Με αφορμή το δυσάρεστο γεγονός του θανάτου του συγγραφέα του, Δημήτρη Φεργάδη, επανέρχεται κατά κάποιο τρόπο στην επικαιρότητα το βιβλίο του “Με αφορμή την Columbia Η βιομηχανία της δισκογραφίας στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα”, που εκδόθηκε το 2018 από τις εκδόσεις ΚΨΜ, για το οποίο δεν νομίζω ότι έχει υπάρξει κάποια αναφορά στο φόρουμ.
Δεν το έχω ακόμα πιάσει στα χέρια μου, οπότε δεν έχω προσωπική άποψη για την αξία του, ωστόσο μια παρουσίασή του σαν την ακόλουθη προδιαθέτει για το ενδιαφέρον του:
Αντιγράφω το κείμενο της παρουσιάσης (στο λινκ περιλαμβάνονται και τα περιεχόμενά του αναλυτικά):
Ο ήχος. Πρώιμο εργαλείο παραγωγής, επικοινωνίας, διασκέδασης, χειραγώγησης. Ο ήχος-μουσική… Ένα μεγάλο κομμάτι της εγχώριας -και όχι μόνο- μουσικής ιστορίας. Της δισκογραφίας, της βιομηχανίας και των οικογενειών που τη διαμόρφωσαν. Τη δισκογραφία.
Άπειρες μικρές και καθημερινές στιγμές, άπειρες άγνωστες ιστορίες, χιλιάδες γεγονότα που συνέβησαν στα studios και στο ιστορικό εργοστάσιο του Περισσού-Ριζόπολης, μικρά και μεγάλα πράγματα που βρίσκονται πίσω από τους δίσκους που λατρέψαμε, πίσω από τα CDs που αγοράσαμε, πίσω από τα αγαπημένα τραγούδια που ακούμε.
Η πραγματική, η χωρίς ψιμύθια δισκογραφία και ιστορία της ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ. Από την ίδρυσή της και τη διαδρομή της μέσα στο χρόνο και στα ιστορικο-πολιτικά γεγονότα της εποχής, μέχρι το κλείσιμο και την κατεδάφισή της (1929-1991).
Μνήμες και μυρωδιές φάμπρικας βγαλμένες από τη ζωή και την εμπειρία ενός εκ των πρωταγωνιστών της δισκογραφικής βιομηχανίας της χώρας μας:
«Η πενηντάχρονη δουλειά και πείρα μου στη δισκογραφία, η μνήμη και οι μαρτυρίες συνεργατών και φίλων συναδέλφων παλαιότερων από εμένα, πρωταγωνιστών τις εποχές που δενότανε τ’ ατσάλι στην ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ, και τα όσα διασωσμένα -λίγα- πολύτιμα έγγραφα, φυλαγμένα στα φυλλοκάρδια, πιστεύω πως είναι ικανά στοιχεία για να γραφτεί έτσι όπως θα γραφτεί η πρώτη ολοκληρωμένη -κατά προσωπική άποψη-, πολύπλευρη ιστορία της δισκογραφικής βιομηχανίας στην Ελλάδα τον 20ό αιώνα». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Θετικά για το βιβλίο προδιαθέτει, κατά η γνώμη μου, και η ιδιαίτερη γραφή και λόγος του συγγραφέα του, την οποία είχα γνωρίσει τα τελευταία χρόνια μέσω της - κατά καιρούς - αρθρογραφίας του στον 902gr, καθώς και από τη συνέντευξή του στις 25-12-2020 στο Ριζοσπάστη.
Στη μνήμη του παραθέτω ένα από τα κείμενά του στον 902gr, δημοσιευμένο στις 2-8-2022:
Ελληνικό ωδείο - Κολούμπια… Σημειώσατε…τι;
Γράφει ο Δημήτρης Φεργάδης*
Φίλε Νότη, (συμπαράσταση στο «θρηνητικό» κείμενο του Νότη, με τίτλο «Στα Συντρίμμια του Ωδείου -27/07/22)
Μπράβο σου! Για άλλη μια φορά γίνεσαι «ο πετεινός μέσα στον Άδη», που ζητάει ο Ελύτης.
Κατέρρευσε, λοιπόν. Το κτίριο του Ελληνικού Ωδείου … ως η καλύβα του Μπαρμπα Θωμά. Μάλιστα.
Έτσι απλά…έτσι πρακτικά. Επισυνέβη. Ως συμβαίνει, πάντα, τα μη … προγραμματισμένα απευκταία … τελικά προγραμματισμένα … να συμβαίνουν. Αόρατες είναι οι δυνάμεις (;), εγκληματική είναι η αβελτηρία των «ιδιωτών» της μανδαρινοκρατίας (;). Πιάσε το αυγό και κούρευτο.
Όμως…δεν πρέπει να ξοδευόμαστε για να καταλάβουμε. Καταλαβαίνουμε. Και το ξέρουν… Όπως (τηρουμένων των αναλογιών) ό,τι ακριβώς επισυνέβη και με τις εγκαταστάσεις της δισκογραφικής Columbia.
Που, όμως, αυτή – η Columbia – δεν … κατέρρευσε … όπως το Ωδείο, αλλά την κατέρρευσαν. Με βούλα. Για να μην καταρρεύσει. Σκεπτικό … καθηγητών του Πολυτεχνείου - Παναγ. Καρύδης … - μελών του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Πρόεδρος: Γιάννης Ζαχόπουλος. Υπουργός Πολιτισμού: Γιώργος Βουλγαράκης.
