Καλώς ή κακώς, αυτή εδώ η σελίδα έχει ίσως τη μεγαλύτερη χωρική διάδοση. Να το εκμεταλλευτώ λοιπόν κι εγώ αυτό, να καταθέσω κάποιον δικό μου «πόνο»…
Ένα (όχι και τόσο γνωστό) δημοτικό τραγούδι έχει τους παρακάτω στίχους:
Μια χήρα πούλαγε κρασί, επούλαγε και στάρι
Μέσ’ στο κρασί ρίχνει νερό, στο στάρι ρίχνει βρώμη
Γιατί χήρα νερώνεις το κρασί, στο στάρι ρίχνεις βρώμη;
Γιατί έχω κόρη για παντρειά, θέλει να φτιάξει προίκα.
Είναι σαφές, νομίζω, ότι η χήρα κακώς νερώνει το κρασί, κακώς στο στάρι ρίχνει βρώμη. Όμως, (προσθέτω εγώ), δικαιούμαι να κλέβω στη συγκεκριμένη περίπτωση, σύμφωνα με κοινωνικά αποδεκτή άποψη.
Φαίνεται δηλαδή ότι η κοινωνικά αποδεκτή απάντηση είναι «Ναι, αν είναι για καλό σκοπό, δικαιούμαι να κλέβω».
Οπότε, όταν βρεθώ κατηγορούμενος με το ερώτημα «Γιατί έκλεψες;» απλά θα απαντήσω «Γιατί έπρεπε να προικίσω την κόρη μου» και βεβαίως, θα αθωωθώ.
(το “O tempora, o mores” δεν ισχύει βέβαια μόνο εδώ, αφού ισχύει διαχρονικά…)
Η βρώμη, όπου και να τη σπείρεις, καρπίζει αλλά ψωμί δεν γίνεται, μόνο στα ζά δίνεται. Μια γριά στο Χαλκούτσι, όπου είχε αγοράσει οικόπεδο η πεθερά μου, έλεγε "Τώρα τα καλά οικόπεδα είναι τα κοντά στη θάλασσα, στον καιρό μου καλά ήταν τα χωράφια που δέχονταν στάρι. Και, άλλο το σταρένιο ψωμί, άλλο το κρίθινο ή το καλαμποκίσιο (μπομπότα)…
ZARAZ
(Κουνάβης Ευώδιος, ποιητής (εκ του προχείρου και εν πλήρει φορμαλισμώ))
8
Πολύ στάρι έχουμε φάει οι κακόμοιροι εδώ και γενεάς εξακοσίας.. από την άλλη, μάλλον γιαυτό ζούμε περισσότερο.
Δεν το γνώριζα. Διατροφικά δεν έχει νόημα καθώς η βρώμη είναι μάλλον ανώτερη.
ZARAZ
(Κουνάβης Ευώδιος, ποιητής (εκ του προχείρου και εν πλήρει φορμαλισμώ))
10
Δεν είναι τόσο η βρώμη ανώτερη, όσο το στάρι κατώτερο. Άσχετο, αλλά σχετικό: η βρώμη μάλλον ξεκίνησε την καριέρα της στη γεωργία ως ζιζάνιο του σταριού.
Είναι ενδιαφέρον το ερώτημα που θέτεις, αλλά προσωπικά πιστεύω πως ο καλός σκοπός δεν δικαιολογεί την ανεντιμότητα. Αν όλοι δικαιολογούσαμε μικρές ή μεγάλες απάτες λόγω «καλού σκοπού», η κοινωνία μας θα έχανε την εμπιστοσύνη της και θα επικρατούσε αδικία. Ίσως το τραγούδι να θέλει να δείξει μια κοινωνική πραγματικότητα ή να προκαλέσει συζήτηση για τα όρια της ηθικής, αλλά το μέσο δεν αγιάζει πάντα τον σκοπό.
Και όμως υπάρχουν περιπτώσεις οπου ηθικά είμαστε μια χαρά αν έχουμε πειστεί οτι τα κίνητρα μας είναι σωστά. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η πειρατεία στη μουσική. Ο μέσος άνθρωπος που έχει ώρες ατελείωτες απο μουσική που δεν έχει αγοράσει θα σου πει οτι το κάνει λόγω αγάπης για τη μουσική. Η αγάπη λοιπόν δικαιολογεί την κλοπή;
Αν ο κλεφτης εχει τοποθετησει καπου προσβασιμα, ενα κλεμμενο εκατομμυριο ευρω, ειναι κλεφτης οποιος τσιμπησει?
