Φίλε μου και φίλοι μου,
θα επιμείνω στην άποψή μου, ότι δεν πρέπει να ασχολούμαστε με την μελανή πλευρά της ζωής αυτών των κατά τα άλλα “ιερών τεράτων”. Εγώ κρίνω όσο μπορώ βέβαια τα δημιουργήματά τους , και λόγω κάποιων προσόντων που έχω στην Μουσική, κρίνω την ενστικτώδη γραμμή και υφή της μελωδίας των ρεμπέτικων τραγουδιών, καθώς και των στίχων που βέβαια κανένας μεγάλος ποιητής δεν θα μπορούσε να γράψει. Και είναι όντως ΜΕΓΑΛΟΙ. Αποκαλύπτομαι μπροστά στις γνώσεις που έχετε γύρω από το ρεμπέτικο τραγούδι. Εγώ δεν έχω εμβαθύνει τόσο φανατικά σε αυτό, όπως εσείς.
Δεν γνωρίζω βέβαια αν είναι βαθειές γνώσεις που περνούν μέσα από την κριτική-που είναι πολύ δύσκολο να την κάνει κανείς-, ή είναι ένα είδος φανατικής υποστήριξης, όπως συμβαίνει π.χ. με το ποδόσφαιρο.
Και πάλι ελπίζω στην κατανόησή σας και θέλω να πιστεύω πως η ανταλλαγή απόψεων αλλά και ιδεών, με έναν ίσως μοναχικό καβαλάρη οπως είμαι εγώ σε σχέση με σας που γνωρίζεστε χρόνια, θα ωφελήσει την κουβέντα. Πάντως επαναλαμβάνω- και μη με πείτε υποκριτή- πως δεν χρειάζεται να συζητάμε για τις κακές συνήθειες των ταλαιπωρημένων αυτών ανθρώπων, αλλά για την ουσία. Σίγουρα δεν είμαι γνώστης των συζητήσεών σας σε βάθος χρόνου, αλλά σε τι βοηθάει αυτό; Τώρα αν δικαιώνεσαι-στε από την σε βάθος χρόνου ενασχόλησή σας με το ρεμπέτικο; Μάλλον έτσι είναι, αλλά όχι ως προς το σκέλος της μελανής -όχι όλων βέβαια- ζωής αυτών των ανθρώπων.
Εγώ σε ένα μόνο γεγονός στάθηκα. ΣΤΟ ΟΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΣΤΕ με τα κακά, αλλά με τα ωραία, δηλαδή την μουσική τους.
Βέβαια όπως θέλετε εσείς την κάνετε την συζήτηση , όμως θα μου επιτρέψετε να υποστηρίζω την γνώμη μου. Και βέβαια δεν έχω σκοπό να τραβήξω σε μάκρος αυτή την συζήτηση. Θα επέμβω κάποια στιγμή, αν με ενδιαφέρει κάτι από την συζήτησή σας και αν το θέλετε.
Δηλαδή φίλε, όταν μεθαύριο βγει ένα βιβλίο (κοντινή γιορτή, αλληλούια) που θ’ αναδεικνύει τον …τάδε επιχειρηματία ως έναν από τους κορυφαίους (ίσως και τον κορυφαίο) στιχουργούς του λαϊκού μας τραγουδιού, τότε δε θα σε ενδιέφερε το πώς π.χ. ένα πρεζάκι ή έναν άφραγκος χασικλής ή ένας τσιγγάνος έγραφε μεγάλα τραγούδια, αλλά λόγω “αντικειμενικών” δυσκολιών αναγκαζόταν να τα πουλάει (ή και να τα χαρίζει) σε κάποιους επιτήδειους;
Και σε τελευταία ανάλυση γιατί να μπούμε σε μια διαδικασία “αποστείρωσης” του ρεμπέτικου; Γιατί το να βγάλεις έξω τα χασίσια, του τεκέδες και τα καλάμια από το ρεμπέτικο είναι σαν να βγάζεις το σκόρδο από το τζατζίκι.
Κανείς δεν κρίνει ένα -μουσικό- έργο, κρίνοντας την προσωπικότητα του δημιουργού. Το έργο και ο δημιουργός εξετάζονται χωριστά. Ομως εξετάζουμε και την προσωπικότητα. Γιατί από αυτή συχνά σου δίνεται η δυνατότητα να κατανοήσεις πολλές πλευρές του έργου του δημιουργού. Και στην περίπτωση του Δελιά… μιλάμε γι’ ανοιχτό βιβλίο.