Έτσι, που φυσιολογικά πια – και σύμφωνα με τους νόμους της οικονομίας (ποιας οικονομίας;…Ε, δεν με παρατάτε!), η αγαπημένη όλων των Ελλήνων Columbia του Μάρκου, του Βασίλη, του Μίκη, του Μάνου να καταλήγει (ο χρόνος πολλά θάβει…) πια και απλά το πιο λιμπιστό τεμάχιον αξιοποιήσιμης γης (ναι…έτσι απλά και σκέτα: γης) στην περιοχή «Στάσις ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ-Μάρκου, Βασίλη». Ελπίζω η περίπτωση του Ελληνικού Ωδείου να είναι έξω από τέτοιες οραματικές σκέψεις.
Και…συνεχίζω, ελπίζοντας να μην είμαι εκτός…θέματος. Και οι υπο-στηρικτές, λοιπόν, και επιμένοντες για την αξιοποίηση του χώρου και τη δημιουργία ενός Ελληνικού Μουσείου Δισκογραφίας, υπό την …σκέπη του Υπουργείου Πολιτισμού, να θεωρούνται – τεχνηέντως καλλιεργούμενο αυτό – γραφικοί, ξεπερασμένοι και να αποκλείονται διακριτικά επικοινωνιακών διαύλων… δια λόγους ευνοήτους.
Όμως, ο γράφων – παρ’ολίγον και… «ισόβιος πρόεδρος του Μουσείου» κατά λόγους εύχαρεις και «εις ανάμνησιν στιγμών ελκυστικών» – παρά το ότι έχει από μακρού διαγράψει από τη μνήμη του αυτό το «ιστορικό πολιτισμικό όνειρο» (I had a dream…αλλά…), εξακολουθεί να πιστεύει πως τίποτα δεν μπορεί να χαθεί, όταν και εφ’ όσον δεν ακούγεται (ακούγεται…; ) η φωνή μόνον του Νότη ή του Δημήτρη ή και ενίων, λοιπών, Καππαδοκαίων. Αλλά, κύρια, εφ’όσον κι εάν όλες οι ενώσεις του μουσικού (έστω) καλλιτεχνικού δυναμικού της χώρας, όλοι οι εκπρόσωποι των σχετικών μουσικών φορέων (Ένωση Δικαιούχων ΕΔΕΜ, Αυτοδιαχείριση, Τραγουδιστών, ΟΣΔ, ΟΣΠ…) υψώσουν δυο φορές,
«Φωνήν πυρίνην
και ουχί πηλίνην» (ρήσις Ναξίου μοναχού)
προς την «ιδιωτεύουσα» μανδαρινοκρατία.
Και όχι μόνο για τα καθ’όλα σεβαστά και αποδεκτά καθημερινά προβλή-ματα επαγγελματικής επιβίωσης, αλλά και για θέματα που βοηθούν στη συντήρηση της ιστορικής μνήμης. Όπως το Ελληνικό Ωδείο, όπως η ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ…
Γι’αυτό, Νότη μου, σ’ευχαριστώ. Που μου έδωσες την ευκαιρία (δεν ήμουν … εκτός θέματος. Τι λες;) να αναφερθώ για άλλη μια φορά σε ένα θέμα, για το οποίο θα έπρεπε να νοιάζεται όλο το παλιό, μουσικό έστω, δυναμικό της χώρας (τώρα κατεστημένο).
Νότη, συνέχισε. Κι ας δοκιμαστούν οι αντοχές των σιωπούντων…
Φιλικά, Δημήτρης
*Συνταξιούχος, ιστορικό στέλεχος της βιομηχανίας της Δισκογραφίας σε Columbia και MINOS-EMI, συγγραφέας του βιβλίου «Με αφορμή την Columbia – βιομηχανία της δισκογραφίας στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα». Εκδόσεις ΚΨΜ.
Από εδώ, τέλος, ένα σύντομο βιογραφικό:
Με καταγωγή από τη Σκύρο, ο Δημήτρης Φεργάδης γεννήθηκε στην Κύμη το 1938. Στα τέλη της δεκαετίας 1950 έγινε εργάτης, βοηθός πρεσαδόρου, στο εργοστάσιο παραγωγής πλακών γραμμοφώνου της ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ στην Αθήνα και στη συνέχεια διευθυντικό στέλεχος της μεγάλης Columbia, ενώ από το 1991 στελέχωσε την Minos-EMI.
Ενεργός πολίτης, και δημιουργικό στέλεχος της δισκογραφίας μέχρι και την πρώτη δεκαετία του τρέχοντος αιώνα, ο Δημήτρης Φεργάδης είχε γράψει το βιβλίο «Με αφορμή την Columbia. Η βιομηχανία της δισκογραφίας στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα» (εκδόσεις ΚΨΜ) -το οποίο είχε αφιερώσει στη μνήμη του Μάνου Ελευθερίου- μία λεπτομερή καταγραφή της ιστορίας της δισκογραφίας στη χώρα μας, στην οποία έδωσε χώρο, όχι μόνο στους αυτονόητους πρωταγωνιστές -συνθέτες και τραγουδιστές- αλλά και σε όλους όσοι καθημερινά έκαναν τη «μηχανή να δουλεύει».
