείσει η μελωδία της επανάληψης, το “-πα” (από το “π’αγαπά”) θα πέσει στο 11ο “βήμα” και με ένα ακόμα κλείνει το 12άρι του χορού και πάμε εκ νέου, με την αλλαγή της μελωδίας σε πιο “ματζόρε”, όπου και πάλι με το που μπαίνει η μελωδία θα πρέπει να μπαίνει και το 1ο “βήμα” του χορευτή (τα εισαγωγικά επειδή τα βήματα δεν είναι ακριβώς 12 αλλά σε τόσα “σπάνε” το βηματισμό οι χοροδιδάσκαλοι).
Ο μουσικός δε θα είχε ανάγκη να το κάνει αν ο χορευτής δεν έμπαινε εξαρχής σε λάθος σημείο - μπορεί να αρχίσει να χορεύει δλδ στο 4ο ή το 7ο βήμα (και μάλλον αν κάποιος δεν ξέρει τα βήματα του χορού, δεν καταλαβαίνει τι εννοώ, δυστυχώς). Και σε πλείστες όσες περιπτώσεις που ο μουσικός δεν αντιλαμβάνεται τη δυσαρμονία ή δε χολοσκάει, συνεχίζει κανονικά και δεν τρέχει κάστανο. Ο μερακλής μουσικός ωστόσο δε θα καταδεχτεί να βλέπει τους χορευτές να χορεύουν σε “λάθος” χρόνο, οπότε θα τραβήξει τη μελωδία όσο χρειάζεται (ιδιαίτερα σε αλλαγή μελωδιών - ο συρτός μπορεί να κρατήσει πάρα πολλή ώρα και να εναλλάσσονται πολλές μελωδίες) ώστε να φέρει το “εκκλησίασμα” στα ίσα του. Για το δε μερακλή χορευτή δεν το συζητάμε - αυτός μπαίνει μόνος του στα μέτρα, και ο μουσικός πέρα από το ότι πρέπει να τα κρατά ευλαβικά όσες μελωδίες κι αν αλλάξει, θα πρέπει να έχει και “άντερα” για να τον ψυχολογήσει και να φέρει το παίξιμο στο χαρακτήρα και το ύφος του χορευτή.
Στην εκτέλεση του Ψαραντώνη (με το γίγαντα, σε μουσικό και προσωπικό επίπεδο, Μαρκογιάννη), τα “κενά μέτρα” εφόσον δεν έχουν μπροστά τους χορευτές εξυπηρετούν τη μετάβαση από τη μία μελωδία του συρτού στην άλλη. Θα μπορούσαν να’ναι κι άλλα τόσα, αν τους έκανε κέφι. Αν όμως είχαν χορό μπροστά, και αν ήθελαν να τους έχουν “στα μέτρα”, θα εξυπηρετούσαν το (και θα τα χειρίζονταν έτσι ώστε) να είναι στο “1” ο χορευτής ταυτόχρονα με τη μελωδία.
Ιδιάζουσα σχέση με το ρυθμό, ομολογουμένως!
ΥΓ1. Πάντως η έννοια των “μέτρων”, εκτός του ότι δε συναντάται εκτός Χανίων, δε φαίνεται να αφορά π.χ. τον Καστρινό ή τον Πεντοζάλη. Όχι μόνο ως έννοια αλλά και ως “πρόβλημα”.
ΥΓ2. Το Kissamos blog έχει πολύ ενδιαφέρον υλικό αλλά με τέτοια άρθρα εγώ δε θα του δώσω και πολλή παραπάνω σημασία από ότι στα φληναφήματα του Ναύτη, τουλάχιστον από πλευράς άποψης και όχι απλής παράθεσης πληροφορίας. Είναι να μην την καταπιεί κανείς την προκήρυξη τελικά.
YΓ3. “Όταν χορεύουνε (αυτοί οι χορευτές) συρτό, απαγορεύεται να τραγουδήξεις”. Μπαξεβάνης δια στόματος Κλάδου. O tempora, o mores.