Αγαπητέ adreo ή μοναχικέ καβαλάρη (όπως αυτοπαρουσιάστηκες), το λαϊκό τραγούδι είναι σε αυτό το φόρουμ το σημείο που μας ενώνει σαν μέλη του, αλλά (ευτυχώς) μας διαφοροποιούν και πολλά: Προτιμήσεις, γνώσεις, εμπειρίες, απόψεις, χρόνος “ενασχόλησης” κ.λ.π. Επομένως η στάση σου “εσείς όλοι κι εγώ” :083:είναι λίγο μοιραία τραβηγμένη.
Φυσικά μπορείς να υποστηρίζεις τη γνώμη σου και να μην ασχολείσαι με την “μελανή πλευρά” και τις “κακές συνήθειες αυτών των ταλαιπωρημένων ανθρώπων”, δεν μπορείς όμως να επιμένεις “στο να μην ασχολούνται” κάποιοι άλλοι, όσοι θέλουν, χωρίς μάλιστα να το δικαιολογείς με κάποια επιχειρήματα.
Η “καλή πλευρά”, δηλαδή οι στίχοι και η μουσική τους, όχι μόνο εμπνεύστηκε/αξιώθηκε (σε πολλούς απ΄ αυτούς) από τα πάθη και τα μελανά βιώματά τους αλλά τα περιγράφει κιόλας, πράγμα που προσωπικά δεν μπορώ με τίποτα να αγνοήσω.
Θα συμφωνήσω με όσα είπαν οι παραπάνω :109: και θα ήθελα να πω ότι εμείς εδώ δεν είμαστε αυτοί που θα βγάλουν πόρισματα και θα κατατάξουν τους δημιουργούς σε κατηγορίες ανάλογα με τι μάρκα τσιγάρα καπνίζανε. Εμάς μας αρέσει η μουσική και τα τραγούδια τους.
Το internet μας έδωσε την δυνατότητα να κουβεντιάζουμε για ένα θέμα που μας αρέσει, ακόμα κι αν ποτέ δεν θα συναντηθούμε από κοντά. Μας αρέσει να σχολιάζουμε, να λέει ο καθένας την γνώμη του και να ζητάμε και βοήθεια σε ό,τι δεν ξέρουμε εφόσον κάποιος μπορεί να βοηθήσει.
Δεν είμαστε φιλοσοφικό forum, αλλά μια παρέα.
Θα σχολιάσουμε και τα καλά και τα άσχημα της μουσικής που μας αρέσει χωρίς ταμπού (γιατί να έχουμε άλλωστε;). Δεν θα ήθελα να καταλήξουμε να λέμε πως η ατμόσφαιρα στους τεκέδες ήταν θολή λόγω καύσης βοτάνων, λόγω έλλειψης ικανοποιητικού εξαερισμου…
Δεν υπάρχει λόγος να λογοκρίνουμε και να ωραιοποιούμε την πραγματικότητα, δεν υπάρχει λόγος να δημιουργούμε “μαγικές εικόνες”
Θεωρώ το θέμα λήξαν.
Δεν πολυκαταλαβαίνω το παράδειγμά σου. Και έχουμε διαφορά απόψεων. Εσείς ακολουθείστε τα πιστεύω σας και εγώ τα δικά μου. Πάντως η παρέμβασή μου δεν είχε το νόημα που δίνετε όλοι σας. Θα σας διαβάζω πάντως.
Φιλικά
adreo
Δεν έχω λόγους να σας κοντράρω.
Απλά οι κακές συνήθειες δεν πρέπει να προβάλλονται. Πιθανόν να μην έχω γίνει κατανοητός. Όσον αφορά το “μοναχικός καβαλάρης” είναι σχήμα λόγου. Και αποδίδει ουσιαστικά το ότι όλοι μαζί -δυο ,τρεις βέβαια είστε- είστε εντελώς αντίθετοι σε ότι υποστηρίζω.