Μεγαλωσα στη γενια που πρωτομπηκαν τα PC στο σπιτι και ποτε δεν ενιωσα ή μου ειπε κανεις οτι κλεβω οταν κατεβαζα αχορταγα τζαμπα. Ηταν αυτο που γινοταν παντου. Κατα βαθος, νομιζω αυτο βοηθησε στο να γινουν πασιγνωστοι και διαδεδομενοι, απειροι καλλιτεχνες. Επισης Λουκα η κοινωνια δικαιολογει και μικρες και μεγαλες απατες και για καλο και για κακο σκοπο. Επικρατει σε πολλες περιπτωσεις η αδικια. Ξεκαθαρα. Πολλα απο οσα λεμε ειναι σε τελειες συνθηκες που δεν υπαρχουν. Τα πραγματα εξελισσονται αναλογα με τις περιστασεις. Αυτο που φαινεται να εχει γινει, ειναι οτι οι καλλιτεχνες πλεον για να πληρωθουν, πρεπει να ειναι στην πλατφορμα καποια μονοπωλιακης υποθεσης με ελαχιστες δευτερες επιλογες. Δεν ξερω… Και ναι και οχι θα πω παλι!
Επισης δεν υπαρχουν καθολου περιπτωσεις που δικαιολογειται καποιος να κλεψει με καλο σκοπο?
Kαι εγώ σαν ο Ανεστάκος πιο πάνω, μεγάλωσα στη γενια που το PC ήταν προτοφανες στο σπίτι (ναν καλά τα Blackberry!) Είμαι της κοπής πως η πειρατεία δεν είναι κακό, εάν το ισοζυγιάζει η παρούσα κατάσταση των πραγμάτων. Τι εννοώ;
Ας πάρουμε για παράδειγμα τα βίντεο παιχνίδια. Τεράστιο θέμα στην πειρατεία. Σαν 15 χρονος, δεν έχεις την δυνατότητα να δώσεις 70 ευρώ σε ενα παιχνιδι (τουλαχιστον ο πληστος κοσμος). Απο τη στιγμη που η εταιρια κρινει πως το παιχνιδι της αξηζει 70 ευρω, που σε παρα μα παρα πολυ σπανιες περιπτωσεις γινεται, γιατι να κοροιδευει των κοσμο με κρεας αψητο παρουσιαζοντας το σαν michelin star γευμα;
Σε κατι τετοιες περιπτωσεις, ναι φιλε, θα παω να το βρω σε πειρατεια. Αν η εταιρια το ΑΞΙΖΕΙ, δες για παραδειγμα το Hollow Knight / Silksong, τοτε ναι, θα φυλαξω τα λεφτα μου και θα το παρω, γιατι υποστηριζω μια εταιρια με ειλικρηνια και ηθος. Για αντι-παραδειγμα, δες Call of Duty, FIFA κλπ κλπ.
Για να το φερω πισω στα θεματα μας μιας και ξεφυγαμε, σκεψου το σαν να πηγενεις σε οργανοποιο ή σε μεγαλο γνωστο καταστημα μουσικης. Εννοειται τον οργανοποιο θα τον βοηθησεις ΠΟΛΥ παραπανω με το να πας κοντα του, και να του δωσεις την πελατεία σου, παρά του τεραστιου μεγαλο-επειχηρηματια που εχει το καταστημα / καταστηματα. Δεν λεω προς Θεού να παμε ομαδικα να κλεψουμε τον Νακα ή τον Ματσίκα κλπ, αλλά το background το κανει πολυ πιο “δεκτο”.
Ανώτερη, από άποψη περιεχομένων θρεπτικών στοιχείων, μπορεί να είναι, πώς να το εκμεταλλευτής όμως; Το ζυμάρι της δεν φουσκώνει, όπως εκείνο του σιταριού όταν του προστεθεί κατάλληλο προζύμι. Ίσως, δεν ξέρω, δεν μπορεί και να αλεστεί ώστε να προκύψει αλεύρι κατάλληλο. Οπότε, για ψωμί δεν κάνει.