Να ξέρετε βέβαια πως η σιωπηρά πλειοψηφία- που κατά κανόνα είναι τεράστια-, εγώ πιστεύω πως είναι μαζί μου. Όμως δίνω και τέλος στην παρέμβασή μου. Δεν ωφελεί τελικά η συζήτηση.
Φιλικά
adreo
Σέβομαι τις απόψεις σας.
Η διαφορά απόψεων προάγει την συζήτηση. Έχουμε διαφορές αντιμετώπισης στο θέμα. Το ιντερνέτ δίνει την ευχέρεια να αλλάζουμε γνώμες και ιδέες και όσα λέγονται εδώ πρέπει να μας βάζουν σε σκέψεις, με γνώμονα πάντα το καλό. Ούτε εγώ είμαι της άποψης να κρύβουμε την αλήθεια, που όλοι την ξέρουν. Απλά δεν χρειάζεται να την τονίζουμε.
Ας ελπίσω πως θα με καταλάβετε.
Φιλικά
adreo
Adreo,
Ερωτηση - κουίζ για σένα:
Μειώνετε κατά την αποψη σου έστω και κατά ενα γραμμάριο η αξία του Χατζιδάκι με την αναφορά στη γνωστή “ιδιαιτερότητά” του ή μήπως πρέπει να τη κρύβουμε κι αυτή ;
Κι αν καποιος αναγνώστης, νέος κυρίως, την ανακαλύψει - ουδεν κρυπτόν - δηλαδή θα πάψει να εκτιμά το έργο του;
Ο Δελιάς και ο κάθε λαϊκός συντελεστής του πολιτισμου μας αγαπιέται ακόμα περισσοτερο ειδικά όταν μαθαίνουμε κι αυτή τη λεπτομέρεια της τραγικής ζωης του.
Δεν θα προσθεσω περισσότερα, εξαλλου και οι αλλοι συνομιλητές σου τα είπαν.
Σ΄αυτό το φόρουμ εμβαθυνουμε σε όλα: κυριως στη στιχουργική και μουσική ιδιοφυιία όλων των δημιουργών του “ρεμπέτικου”, αλλα και στις συνθήκες εκείνες, κοινωνικες, οικονομικές και πολιτικες από τις οποιες επηρεαστηκαν και από τις οποίες προεκυψε αυτό το εργο που αγαπάμε και θαυμαζουμε.
Μόνο με το ένστικτο και χωρις τη γνώση αυτή δεν θα πάρουμε ποτέ απαντησεις στο ερωτημα γιατί εγραψε ο Δελιάς τον “Πονο του πρεζάκια” ή ο Βαμβακάρης το “Απελπίστηκα” κ.λ.π. :106:
Να προσπαθήσω να το κάνω πιο λιανά, σταχυολογώντας περιπτώσεις, ξεκινώντας από την αφορμή (Δελιάς).
Λέει στη βιογραφία του ο Γενίτσαρης:
“Για μια μυτιά, δυο τραγούδια έδινε τότε τ’ Ανεστάκι”.
Ρωτάω εγώ: “Ποιοι του έδιναν τη μυτιά για του πάρουν τα τραγούδια”; Αλλο παράδειγμα: Ο μπουζούκαρος Ανέστης Αθανασίου έμεινε αφανέστατος! Τυχαίο είναι το παρατσούκλι του; (“Γύφτος”)
Ακόμη: Ο Βασίλης Καραπατάκης έχει γράψει μερικά από τα καλύτερα λαϊκά μας τραγούδια. Μέγιστα τραγούδια που έχουν περάσει από το στόμα σχεδόν κάθε Ελληνα. Το μόνο από αυτά τα πασίγνωστα που βρίσκεται καταχωρημένο στ’ όνομά του είναι το “Οταν κοιμάται ο δυστυχής”. Τα άλλα υπογράφονται από άλλους! Ξέρετε ποιοι είναι αυτοί;
Και υπάρχουν πολλά ακόμη παραδείγματα.
Δεν έχει ένα ενδιαφέρον η “σκοτεινή” αυτή πλευρά της λαϊκής μουσικής δημιουργίας; Δεν είναι ένα μελανό σημείο; Αν το αποκρύψουμε δε θα είναι άτιμο (γιατί άτιμος δεν είναι μόνο αυτό που κάνει την ατιμία, αλλά κι αυτός που τη γνωρίζει και δεν την αποκαλύπτει) να μη δικαιωθεί ποτέ ο Καραπατάκης; Και ξέρετε για τι μιλάμε; Μιλάμε το ότι ο συνθέτης του “Η κοινωνία με κατακρίνει”, το “Δυο πόρτες έχει η ζωή” και άλλα πολλά, αυτόματα αναδείχνεται σε έναν από τους μεγαλύτερους δημιουργούς του λαϊκού τραγουδιού! Δίπλα στον Καλδάρα, το Δερβενιώτη, τον Μπακάλη και τους άλλους μεγάλους αυτής της εποχής.
Και πώς νομίζεις ότι “ανακαλύψαμε” ότι ο Καραπατάκης έγραψε π.χ. το “Τραγούδι της φτωχολογιάς”; Σηκώθηκε από τον τάφο και μας το 'πε; Από τέτοιες συζητήσεις για την “άλλη” πλευρά του λαϊκού τραγουδιού βγήκαν τα στοιχεία. Τσοντάρισε ο ένας, τσοντάρισε ο άλλος και σιγά-σιγά μαζεύονται.
Τι τσοντάρουμε;
Παράδειγμα (ξανά): “Ο τάδε μαέστρος ήταν μεγάλος σε όλα του. Και στη μουσική και στην …αρπαγή”. Μου το είπε ένα βράδυ ο Τόλης Χάρμας και το κατέθεσα εδώ.
Το βιβλίο που ανέφερα δεν είναι υπόθεση. Είναι μάλλον πραγματικότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, γνωστός του χώρου των ρεμπετολόγων γράφει βιβλίο “κατά παραγγελία” (“βρίσκεται σε διατεταγμένη υπηρεσία” είναι ο ακριβής όρος), από το οποίο, με βάση τα στοιχεία της ΑΕΠΙ και των ετικετών των 78άρηδων δίσκων, θα αναδεικνύεται ο παλιός ιδιοκτήτης μεγάλης δισκογραφικής εταιρίας ως ένας από τους πολυγραφότερους και επιτυχημένους στιχουργούς της ελληνικής μουσικής. Και με βάση τα στοιχεία θα είναι αλήθεια. Με βάση την αλήθεια όμως;
Παιδιά είναι φοβερό. Ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει την υπόθεση γύρω από το θάνατο του Ανέστη Δελιά. Όσο το ψάχνω τόσο περισσότερο χάνομαι μέσα στο χρόνο, μέσα στις αφηγήσεις και τις υποθέσεις, αλλά και τα στοιχεία που έχουν παραθέσει διάφοροι κατά καιρούς.
Πέθανε από πνευμονία ή από υπερβολική δόση. Ίσως να μην έχει τόσο σημασία. Το γεγονός όμως ότι δεν ξέρουμε και δεν γνωρίζουμε, όπως γνώρίζουμε και έχουμε στοιχεία για τους άλλους καλλυτέχνες της εποχής, με κάνει να θέλω να το ψάξω περισσότερο. Μου φάινεται άδικο. Σάν να το έχουμε περάσει στην αφάνια. Κάτι που δεν αρμόζει σε κάποιον ο οποίος έχει αφήσει πίσω του τραγουδια σαν αυτα.
Προσθέτω κάποια στοιχεία. (απο το βιβλιο του Ηλία Βολίοτη, Καπετανάκη .Μάγκες αλήστου χρόνου)
Τραγούδια στα οποία συμμετείχε και που ίσως… τα είχε γράψει, αλλά είναι στο όνομα άλλων καλλυτεχνών, φίλων και συνεργατών του Ανέστη.
Αμανέδες.
Ουσάκ, το τραγούδι της ξενιτιάς
Ράστ νεβά, μόνο εγώ γεννήθηκα
Με την υπογραφή του Σ. Παγιουμτζή και του Γ. Μπάτη
Ο φιγουρατζής .Παγιουμτζής
Μάγκες πιαστε τα βουνά .Παγιουμτζής
Βάρκα μου μπογιατισμένη .Μπάτης
Μάγκες καραβοτσακισμένοι .Παγιουμτζής
Ζειμπέκικο σπανιόλο .Παγιουμτζής
Το μπαρμπεράκι .Μπάτης
Ταξίμι αθηναικό και ζειμπέκικο
Οι φυλακές του Ωρωπού .Μπάτης
Ταφολόγιο του Δήμου Πειραιά.
Αναστάσιος Π. Δελιάς, 32 ετών.
Αιτία θανάτου. Πνευμονία.
Ημερομινία ταφής. 31 Ιουλίου 1944.
Οικογενιακή κατάσταση. Άνευ συγγενών. Κανείς δεν τον αναζήτησε.
Διεύθηνση κατοικίας. Τζάνειο Νοσοκομείο.
Το καλοκαίρι του 44 ο Μ. Γενίτσαρης παίζει μαζί με τον Στράτο και τον Δελιά στου ᾽Βλάχου᾽ οδός Ζήνωνος και Δεληγίώργη (κοντά στην Ομόνοια) .Παρά την πείνα ο Ανέστης παίρνει συνέχεια ηρωίνη, φτάνει στην έσχατη εξαθλίωση. Ένα βράδυ πηγαίνει στον τεκέ του Ντανακούλη στο Μεταξουργείο. Και χάνεται. Τον μαζέυει το πρωί το δημοτικό κάρο, παγωμένο και άψυχο, έξω από τον τεκέ.
Πέθανε στις 31 Ιουλίου του 1944[4]από υπερβολική δόση ηρωίνης στη διάρκεια της Κατοχής σε νεαρή ηλικία, περίπου 32 ετών[5]. Τον βρήκαν νεκρό σε ένα καροτσάκι έχοντας στα χέρια του το μπουζούκι του, το οποίο δεν αποχωριζόταν ποτέ του. Το αριστούργημά του “Ο πόνος του πρεζάκια” αποδείχτηκε προφητικό για το προσωπικό του δράμα και το τραγικό του τέλος. Ήταν ο μοναδικός ρεμπέτης που απεβίωσε από ναρκωτικά[6].
Φιλε μου αυτο γραφει και η βικιπαιδεια , αυτο διαβασαμε και σε βιογραφικα σχετικα με τον θανατο του …
Αλλα , εκεινα τα χρονια τι περιμενες να γραφει σαν αιτια θανατου ?
Χωρις να ειμαι σιγουρη για το τι συμβαινει ακομα και σημερα , θεωρειτο στιγμα για την οικογενεια του
νεκρου εκεινα τα χρονια να γραφει σαν αιτια θανατου “ηρωινη” …
Προσθέτω μία λίστα με πηγές στις οποίες μπορει κάποιος να ανατρέξει και να βρεί πληροφορίες, στοιχεία, μαρτηρίες, σχολια κτλ που έχουν σχέση με τη Ζωή και το έργο του Ανέστη Δελιά.
(Παρακαλώ όσους γνωρίζουν να συμπληρώνουν τη λίστα, να τη διορθώσουν και να προσθέσουν ότι μπορει να φανει χρησιμο)
Σχορέλης. Ανθολογία
Γενίτσαρης. Εξόριστος στην Ίο
Νταίζη Σταυροπούλου. Συνέντευξη στο περιοδικό Λαικό τραγούδι
Χατζηδουλής
Μπάτης. στον Γεωργιάδη
Μανιάτης. βιβλίο
Μάγκες αλήστου χρόνου. Βολιότης, Καπετανάκης
Περιοδικό “λαϊκό Τραγούδι”, τεύχη 19 και 20.
Στοιχεία διασταυρωμένα από έρευνα του Δ. Υφαντή για τον Ανέστο στο Δρομοκαΐτειο και από μαρτυρία και της γυναίκας του Στράτου Παγιουμτζή.
Στοιχεία που τα έχουμε αναφέρει και εδώ, γιατί είναι αλήθεια πως αρκετές ανακρίβειες έχουν ειπωθεί σχετικά με το πώς έμπλεξε ο Ανέστος με την πρέζα και για το τέλος του.
Επίσης, από τα στοιχεία αυτά δεν φαίνεται να ευσταθεί η άποψη και αρκετών παλιών πως μια γυναίκα τον έμπλεξε στα ναρκωτικά.
Νομίζω ότι με τα στοιχεία του περιοδικού «Λαϊκό Τραγούδι» έχει λήξει το θέμα των αιτίων και των συνθηκών του θανάτου του.
Για αυτό, Σπυρίδων,
έχεις στοιχεία; Γιατί ο Καπετανάκης («Μάγκες αλήστου εποχής», όχι χρόνου είναι ο τίτλος και ο συγγραφέας λέγεται Ηλίας Βολιότης - Καπετανάκης) δεν κάνει τέτοια νύξη στην παράθεση των τίτλων.
Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού ΟΑΣΙΣ υπάρχει άρθρο αφιερωμένο στο Δελιά, όπου παρατίθεται συνέντευξη που πήρε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος στο Στέλιο Κηρομύτη. Ο τελευταίος λέει ξεκάθαρα ότι η αιτία που ο Ανέστος έμπλεξε με την πρέζα ήταν μια γυναίκα. Πώς αμφισβητείται ο Κηρομύτης;
Ένας ακόμα λόγος που συνηγορεί υπέρ της άποψης πως οι όποιες πληροφορίες προέρχονται από μαρτυρίες, βιογραφίες γενικά, πρέπει να διασταυρώνονται πριν αναπαραχθούν !
Φαίνεται επίσης πόσο απαραίτητη είναι η έρευνα, για να μη στεκόμαστε σε προσωπικές μόνο εκτιμήσεις ανθρώπων, οι οποίοι από συμπόνια προς τον τραγικό Αρτέμη έριχναν την ευθύνη σε τρίτους.
Δεν μου φαίνεται παράξενο που οι μαρτυρίες τόσων ενοχοποιούν αυτή την κοπέλα, και στις μέρες μας εξάλλου σʼ αυτές τις περιπτώσεις των εξαρτημένων ατόμων η θεωρία ότι παρασύρθηκαν από τρίτους, γενικά οι «κακές συναναστροφές» είναι η επικρατέστερη, η πιο ανώδυνη, χωρίς να αναζητούνται οι αιτίες στον ψυχισμό των ατόμων ή στα κοινωνικά αδιέξοδα.
Τα στοιχεία που προέκυψαν από την έρευνα είναι τα εξής:
Η κοπέλα αυτή, η Δήμητρα Σ., ήταν μόλις 15 χρονών όταν γνώρισε τον Ανέστο, ο οποίος τότε ήταν 23 χρονών.
Αυτόματα τίθεται ένα ερώτημα, ποιος μύησε ποιον; …
Στις 29 /10/ 1942 μπήκε και αυτή για αποτοξίνωση στο Δημόσιο Ψυχιατρείο, με τη θέλησή της μάλιστα.
Μετά το τραγικό τέλος του Αρτέμη, κατάφερε και απεξαρτήθηκε εντελώς, ξέφυγε από τις ουσίες και συνέχισε κανονικά τη ζωή της μέχρι τη δεκαετία του ʼ90 που πρέπει να έφυγε από τη ζωή.
Κάτι που δυστυχώς δεν κατάφερε και ο Αρτέμης !
Πάντως ο Κηρομύτης λέει ότι η κοπέλα ηταν συνομήλικη με το Δελιά, ή κανά χρόνο μεγαλύτερη.
Δε γίνεται μια 15άχρονη κοπέλα να μοιάζει με 24άχρονη. Εκτός κι αν ο Κηρομύτης είπε ψέμματα.
Από την άλλη, ως πόρνη της εποχής εκείνης, ήταν φυσικό να ψάχνει να προσκολληθεί σε ένα “μέσο” το οποίο θα την έπαιρνε από το θλιβερό της μικρόκοσμο και θα την οδηγούσε σε μια φυσιολογική -ας πούμε- ζωή. Επομένως δεν είναι και τόσο παράλογο να θεωρήσεις ότι τον έμπλεξε στην πρέζα για να τον κρατήσει δίπλα της.
Τα πλήρη στοιχεία της κοπέλας, όνομα, [u]ηλικία[/u] , διεύθυνση κ.λπ. είναι καταχωρημένα στο βιβλίο περιστατικών του Δρομοκαΐτειου Νοσοκομείου, δεν γίνεται να αμφισβητηθούν.
Όπως επίσης και τα στοιχεία του Ανέστου.
Από εκεί και πέρα, η πορεία και των δυο είναι αρκετά διαφωτιστική.
Δεν θα συνεχίσω άλλο επ’ αυτού, ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.
